Македонија преговара со Бугарија за закуп на складишта за гас во пресрет на зимата. Земјава нема сопствени складишта, затоа од Министертсвто за економија, за Bloomberg Adria велат дека почнале иницијални преговори со Бугарија за изнајмување. Но, во моментов Бугарија нема Влада, па преговорите се во застој.
„Континуираното снабдување со гас не зависи од нас. Во моментов Македонија е целосно зависна од рускиот гас односно од Гаспром. Пративме писмо до Енергетската заедница со кое побаравме да се ослободат одредени количини од гасоводот од страна на Гаспром во делот кој ние го имаме во Бугарија. Очекуваме да ни дадат одговор и поддршка се со цел да имаме доплнителна можност да се снабдуваме со природен гас од Грција преку интерконекторот кој во моментов се гради со Бугарија и треба да биде пуштен во употреба во октомври годинава“, изјави министерот за економија, Крешник Бектеши во телевизиско гостување.
Парното во Скопје и најголемите фабрики се зависни од гас
Македонија нема секундарна мрежа за гасот широко да се употребува, но и покрај тоа списокот со корисници на енергенсот е долг. Освен за парното во Скопје, гасот го користат и дел од најголеми индустриски капацитети во земјава. Клиничкиот центар, Градската општа болница 8 Септември се гасифицирани.
На списокот фабрики кои работат на гас според податоците на Регулаторна комисија за енергетика се Макстил, АрцелорМиттал, дел од фабриките во зоната во Бунарџик, 11 Октомври ФЗЦ Куманово, Жито Лукс, Титан Цементарница Усје, Пивара, Алкалоид, Европа, Фурна Диме, ЈП Струмица гас, ЈП Куманово гас, Империјал Тобако ТКС Скопје, Здравје Радово – погон Куманово. Од гас се зависни Меѓународниот аердром во ТАВ Македонија во Петровец и скопското Јавно сообраќајно претпријатие.
Во случај гасот од Русија да сопре, согласно Законот за енергетика, греењето во главниот град ќе се префрли на мазут.
„Во случај на потреба за интервенција истите можат во рок од 3 дена да отпочнат да работат на мазут и да ја завршат грејната сезона со производство на топлинска енергија од мазут. Истото се однесува и на индустриските потрошувачи (кои имаат можност да користат алтернативно гориво) приклучени на мрежата на ДТИРЗ Скопје“, велат од Министерствто за економија.
И овде добрата вест е дека алтернатива има, но лошата е дека мазутот загадува, а земјава и така е на листата земји со најлош амбиентален воздух, посебно во зимските месеци.
Најдобрата алтернатива е гасниот терминал во Александруполи, Грција. Македонија лани се приклучи кон овој проект и тој би требало да биде ставен во функција догодина. Но, за гасот од таму да стигне до земјава потребно е да се изгради интеконекторот со Грција. Од наша страна инвестицијата тежи 60 милиони евра, а пари демулно се обезбедени преку ЕБОР, изградбата треба да почне до крајот на годината.
Инаку, во терминалот во Грција, Македонија ќе учествува со 10 отсто. Тој се состои од пловечки објект во кој ќе се чува енергенсот – кој пак во течна состојба ќе стига со бродови цистерни. Ќе се преработува во гас, па ќе се пушта во употреба во регионот. Преку него,земјава ќе добива гас и од САД, од Блискиот исток и тн.
Европа во трка за гас
И додека Македонија ја чека потребната инфраструктура за да може да се снабдува со гас од повеќе изввори, наместо да е зависна само од Русија, Европа е во трка по енергенсот во обид да се наполнат складиштата пред зимата.
Според плановите на германската Влада, до ноември залихите треба да бидат на ниво од 90 отсто, што во моментов е тешко веројтано.
Дотокот преку Северен тек е намален, а руската страна најави дека од идната недела гасоводот ќе биде затворен на 10 дена за ремнот. Сомнеж дека повторно ќе биде ставен во употреба, постои. Затоа цената на гасот расте.
Кризата со гасот во Европа многумина ја споредуваат со Lehman brothers, финансиската институција која пропадна и беше најава за големата финансиска криза пред петнаесетина години. Заради недостиг на гас, Германија веќе најави дека може да бидат затворани и фабрики.
„Компаниите би морале да го прекинат производството, да отпуштат работници, синџирите на снабдување би пропаднале, луѓето би се задолжиле за да ги платат сметките за греење, тие луѓе би станале посиромашни“, рече германскиот министер за економија, Роберт Хабек.