.webp){kind=icon}
Музејот за прерано починатиот македонски пејач Тоше Проески е еден од најпосетуваните во регионот, а најновите податоци на оваа национална установа покажуваат дека лани спомен-куќата во Крушево ја виделе 30.000 туристи.
„За неполни 13 години се продадени 1,2 милион влезници, но неофицијалната посетеност е еден и пол милион луѓе, ако се земе предвид политиката на слободен влез во одредени денови и на бесплатна посета за лицата со попреченост“, открива директорката Лефкија Гажоска за „Блумберг Адрија“.
Објектот работи од вторник до недела, од 9 до 16 часот, но за групни посети и екскурзии со претходна најава вратите се отвораат и во понеделник. Цената на влезниците е симболична, индивидуалната чини 100 денари, а групната е двојно поевтина. Просторот на две нивоа овозможува целосен пристап за лицата со телесен инвалидитет. Најголем интерес за музејот има за роденденот на Тоше, 25 јануари, и тогаш редовно го посетуваат обожаватели од Србија, Хрватска, Бугарија, Турција и од Босна.
Музеј „Тоше Проески“
Единствено овде може да се купат сувенири со ликот и потписот на Тоше. Асортиманот е приспособен за сечија потреба и економска моќ. Најмногу се купуваат магнети и приврзоци, а сè уште добро се продаваат и неговите музички албуми.
Спомен-куќата e отворена на 25 април 2011 година. Проектот е владина инвестиција, а истата година овој објект е прогласен за најдобро архитектонско дело на меѓународен фестивал за архитектура во Барселона. Идејното решение е на архитектите Дејан Секуловски и Дејан Спасеновски, во соработка со Илија Божиновски од „Синдикат студио“.
„Симболиката на формите и боите - обликот на крст и белата боја, ја доловува чистотата на душата и појавата на Тоше. Најсветлата резеда нијанса ја симболизира неговата младост“, објаснува Гажоска.
Музичкото и животно мото на Проески, „Ве сакам сите“, е испишано на 103 јазици на мермерните ѕидови што ги поврзуваат двете нивоа на спомен-куќата. Во средината на музејот се издигнуваат стаклени панели на кои се испишани стихови од негови рефрени на неколку јазици. Во горниот дел пред излезот се наоѓа извајан релјеф со неговиот лик, дело на уметникот Даниел Коцев-Пазамат.
Музеј „Тоше Проески“
Во четири отворени и 24 затворени музејски витрини се изложени 363 експонати. Овде може да се видат сите награди, признанија и документи на Тоше, облеката што ја носел на концерти, моторот и велосипедот што ги поседувал, но и лаптопот што бил пронајден во џипот на местото на несреќата. За посетителите особено се атрактивни двете восочни фигури. Целиот музејски материјал е оригинален и сега е во сопственост на неговото семејство.
„Секој предмет има своја емотивна вредност за секој посетител посебно“, одговара Гажоска на прашањето кој е највредниот експонат во музејот. Таа вели дека за неговите соученици највредни се алманасите од средното училиште, за музичарите од неговиот бенд тоа се инструментите на кои свиреле, а за пријателите со кои играл одбојка највредна е топката од последниот рекреативен натпревар во Крушево.
Во светот големите музички ѕвезди „заработуваат“ и по нивната смрт, па ја прашавме и дали истото тоа може да се каже за Проески, кој пред да загине беше еден од најпродаваните пејачи на Балканот.
Музеј „Тоше Проески“
„Спомен-куќата е национална установа под капата на Mинистерството за култура, со претежна музејска дејност. Иако ’ѕвездата Тоше’ сè уште сјае, финансиски е тешко еден ваков објект самостојно да се одржува. И покрај големата посетеност и големиот асортиман на продажни артикли, настаните во негова чест најчесто се хуманитарни“, вели директорката на спомен-куќата.
Дел од експонатите во септември патува за Хрватска
Секоја година НУ „Спомен-куќа на Тодор Проески“ реализира проекти за промоција на неговите лик и дело. Дел реализира со сопствени средства, а дел е финансиран од државата.
Музеј „Тоше Проески“
Министерството за култура во 2024 година поддржа конзервација и реставрација на повеќе музејски предмети, меѓу кои е и облеката што Тоше ја носеше за време на промотивната кампања на етноалбумот „Божилак“.
Во септември ќе се реализира и настанот „Тоше во срцето на Хрватска“. Група млади музичари ќе настапат во Културно-информативниот центар во Загреб, каде што три дена ќе бидат изложени и некои од музејските предмети поврзани со престојот на Тоше во оваа земја.
