Јапонија е посебен свет, со специфични правила на однесување, со долга и фасцинантна традиција, спој на минато и футуризам и со посебен однос кон заштитата на животната средина, отиден подалеку од било која друга држава на светот, вели Ели Пешева, позната еколошка активистка.
Покрај „Земјата на изгрејсонцето“, таа ги посети Кјото и Токио, продолжи за Сеул, Јужна Кореја, па три дена престојуваше во Хонг Конг од каде, како што вели, лесно се организира еднодневна посета на Макао.
За граѓаните на Македонија виза е потребна само за Јужна Кореја. Се вади лично во амбасадата на Јужна Кореја во Софија, а се добива во електронска верзија по седум дена.
Не тргнувајте без задолжително здравствено осигурување. Патувањето во Азија е долго, климата е различна, храната е драматично поинаква од европската и има сериозна временска разлика која може да предизвика пад на имунитетот, а барањето лекарска помош е многу комплицирано и ужасно скапо.
Пешева советува да ги проверете мобилните роаминг пакети, но и да ги симнете мапите на градовите, метро конекциите и апликациите за преведување од англиски на локалните јазици, да не се доведете во ситуација да не можете да се движите од една до друга точка и да зависите само од слободен вај-фај.
Истражувањето кое го направила пред тргнување на пат ѝ се потврдило во практика. Вели дека и покрај тоа што Јапонија е технолошки напредна земја, понекогаш се случуваат проблеми со терминал или конекција со домашната банка, па носењето кеш спасува непотребна нервоза.
По овие „сервисни“ информации, следува оној највозбудлив дел -планираната агенда. Пешева препорачува едноставен и лабав распоред, затоа што азиските градови кои ги посетила се многу поразлични од европските.
„Дестинациите од едно до друго место се огромни, понекогаш, иако се во иста населба, се потребни 40-50 минути да се стигне од една до друга локација со метро. Значи максимум две до три атракции по можност во истиот дел од градот. Не се форсирајте, градовите треба да се доживеат и преку пиење кафе или чај, пешачење, впивање на звуци, на мириси, следење на однесувањето на луѓето, а не низ трчање да се види се’ што е препорачано на интернет“, раскажува таа.
Во Јапонија сите користат метро, млади и стари, богати и не толку богати. Кога влегувате во вагон слушате препорака телефонот да го ставите на програма на тивко ѕвонење и да не зборувате, вели нашата соговорничка.
Ултра брзите возови, како Shinkansen кој достигнува брзина од 320 километри на час, сериозно му конкурираат на авионскиот сообраќај. Пешева објаснува дека тие се попрактични. На пример, релацијата од Кјото до Токио (и назад) ја минува за само два часа. Има возови на секои половина час, во одредени денови и термини и на секои 20 минути и нема авион кој може да сообраќа со толкава фрекфенција. Патувањето со воз е исклучително пријатно, не сте врзани, удобно е, екстремно чисто, со прекрасни пејсажи по пат. Дополнително, возовите загадуваат за околу 70 отсто помалку од авионите или автомобилите, иако во Јапонија доминираат електрични и хибрид возила. Што се однесува до цените, возот не е многу поевтин. Во зависност од која класа билет купувате, може да чини меѓу 80 и 100 евра.
Инаку, во Јапонија секаде се почитува редот. Нема корпи за отпадоци и се подразбира дека ѓубрето си го носите дома и таму го рециклирате.
Жителите се исклучително внимателни кон природата, кон животните, кон другите луѓе. Кога ќе им се обратите, тие ќе станат, кога ќе им се заблагодарите, дискретно ќе се поклонат.
„Поради големиот број туристи, Јапонија, особено Кјото, има направено посебен договор со хотелите кои се должни на гостите да им дадат договор за однесување. Во него има точки кои точно предвидуваат како секој се грижи за оддржливоста, како секој се однесува кон природата и кон животните“, открива таа.
„ДИМ СУМ“ И „БИ БИМ БАП“: ТЕШКО СЕ ИЗГОВАРААТ, ЛЕСНО СЕ ЈАДАТ
Пред воопшто да почнете да размислувате што да одберете од локалното мени, треба да имате на ум дека постои голема разлика во козумирањето храна во Јапонија, во Јужна Кореја и во кинеските региони. Она што особено е важно да го знаете е дека оставањето бакшиш во Јапонија се смета за непримерно, дури и за навредливо. Сметаат дека со поставената цена која сте ја прифатиле сте платиле и за врвна услуга што ви следува и затоа не очекуваат екстра.
Локалната улична храна е достапна 24 часа. Во Хонг Конг луѓето купуваат и од ноќните пазари. Во Јапонија и Јужна Кореја, пак, рестораните не работат меѓу 15 и 17 часот.
„Беспрекорно е чисто сервирањето на уличната храна на пазарите во Кјото и Токио, но надвор од нив не затекнав премногу вакви продавници. Во Хонг Конг, пак, тоа е вистинска традиција, ритуал, на улиците луѓето чекаат во редови за да купат храна во фишек“, открива Пешева.
Во Кина пепорачува да јадете Dim sum или „допри го срцето“, локален тип на кнедли (dumplings) кои се комбинираат со морски плодови. Покрај неизбежните суши, во Јапонија вреди да пробате и слатки десерти, локално овошје, јагоди или грозје со карамелизиран прелив. Во Јужна Кореа, пак, побарајте Bi bim bap, топол бел ориз врз кој се става зеленчук и јајца.
„Има многу локални ресторани речиси во сите трговски центри и во Токио и во Сеул, кои се навистина прекрасни, услугата е брза, храната е локална, а ќе ве чинат од 50 до 70 евра за двајца. Во сите овие градови ги имате и познатите Старбакс и Мекдоналдс како и локални варијанти на западна храна, каде можете да поминете и со 15 евра. Она што е интересно е дека цената на пијалоците, особено на алкохолните е поприлично висока, така што два-три пијалоци во бар или ресторан, може да ве чинат колку цел оброк“, открива Пешева.
Изборот на „фајн-дајнинг“ рестораните во овој дел од светот никогаш не бил поголем, особено откако Токио стана град со најмногу ресторани со мишелин ѕвезди во светот. Просечно седнување во таков ресторан, што подразбира најмалку две, а најмногу четири порции, ќе ве чини околу 300 евра по човек.
БЕСПЛАТЕН ВЛЕЗ, НО САМО СО ТРАДИЦИОНАЛНА ОБЛЕКА
Она што Пешева особено сака да го прави е да ги проучува традиционалните костими на земјите во кои патува, а Јапонците и Корејците од ова имаат направено вистински настани. За нив е чест кога странец посакува да ја запознае нивната традиција, да навлезе во културата и да ги направи традиционалните обичаи.
Покрај кралската палата во Сеул, или во делот Гион во Кјото, на секој чекор има стотици луѓе облечени во традиционални облеки. Домаќините дури ги охрабруваат сите да облечат традиционална облека, затоа што со неа влезот во палатите е бесплатен. Со фармерки и хеланки ќе мора да си платите.
Изнајмувањето на костими на гејша во Кјото или на кралска придружничка во Сеул чини меѓу 25 и 35 евра, во зависност од тоа колку детали ќе одберете, дали ќе изнајмите чевли, чанта, накит..
„И во двете прилики имате помошнички за облекување, шминкање и средување на фризурата, се’ според традицијата на минатото. Што се однесува до самураите и нинџите, тоа искуство е веќе пресметано во билетите за влез во музејот“, завршува Пешева.
ПРЕПОРАКИ И ВЛЕЗНИЦИ
КЈОТО:
- Музејот на самураите и нинџите. (Забавно и едукативно искуство за кое е пожелно да букирате водич. Планирајте време за нинџа-тренинг и за облекување на самурајската униформа. Влезниците почнуваат од 20 евра)
- Церемонија на подготовка и пиење чај. (Почетната цена е околу 80 евра и се зголемува во зависност од тоа кој ја води програмата)
- Изнајмување кимоно и гејша-искуство низ областа Гион (Цена за изнајмување со сите детали е околу 40 евра)
- Качување низ храмот Fushimi Inari низ 10.000 тории. (Бесплатно)
- Посета на бамбусовата шума. (Бесплатно)
- Посета на храмови. (Бесплатно, се плаќа само за дрвените плочки за испишување на желби, околу две евра парче)
- Зен градини (Влезниците се од пет до десет евра)
ТОКИО:
- Tokyo Sky tree (Уникатен панорамски поглед кон најголемиот град на светот. Влезницата е 12 евра)
- Shibuya Sky (Слично искуство за поглед кон Токио, на подобра локација и многу поатрактивно. Го гледате градот додека се движите по ескалатор кој е веднаш до оградата на највисоката точка. Влезницата е 14 евра)
- Shibuya Crossing (Најголемата раскрсница на светот. На едно поминување на пешачките премини кои се во сите правци (и дијагонално) минуваат меѓу 2500 и 3000 луѓе. Исклучително бесплатно искуство на несудрување)
- Nakano Broadway (Вистинска мека за љубителите на аниме и манга, како и Отаку субкултурата. Накано Бродвеј е повеќекатен шопинг центар за сите видови колекционири на јапонската уметност. Влезот е бесплатен)
- Team Lab Planet (Интерактивен музеј кој ве внесува во светот на мултидимензионалното искуство. Влезницата е околу 20 евра)
СЕУЛ:
- Gyeongbokgung Palace (Кралската палата која има неколку храмови. Доколку облечете традиционален хенбок (еден вид на носија) влезот е бесплатен. Во спротивно чини околу 10 евра.
- Инсадонг (Шарена населба полна со продавници, уметнички галерии и ресторани. Главната шопинг улица во Сеул која го преполовува квартот на два дела. Бесплатно)
- Симболот на Гангнам (Статуата на две раце кои го симболизираат најголемиот хит на Псај и на К-поп индустријата на сите времиња. Бесплатно)
- Библиотеката Starfield (Лоцирана во Coax трговскиот центар. Изгледа фасцинантно и футуристички и претставува простор за културни настани на две нивоа, со полици за книги од подот до таванот. Влезот е бесплатен)
- Dongdaemun Design Plaza (Центар за култура, дизајниран и реализиран од тимот на Заха Хадид, извонредно футуристичко и архитектонско чудо. Влезот е бесплатен)
ХОНГ КОНГ:
- Peak Tram up to Victoria Peak (Стариот трамвај кој бил направен да ги носи богатите британци до нивните живеалишта на брдото над градот. Сега оди само по една рута, а од брдото има дополнително искачување на Sky terrasse, единственото место на кое може да се подигнете над влагата и облаците и да ги видите илјадниците облакодери. Билетот за трамвајот и терасата заедно чини околу 20 евра)
- Mid-Levels Escalator (Најдолгиот покриен ескалатор. Бесплатно)
- Man Mo Temple (Се остава донација само за палењето на стапчињата со желби)
- Хонг Конг Дизниленд (Изграден е на посебен остров во рамките на градот. Безвременска забава доколку патувате со деца)
МАКАО:
„Со добар водич може да се помине во еден ден. Градот е мал и компактен и речиси за никаде не е потребна посебна влезница, освен за Macau tower со поглед на градот.
Сепак би препорачала посета на остатоците St. Paul’s Church или она што жителите денеска го нарекуваат портата на Макао.
Интересна е пристанишната статуа Kun Im и во нејзина непосредна близина фасцинантен е музејот на науката, и по својата градба и по содржината што ја нуди.
Прошетка низ Senado Square, срцето на островот, комплетно во симпатичен, колоритен медитерански стил, останат од португалската управа на градот.
Секако мора да се заврши во казино. Venetian Macau е спектакуларен исто како и MGM, најстарото Casino Lisboa или некое од останатите 30“.