Светските рафинерии не можат да произведат доволно дизел, што отвора можен нов простор за инфлациски притисоци бидејќи економиите се соочуваат со проблеми со горивото што го напојува индустрискиот и транспортниот сектор.
Неодамнешното зголемување на цената на нафтата кон 95 долари за барел изгледа бледо во однос на поскапувањето на дизелот. Во САД минатата недела цената скокна на 140 долари, што е највисоко ниво во овој период од годината. Во Европа последниве недели цената се зголеми за 60 отсто.
А работите може да бидат полоши. Саудиска Арабија и Русија го намалија производството на сурова нафта попогодна за производство на дизел. На почетокот на септември и двете земји објавија дека ограничувањата ќе останат во сила до крајот на годината, период кога побарувачката за дизел обично расте.
„Како што влегуваме во зимските месеци, постои ризик од континуиран недостиг на пазарот, особено за дестилати. Рафинериите се борат да го задржат чекорот“, рече Торил Босони, раководител на секторот за нафтен пазар во Меѓународната агенција за енергија (ИЕА).
Производството на дизел е во застој со месеци, а на северната хемисфера високите летни горештини ја забавија работата на многу фабрички погони. Исто така, поради силниот раст на побарувачката, растеше и притисокот врз рафинериите да произведуваат повеќе авионско гориво и бензин, вели Калум Брус, аналитичар на „Голдман сакс“ (Goldman Sachs).
Растот на цената на дизелот го надминува растот на цената на суровата нафта
Bloomberg Mercury
Проблемот е зголемен бидејќи некои рафинерии беа затворени за време на пандемијата поради падот на побарувачката. Сега кога побарувачката се враќа, некои погони веќе ги нема.
Сепак, постои надеж дека тешкотиите предизвикани од недостигот на дизел ќе се олеснат. Како што се наближуваат зимските месеци, така се олеснуваат ограничувачките временски услови за работа на рафинериите, иако во некои ќе мора да се изврши редовен ремонт.
И покрај санкциите на Западот, Русија сè уште е еден од најголемите светски снабдувачи на дизел, но најави дека размислува да ги намали количините што ги испраќа на глобалните пазари. Испораките од Кина во текот на годинава беа блиску до најниското ниво во последните пет години, а новите повисоки извозни квоти, според аналитичарите, нема да спречат проблеми на азискиот пазар до крајот на годината.
Резервите во САД и Сингапур моментално се под сезонските нормални нивоа, а во земјите од Организацијата за економска соработка и развој (ОЕЦД), резервите се пониски отколку пред пет години.
„Дизелот е горивото што ги напојува камионите и тие транспортираат стоки од фабриките до пазарот. Кога цените на дизелот се зголемуваат, повисоките транспортни трошоци се пренесуваат на компаниите и потрошувачите“, вели Клеј Сигл кој се бави со анализа на енергетскиот сектор во „Рапидан енерџи“ (Rapidan Energy Group).
Според него, зголемувањето на цената на горивата може да ја уништи надежта дека САД ќе избегнат рецесија, па затоа во пресрет на изборната година во Вашингтон внимателно се следи развојот на ситуацијата.
Резерви на дизел во земјите на ОЕЦД
Bloomberg Mercury
Сигл забележува дека зголемувањето на цените на дизелот може да ги наведе рафинериите да одлучат да произведуваат повеќе дизел, а помалку бензин.
Состојбата со дизелот не е потенцијално полоша, бидејќи растот на потрошувачката не е на нивото на она што се случува со другите горива.
Извештајот од минатата недела на ИЕА вели дека годинава потрошувачката на дизел може да порасне за околу 100.000 барели дневно. Кај бензинот тоа е 500 илјади барели, а кај авионското гориво и керозин повеќе од милион барели.
„Во суштина, се работи за снабдувањето. Европските рафинерии не можеа да создадат резерви ова лето поради бројните непланирани затворања на фабриките, што влијае на ситуацијата пред зимата“, оценува Јуџин Линдел од консултантската компанија ФГЕ (FGE).
.webp){kind=icon}