.webp){kind=icon}
Познат продавач на обувки е обвинет од федералните власти дека организирал т.н. „понзи шема“ (Ponzi scheme), прилагодена на овие чудни финансиски времиња.
Се работи за Мајкл Малекзаде, од Јуџин, Орегон. Обвинителите велат дека 39-годишниот Малекзаде и неговата Zadeh Kicks LLC (Заде Кикс ДОО) измамиле илјадници луѓе низ целата земја во мултимилионска измама со ѓонови и кожа, наместо акции и обврзници.
Како што беше прикажано од страна на федералните агенти, измамата траела со години, а се разоткрила за неколку месеци. На крајот, се чини дека на Малекзаде му пресудил скокот на побарувачката за време на пандемијата, како и еден специфичен пар патики: Air Jordan 11 Retro Cool Grey.
По речиси една деценија во бизнисот, Малекзаде беше обвинет од федералните власти минатата недела. Тој се соочува со дури 30 години затвор ако биде осуден по најсериозната точка, заговор за банкарска измама.
„Г. Малекзаде не се крие од своето однесување“, рече неговата адвокатка, Џоана Перини-Абот. „Тој постојано презема целосна одговорност за своите постапки и ќе продолжи да го прави тоа“, додала таа.
Каков и да е исходот, „понзи шемата“ во која се вклучени „џорданки“ (Air Jordan) и „јизи“ (Yeezy) патики, се чини дека е создадена за овој момент на повеќе начини.
Во текот на изминатите пет години, спојот на силите - од високата мода, преку спортската култура, па сè до онлајн трендовите, го претворија колекционерството на патики во бизнис од повеќе милијарди долари. Но, како и со многу работи, пандемијата го промени пазарот на нови и изненадувачки начини.
Одеднаш, колекционерите и трговците заклучени дома преместуваа обувки од „најки“ (Nike) и „адидас“ (Adidas) онлајн. Многумина користеа десетици различни кредитни картички за да ги финансираат своите купувања, а цените се зголемија.
Bloomberg Mercury
Малекзаде го повлече ваквиот пазар за препродажба до неверојатни височини. Од својот магацин во Орегон, родното место на „Најки“ (Nike Inc.), тој нудел патики барани како хитови по пониски цени на пазарот дури и пред производителите да ги пуштат во продажба.
За волја на вистината, обвинителите сега велат дека Малекзаде примал нарачки и собирал пари, за илјадници патики што ги немал и не можел да ги набави.
Кога нарачките на клиентите не пристигнувале, тој негодувал и се бунел и нудел картички за гратиси во продавницата што наводно дури и би го надминале износот на загуба на купувачите, велат обвинителите.
Компанијата Zadeh Kicks непречено ја водела својата операција сè до годините што доведоа до зголемена побарувачка предизвикана од пандемијата. Тоа е моментот кога на Малекзаде предизвикот му дошол преку глава.
На некој начин, неверојатно е дека Малекзаде успеа да стигне толку далеку. Неговиот бизнис немал софистицирани системи за обработка на нарачки, следење на залихите и испорака на производот. Освен неговата свршеница, која исто така се товари како главен финансиски директор на Zadeh Kicks, Малекзаде дејствувал сам. Обвинителите велат дека тој фалсификувал над 15 барања за заем за повеќе од 15 милиони долари во банкарско финансирање.
Последното ограничено издание на „џорданки“ - 11 Cool Grey, се чини дека било преголем залак за операцијата.
Додека Nike се подготвувал да ги издаде новите високи патики минатиот декември и Малекзаде направил потег. Производителот ја поставил вредноста на 11 Cool Grey на 225 долари.
Но, компанијата на Малекзаде понудила нивна продажба за само 115 долари, пред датумот на објавување во декември, со спогодба дека купувачите се согласуваат на испорака неколку недели по официјалната промоција.
Zadeh Kicks продала 600.000 пара, а имала само 6.000.
Повеќето клиенти никогаш не ги добиле патиките за кои платиле. Zadeh Kicks, од друга страна, заработила 70 милиони долари, велат обвинителите.
Според судските документи, Малекзаде потрошил голем дел од својот профит на луксузни автомобили како „бентли“, „ферари“ и „ламборџини“. Околу 3 милиони долари отишле за „Луј Витон“ чанти, накит, крзна и часовници по цена од 600.000 долари по парче.
Досега ФБИ заплени 6,1 милион долари во готовина од Малекзаде, плус часовници, како и околу 1.100 пара патики од неговата лична колекција.
Social media
Тешко е да се процени колку вкупно луѓе биле опфатени со оваа измама. Судот добил околу 3.500 мејлови од клиенти кои велат дека сè уште си ги чекаат своите патики.
Оние кои платиле преку жица веројатно ги изгубиле парите, но клиентите кои користеле кредитни картички се обидуваат да повратат дел од своите средства со поднесување барања за поврат на исплата преку банки или PayPal. Адвокатот за стечај на компанијата на Малекзаде вели дека на маса се различни опции, вклучително и очигледната: продажба на сите патики останати во магацинот.
Некои не чекаат. Веднаш откако Малекзаде поднел барање за распуштање на неговата компанија, гневни клиенти се појавиле во магацинот на Zadeh Kicks, објавија локални медиуми. Малекзаде повикал полиција на помош во четири наврати, а еден полицаец побарал засилување по пријави за истрелани куршуми. Според судските документи, Малекзаде имал инсталирани безбедносни камери за да го заштити она што останало од неговите залихи од патики.
