Во морето вести, интервјуа и анализи за големиот број надворешнополитички кризи што влијаат на светската економија – од војната во Украина, преку царинската војна на Трамп со Европската Унија и Кина, до ракетните напади на Хутите врз бродовите во Црвено Море – речиси незабележано од пошироката јавност, па дури и од Белата куќа, поминаа информациите што се показатели за голем напредок на земјите од Заливот во нивната амбиција да станат центар на новата глобална економија заснована на вештачка интелигенција (ВИ).
Првичните сознанија на агенцијата „Ројтерс“ (Reuters) ги потврди и Белата куќа: Обединетите Арапски Емирати (ОАЕ) ќе вложат 1.400 милијарди долари во САД во наредните десет години.
„Овој нов план значително ќе ги зголеми постојните инвестиции на ОАЕ во американската економија, и тоа во инфраструктура за ВИ, полупроводници, енергетика и американско производство“, соопшти Белата куќа, откако претседателот на САД, Доналд Трамп, во Овалната соба го прими шеикот Тахнун бин Зајед ал Нахјан, син на основачот на ОАЕ и актуелен советник за национална безбедност на оваа заливска земја.
Партнерство на ОАЕ и САД
Шеикот Мохамед бин Зајед ал Нахјан
Hollie Adams/Bloomberg
Освен со Трамп, братот и заменик на актуелниот претседател на ОАЕ, шеикот Мохамед бин Зајед ал Нахјан, за време на американската турнеја се сретна со клучните луѓе од администрацијата на Трамп, но и со најбогатите Американци, кои се истовремено и клучни личности за развојот на ВИ на кој ОАЕ се посветени последниве години. Конкретно, Тахнун бин Зајед ал Нахјан е на чело на империја „тешка“ околу 1.500 милијарди долари, која опфаќа сè, од инвестициски фондови и банки до најголемата компанија за ВИ на Блискиот Исток – Г42 (G42). Тој ја надгледува и работата на државниот фонд на Абу Даби, АДК (ADQ), кој управува со износ од околу 250 милијарди долари, како и МГХ (MGX), државната инвестициска фирма за ВИ „тешка“ околу 100 милијарди долари.
„ОАЕ остануваат посветени на зајакнување на своите економски врски со САД преку забрзување на инвестициите во вештачка интелигенција, напредна технологија, инфраструктура, енергетика и здравство - клучни столбови за одржлив раст и развој“, напиша на социјалната мрежа X заменикот на претседателот на ОАЕ, кој истовремено претставува клучна личност што работи на амбицијата на Емиратите да станат не само центар туку и еден од глобалните лидери во технологиите на иднината, како што се ВИ, роботика и дигитална инфраструктура.
Иако неговата компанија Г42 има инвестиции и во Кина, од враќањето на Трамп во Белата куќа тие се ставени делумно во втор план бидејќи акцентот е ставен на воспоставување уште посилно партнерство со САД, кое досега традиционално беше силно во областите како што се одбраната и безбедноста, а сега се шири на енергетиката и технологијата.
Лобирање кај Трамп
Емиратите од првиот ден на вториот мандат на Трамп се трудат да бидат први соработници. Така, кога ден по инаугурацијата Трамп го најави планот за вложување 100 милијарди долари во инфраструктура за ВИ, МГХ веќе беше меѓу инвеститорите, како што се „Опен еј-ај“ (OpenAI), „Софтбанк“ (Softbank Group) и „Оркл“ (Oracle).
Во тој план на Трамп наречен „Старгејт“ (Stargate), МГХ од Абу Даби ќе придонесе со седум милијарди долари, но истовремено се здружи и со „Мајкрософт“ (Microsoft) и американската инвестициска куќа „Блекрок“ (Blackrock) во вложување 30 милијарди долари за изградба на центри за податоци и енергетска инфраструктура. Освен тоа, МГХ вложи и во компанијата X на Илон Маск, како и во „Датабрикс“ (Databricks), една од највредните американски приватни технолошки компании во светот специјализирана за облак-платформи и за ВИ.
Само неколку часа по минатонеделниот состанок во Белата куќа, АДК објави нова инвестиција од 25 милијарди долари во производство на електрична енергија и проекти за ВИ во САД.
„Ова е само почеток“, изјави за „Блумберг“ Хамад ал Хамади, заменик-генерален директор на АДК. „Немаме проблем да ја зголемиме инвестицијата ако се појават можности“.
Bloomberg
Сите овие инвестиции во САД и состаноците со највисоките официјални лица всушност се дел од обидот на претставниците на ОАЕ да ги убедат Американците да добијат полесен пристап до чиповите од најновата генерација и со тоа да започнат со реализација на својата амбиција да направат регионален центар за ВИ и нови технологии во ОАЕ, но и во поширокиот регион на Блискиот Исток и Северна Африка, кој ќе ја движи идната глобална економија.
Конкретно, братот на владетелот на ОАЕ е само еден од многуте високи странски официјални лица, но и претставници на големи технолошки компании што се обидуваат да ја убедат администрацијата на Трамп да ја преиспита актуелната американска глобална стратегија за полупроводници, која ја донесе претходната администрација.
Иако Трамп досега немаше убави зборови за потезите на Џозеф Бајден, фактот дека администрацијата на Трамп подготвува контроверзен рамковен договор за контрола на развојот на ВИ низ светот сосема е можно да укажува дека Трамп можеби не е подготвен да го укине прописот на Бајден со кој наскоро ќе стапи во сила ограничување на извозот на процесори за ВИ во повеќето земји, поради што негодуваат технолошките гиганти како „Енвидија“ (Nvidia).
Токму на чиповите, кои ги произведува „Енвидија“, сметаат во ОАЕ во своите амбиции да станат регионален центар. Како што пренесе „Блумберг“, Трамп изјави дека неговите дискусии со делегацијата на ОАЕ вклучувале начини за изградба на партнерство „за унапредување на нашата економска и технолошка иднина“, но остана нејасно дали Абу Даби може да смета дека ќе биде изземен од ограничувањата за извоз на чипови.
Дали иднината на ВИ се иселува од Силициумската Долина?
Соништа за создавање на иднината на ВИ-економијата на Блискиот Исток и поширокиот регион МЕНА (MENA) немаат само во ОАЕ туку и во повеќето богати заливски земји, како што сведочат последните инвестиции. Катарската телекомуникациска компанија „Уреду груп“ (Ooredoo Group) и американската фирма за дигитализација „Ајрон маунтајн“ (Iron Mountain) најавија инвестиција од милијарда долари за претворање на регионот МЕНА во седиште за развој на вештачка интелигенција.
Bloomberg
Иако за западната технолошка елита САД и ЕУ долго време беа гледани како епицентри на вештачката интелигенција и облак-инфраструктурата, фактот дека најголемите светски компании за ВИ се соочуваат со недостиг од компјутерски капацитети, растечки цени на струјата, која е неопходна во големи количества за ВИ, како и регулаторни тесни грла, ја одведе глобалната трка за ВИ инфраструктурата од Силициумската Долина во пустината.
Регионот МЕНА е примамлив за инвеститорите бидејќи нуди од 40 до 60 проценти поевтина струја од Европа, а владите на заливските земји исклучително ги поддржуваат дигиталната трансформација и опстанокот на геополитичката стабилност во тој регион. Затоа не зачудуваат инвестициите на технолошките гиганти во овој регион.
Освен споменатата инвестиција во Катар, АВС (Amazon Web Services) вложува во Саудиска Арабија 5,3 милијарди долари, а „Мајкрософт“ во ОАЕ 1,5 милијарда долари. Доколку оваа тенденција се прошири на големи инвестиции во Кувајт, Оман, Ирак и Тунис, според некои процени, на Блискиот Исток би можел да се пресели голем дел од западната инфраструктура на иднината.
А тоа не е прашање на краткорочни профити, туку на геополитика и геоекономија. Тоа е прашање кој ќе контролира добар дел од инфраструктурата на глобалната економија заснована на ВИ и облак-технологијата.
Поради тоа, штедрите инвестиции на ОАЕ во секторот за ВИ во САД не се само инвестиции туку стратегиски облог на арапското кралско семејство дека иднината на глобалната економија ќе може да се пресели во нивниот регион.
.webp){kind=icon}
