Клучниот елемент во занаетот за рачна изработка на шешири и други украси за глава е времето. Еден од сведоците на тоа е семејниот бизнис - ателје Ерцеговац, кој оваа традиција ја негува речиси сто години. Основачот Воислав Ерцеговац со сопругата дошол во Белград по Првата светска војна, првично работел како патувачки продавач, а потоа во август 1927 година отворил продавница за изработка на женски шапки во срцето на градот.
Трендовите и облиците на шапките се менувале, ателјето Ерцеговац е сведок на промена на перцепцијата кон овој моден детаљ и ги насочуваше своите модели според барањата на времето. Но, без оглед на сите промени, како и турбуленциите од Втората светска војна, квалитетот и препознатливото име останале, а правилото кое сè уште се останува е дека жената никогаш не симнува капа, дури и во затворен простор.
Нивните шешири ги носеле многу познати личности, меѓу кои и писателката Десанка Максимовиќ, позната по фотографиите со шешир, како и актерката Жанка Стокиќ. На нивниот Инстаграм, една клиентка коментира дека сè уште ја користи шапката што ја носела на нејзината свадба во 70-тите.
Денес, Исидора Рашета, припадничка на четвртата генерација, архитект, дизајнира и изработува шапки во семејната работилница. Како што пишувавме неодамна, главниот предизвик за рачно изработените луксузни предмети е да се најдат соработници, бидејќи нема формално образование за оваа вештина. Сепак, Рашета вели дека им приоѓаат млади луѓе кои сакаат да учат и дека единствениот услов да се приклучат е таа подготвеност.
Објаснува дека сега прават помали колекции на шапки, токи и други украси за кои инспирација наоѓаат не само во актуелните трендови, туку и во природата и уметноста. Сепак, како што вели, омилени им се посебните барања, модели прилагодени на желбите на клиентите. „Нема да најдете друга шапка како таа во светот, што ја прави вистински луксузен предмет“. Процесот на создавање на рачно изработена шапка вклучува лична врска помеѓу занаетчијата и клиентот. Тоа ниво на соработка и прилагодување додава слој на луксуз што масовно произведените капи едноставно не можат да го постигнат, истакнува таа. Така, ваквите процеси се примери за таканаречената „бавна мода“ која промовира одржливост, етички практики и долготраен квалитет бидејќи таквите шапки траат и се пренесуваат од генерација на генерација.
Занаетчиите го посветуваат своето време и внимание на секој детаљ кај рачно изработената шапка, на пример, избираат материјали, украси за рачно шиење, кои бараат неспоредлива грижа и прецизност, а како изгледа сето тоа дознајте во приложеното видео.