Блускај против X на Маск: Кој победува?

Американските избори станаа клучна пресвртница, не само поради растечкото влијание на социјалните мрежи како Тикток (TikTok) и мрежата X туку и поради контроверзиите поврзани со нивните сопственици. Тикток предизвикува загриженост поради кинескиот сопственик „Бајтденс“ (ByteDance), кој САД го сомничат за шпионирање во корист на Кинеската комунистичка партија. Од друга страна, мрежата X, под сопственост на Илон Маск, станува сè повеќе поврзана со политичката десница и поддршката за Доналд Трамп.

Објавите на Трамп предизвикуваат многу прашина, а неговата мрежа Трут (Truth Social) се користи како алатка за политички притисок, служејќи за пренесување ставови и најави за плановите на идната администрација. Неодамна Трамп преку мрежата му се закани на Брисел, пишувајќи: „Ако ЕУ не купува поголеми количества нафта и гас од САД, тоа значи ЦАРИНИ!!!“

Масовен егзодус од мрежата X

Присвојувањето на платформите од страна на сопственици и политичари со поларизирачки ставови сè повеќе им пречи на корисниците, кои се вртат кон алтернативни и наводно независни мрежи како Тредс (Threads), Мастодон (Mastodon) и исклучително популарниот Блускај (Bluesky).

„X стана негативно доживување поради корисничкото искуство и алгоритамот што премногу ги фаворизира Илон Маск и неговите проблематични ставови“, смета експертот за социјални мрежи и водител на емисијата „Техничка поддршка“ на радиото „Вал 202“, Анже Томиќ. „Неговите објави стануваат повидливи од другите, модерација речиси не постои, а алгоритамот што ги предлага објавите на корисниците е несоодветен“, објаснува Томиќ во однос на причините за падот на популарноста на мрежата X. „Блумберг“ како дополнителни причини за миграцијата на корисниците на конкурентскиот Блускај ги наведува и „неконтролираното ширење расизам, говорот на омраза и дезинформациите“.

Статистичките податоци ги поддржуваат тие тврдења: ден по американските избори, мрежата X ја напуштиле 115 илјади корисници. Според „Евроњуз“ (Euronews), бројот на корисници на мрежата X се намалил за шест проценти од април до септември годинава, односно за 23 милиони, на вкупно 588 милиони корисници. Во Европската Унија, каде што компанијата е обврзана да ги објавува податоците во согласност со Законот за дигитални услуги (DSA), просечниот број на месечни корисници паднал од 111,4 милиони во јануари 2024 година на 106 милиони во јули истата година.

Алтернативни мрежи Тредс, Мастодон и Блускај 

„Најголемата замерка кон традиционалните социјални мрежи како X е нивната затвореност. Под контрола се на една компанија што го управува целокупното искуство на корисниците“, истакнува Томиќ. „Кај X тоа вклучува речиси непостојна модерација, фаворизирање на содржината на Маск и фактот дека, дури и ако блокирате некого, тој сè уште може да ги види вашите објави“.

Тој додава дека клучната разлика кај алтернативните мрежи е тоа што „не можете да ги понесете своите следбеници со себе на друга мрежа“. Токму тоа, според неговото мислење, го објаснува растот на популарноста на алтернативите како што се Тредс, Мастодон и Блускај. Нивните основачи ја нагласуваат децентрализацијата, што ги намалува цензурата и надворешното влијание врз објавената содржина.

„На миграциите кон другите мрежи влијае и фактот дека Тредс и Блускај ветуваат, а Мастодон веќе овозможува децентрализација, што претставува отстапување од затворените мрежи како X“, објаснува експертот. „Станува збор за идејата за изградба на поотворен интернет“, додава Томиќ.

Тикток – шпионски канал или деловна можност?

Во моментов е актуелна и темата за забраната на Тикток (TikTok) на американскиот пазар, каде што апликацијата има 170 милиони корисници. Сопственикот „Бајтденс“ до 19 јануари мора да ја продаде платформата, инаку властите ќе ја забранат. Трамп неодамна изјави дека ќе „ја разгледа одлуката за забрана на Тикток поради неговото влијание“. Тој алудираше на изборите во кои републиканците преку апликацијата целеа особено на помладите гласачи, известува „Блумберг“.

Сепак, конечната одлука ќе ја донесе американскиот врховен суд, кој закажа излагање на аргументите против забраната за 10 јануари, наведува „Би-би-си“ (BBC). „Бајтденс“, повикувајќи се на американскиот устав, тврди дека нема да ја продаде апликацијата дури и во случај на забрана.

 

Давид Модич, член на Лабораторијата за компјутерски комуникации на Факултетот за компјутерство и информатика на Универзитетот во Љубљана, истакнува дека Тикток е проблематичен поради собирањето прекумерно количество метаподатоци. „На пример, гледањето видеа ги поврзува со демографските податоци и контактите од именикот на корисникот, со што добиваат многу детален увид во своите корисници“. Модич потсетува дека „Мета“ (Meta) минатата година поради слични прекршувања плати казна и дека „Епл“ (Apple) ги заостри правилата за приватност за да спречи злоупотреба.

Блускај: Експлозивен раст

Блускај, кој според зборовите на Томиќ има сè повеќе корисници и во Словенија, последните месеци бележи најголем пораст на популарноста. Податоците на „Симиларвеб“ (Similarweb) покажуваат дека употребата на апликацијата по американските избори се зголемила за речиси 300 проценти, достигнувајќи во декември повеќе од 25 милиони корисници. „Дневно на платформата се приклучуваат половина милион нови корисници“, наведува Томиќ.

 

За споредба, Тредс во САД пред 5 ноември имал пет пати повеќе дневно активни корисници отколку Блускај. Но, според податоците на „Симиларвеб“, Тредс моментално е само 1,5 пати поголем од својот конкурент.

Трендот на преминување на корисниците меѓу платформите во контекст на идеолошките и политичките разлики го коментира и професорката Весна Жабкар од Економскиот факултет во Љубљана. „Корисниците на социјалните мрежи и потрошувачите генерално во САД се почувствителни на политичката ориентација и активизмот на брендовите. Истовремено, брендовите и давателите на услуги во САД се повидливо политички определени и ангажирани отколку кај нас“, објаснува таа.

Затоа не е случајност што изборите беа пресвртница во експлозивниот раст на Блускај. Платформата е особено популарна меѓу корисниците со полиберални ставови. „Вајерд“ (Wired), на пример, истакнува дека меѓу оние што ја заменуваат X со Блускај има многу обожаватели на Тејлор Свифт. Најмладата конгресменка, Александрија Окасио-Кортез, постави рекорд како прва корисничка што достигна милион следбеници на платформата.

Контроверзии поврзани со криптоинвестиции

„Потенцијалниот проблем на Блускај е што зад него стојат криптобогаташи од Силициумската Долина, поврзани со движењето МАГА (MAGA) и Стив Бенон, кој е фигура на американската крајна десница“, истакна Томиќ во неодамнешна емисија на таа тема, коментирајќи го интересниот контраст меѓу либералните корисници на платформата и нејзините сопственици.

„Компанијата неодамна обезбеди 15 милиони долари, што ѝ обезбедува стабилност барем за една година“, пишува експертот Тим Бреј во врска со финансирањето на Блускај. Сепак, Бреј предупредува дека вложувањата на ризичен капитал бараат исклучителен раст на приходите и профитабилноста за да бидат успешни. „Тоа често води до проблеми со одржливоста и квалитетот на производите, кои се остваруваат на сметка на корисничкото искуство“, заклучува Бреј, објаснувајќи го двојното сечило на инвеститорските очекувања во светот на социјалните мрежи.

Во моментов нема коментари за веста. Биди прв да коментира...

Остави коментар