.webp){kind=icon}
Само пенливите вина произведени во францускиот регион Шампањ на североистокот на земјата можат да го носат ова име. Сите шампањи се направени според традиционален метод (Methode Traditionnelle). Тоа е интензивен и долг процес, кој вклучува секундарна ферментација во шишето, што резултира со карактеристични меурчиња и сложени вкусови. Овој метод бара исклучително внимание на секој детаљ, супериорна технологија за производство на вино и значителна инвестиција на време и ресурси, па затоа станува збор за супериорно производство на висококвалитетни пенливи вина, што исто така влијае на крајната цена на производот. Трите главни сорти грозје што се користат во производството на шампањ се шардоне, пино ноар и пино муние. Шардоне носи елеганција, финост и ароми на цитрус, додека пино ноар му додава исполнетост и структура на црвено овошје на шампањот. Пино муние (Pinot Meunier) обезбедува свежина и цветни ароми. Шампањ може да се направи само од една сорта на грозје (блан де бланкс ако е направен само од шардоне или блан де ноарс ако е направен само од пино ноар и/или пино муние) или од мешавина од овие сорти грозје. Уникатниот „тероар“, кој е карактеристичен за ладна клима, варовничка почва и нежно брановидни ридови, игра клучна улога во обликувањето на вкусот на грозјето, а со тоа и на самиот шампањ. Шампањот може да варира и во нивото на слаткоста, што е означено на етикетата. Скалата оди од најсуво до најслатко: Brut Nature/Zero (без додаден шеќер), Extra Brut, Brut, Extra Dry/Extra Sec, Sec, Demi-Sec и Douk.
Но круната на секоја куќа на шампањот или мезон (фран. Maison), како што често ги нарекуваат, се винтиџ или старинските шампањи. Тие се направени од грозје собрано во одредена година и се произведуваат само во навистина исклучителни околности. Постојат многу причини зошто одредена берба или гроздоберот на една куќа може да се категоризира како берба и со тоа да го оправда називот дека станува збор за берба, а одлуката да се прогласи како берба лежи во самиот шампањ, односно во квалитетот и специфичните карактеристики на грозјето. Уште една интересна работа е дека, според законот, винтиџ шампањите мора да одлежат односно да стареат најмалку три години, додека некои производители избираат стареењето да трае подолго. Тоа продолжено стареење им овозможува на вкусовите и аромите да се развијат и да се врзат, што резултира со неспоредлива сложеност и софистицираност во шампањот. И конечно, можеби клучната карактеристика на винтиџ шампањите што ги привлекува колекционерите и сè повеќе препродавачи е тоа што тие имаат потенцијал грациозно да стареат многу години, а некои од најдобрите примероци продолжуваат да се развиваат и подобруваат дури и по две или три децении, достигнувајќи цени од неколку десетици илјади евра.
Ако споменавме неколку десетици илјади претходно, цената на најскапиот шампањ што е некогаш продаден ќе ве шокира. Најскапото шише шампањ што е продадено е „магнум оф шампањ авенју фош“ (Magnum of Champagne Avenue Foch) од 2017 година, кое на аукција достигна неверојатни 2,5 милиони долари, или повеќе од 2,3 милиони евра. Она што ја прави оваа продажба уште поуникатна е тоа што шишето е продадено во комбинација со НФТ-токен, што на купувачот му дава права на интелектуална сопственост на сликата на познатата фигура на мајмун мутант Борд Апе (Bored Ape), заедно со другите колекционерски цртани ликови прикажани на шишето. Уште едно шише што привлече големо внимание е „арманд д брињак розе“ (Armand de Brignac Rose 30-Liter), чија цена е околу 275.000 долари, односно речиси 255.000 евра. Шишето тежи дури 45 килограми и е високо повеќе од еден метар.
Една од најинтересните приказни е секако поврзана со шампањот „1820 југлар куве“ (1820 Juglar Cuvee). Можеби е тешко да се разбере дека шампањот што бил закопан во длабочините на Балтичко Море речиси два века може да ги задржи својот вкус и свежина, но токму тоа се случило во случајот со шишето „југлар куве“ (Juglar Cuvee) од 1820 година. Всушност, мистеријата е во тоа што поставувањето на овој редок настан во шампањската историја само ја зголемил воочената вредност на шампањот покрај неговата цена. Кој би помислил дека дното на океанот може да обезбеди идеални услови, темнина и ниски температури за стареење на шампањ? Цената на шишето е 43.500 долари, а со оглед на приказната зад него, веројатно ја оправдува оваа сума.
„Моет и Шандон“, неприкосновен владетел во светот на шампањот
Шампањската куќа „Моет и Шандон“ (Moet & Chandon), која е во сопственост на конгломератот ЛВМХ (LVMH), ја зацврсти својата позиција на највреден и најсилен бренд за вино и шампањ во светот, се наведува во годишниот извештај на водечката консултантска компанија „Бренд фајнанс“ (Brand Finance). Со вредност на брендот проценета на 1,22 милијарда евра и рејтинг ААА, „Моет и Шандон“ продолжува да доминира во секторот за вино и шампањ со вредност од 1,04 милијарда евра во 2021 година, што е за 15 отсто повеќе од претходната година.
Барот „Моет и Шандон“ во Љубљана / Фото: Жига Интихар
Една од главните причини за таквиот раст е дефинитивното олеснување на ограничувањата предизвикани од пандемијата на ковид-19, што доведе до обновување на прославите и социјалните активности, вклучувајќи свадби, семејни собири и туризам. Овој тренд создаде многу можности за зголемување на активноста на потрошувачите низ светот, а „Моет и Шандон“ ја искористи оваа можност.
Со постојано растечка дистрибутивна мрежа и разновидно портфолио на производи, сè повеќе клиенти избираат „моет и шандон“ за да ги разубават своите специјални пригоди.
Посветеноста на брендот да понуди нови линии и специјални изданија за да се задоволи побарувачката на потрошувачите природно ја зголемува неговата привлечност. Затоа, континуираниот раст на „Моет и Шандон“ (Moet & Chandon) може да му се препише главно на неговата стратегија за проширување на мрежата и воведување нови искуства, каде што потрошувачите можат да уживаат и да учат за брендот и неговата различност. Ова го вклучува и проширувањето на концептот „Моет и Шандон бар“ (Moet & Chandon Bar), кој ги отвори вратите во Словенија, на тераса со базен и поглед на Љубљана, на 11-от кат од блокот НЕУ резиденс (NEU Residences). Новиот бар е единствениот ексклузивен шампањ „моет и шандон“ во регионот Адрија и е резултат на соработката помеѓу НЕУ резиденс и Мерит ХП (Merit HP), кој официјално го претставува брендот „Моет и Шандон“ (Moet & Chandon) во Словенија.
Барот „Моет и шандон“ во Љубљана / Фото: Жига Интихар
Како што споменавме, покрај тоа што е највредниот бренд за вино и шампањ, „Моет и Шандон“ се издвојува и како најсилен бренд во својот сектор, со рејтинг на брендот AAA. „Бренд фајнанс“ ја одредува релативната сила на брендовите преку балансирана скала на фактори што ги проценуваат маркетинг-инвестициите, капиталот на засегнатите страни и деловните перформанси. Според компанијата, постојаното фокусирање на брендот на овие области придонесе за неговата севкупна сила и доминација на пазарот.
Меѓу нивното импресивно портфолио е линијата „Моет и Шандон гранд винтиџ“ (Moet & Chandon Grand Vintage), колекција на исклучителни шампањи направени од грозје од исклучителна берба. Со секое издание на „гранд винтиџ“, мајсторот на визбата, моментално Беноа Гуез, нуди уникатна интерпретација на годината, илустрирајќи ги знаењето, искуството и стручноста на куќата за шампањ во едно шише (а понекогаш и неколку). Оваа година можевме да ги запознаеме верзиите „гранд винтиџ 2015“ (Grand Vintage 2015) и „гранд винтиџ розе 2015“ (Grand Vintage Rose 2015). Шампањите „гранд винтиџ“ на „Моет и Шандон“ , како и повеќето други старински шампањи, ги отелотворуваат карактеристиките на исклучителното грозје произведено во одредена година и го издигнуваат нивниот вкус на ниво на кое можеби не сме навикнати во класичните шампањи. Колекцијата, развиена од 1842 година, вклучува 76 шампањи винтиџ и винтиџ розе, од кои секој има своја приказна. Шампањите од колекцијата „Гранд винтиџ“ (Grand Vintage Collection) се многу барани и ценети од љубителите и познавачите на шампањ низ светот, бидејќи тие се непогрешлив доказ за наследството, стручноста и непоколебливата посветеност на „Моет и Шандон“ за создавање исклучителни шампањи што го издржуваат тестот на времето. Овие шампањи може да се најдат во избрани фини ресторани и ексклузивни продавници, каде што внимателно се презентирани за да се обезбеди незаборавно и луксузно искуство.
Барот „Моет и Шандон“ во Љубљана / Фото: Жига Интихар
Уникатниот имот на Шато де Серан, архитектонска скапоценост и значаен дел од наследството на брендот, во постојано инспиративниот пејзаж на Шампањ, јас лично го посетив пред многу години.
Сè уште го имам истото мислење со Итан Боројан, глобален амбасадор на винтиџ шампањите на „Моет и Шандон“, дека тоа е едно од нашите омилени места во светот! Првично ловечка куќа изградена од Жан Реми Мо во 1801 година, по половина деценија долго реновирање, во 2014 година Шато де Серан стана посебно место и дом за пријателите на Куќата на Моет. Имотот нуди само 11 соби, што го прави искуството многу интимно, бидејќи домаќините сакаат да поминат што е можно повеќе квалитетно време со секој гостин. Тие постојано работат на подобрување на малите детали, но најмногу ме импресионира нивната суперсовремена визба, каде што можете да најдете некои од нивните најретки скапоцености, меѓу кои и многу од колекцијата „Гранд винтиџ“. Конечно, ме изненадија со тоа што ми кажаа дека поранешната британска кралица Елизабета Втора и актерката Шарлиз Терон престојувале во мојата соба неколку дена пред мојата посета.
