Колку е Македонија подготвена за вештачка интелигенција?

Македонија со 0,48 бодови се најде на 77. место меѓу 174 земји во светот рангирани според индексот за подготвеност за вештачка интелигенција на Меѓународниот монетарен фонд. Во однос на земјите од регионот Адрија, Македонија го зазеде претпоследното место. Најподготвена за вештачка интелигенција е Словенија (0,63 бодови), а потоа следуваат Хрватска(0,58), Србија (0,54) и последна е БиХ (0,43 бодови). Вредноста на индексот за подготвеноста на земјите за вештачка интелигенција се движи од 0,11 бодови оценувајќи го Јужен Судан со најниско ниво на подготвеност до 0,80 бодови оценувајќи го Сингапур со највисоко ниво на подготвеност. За пресметка на индексот, ММФ ги зема предвид состојбата со дигиталната инфраструктура, човечкиот капитал, иновациите и економската интеграција, како и регулативата и етиката во доменот на вештачката интелигенција.

Македонија едвај над просекот

Анализа на резултатите од индексирањето на ММФ неодамна направи Емилија Спирковска од Дирекцијата за монетарна политика и истражување во Народната банка. Во неа, таа посочува дека вредноста на индексот во просек за сите анализирани земји изнесува 0,47 бодови, при што 48 проценти од вкупно 174 земји според нивото на подготвеноста се оценети со индекс на ниво или, пак, над овој просек. Исто така, дури 108 земји се поместени во повисоката половина на вредноста на индексот, односно имаат над 0,40 бодови.  Македонската економија со ниво на индекс од 0,48 бодови е над медијаната, односно во горната половина од земјите.

„Со ова, нашата земја спаѓа во категорија на подготвеност каде што се вбројуваат поголемиот број земји (41 процент од вкупно 174), со индекс за подготвеноста за вештачка интелигенција, што е во опсег од 0,40 до 0,60 бода“, се наведува во анализата.

Во просек за сите земји, показателот за човечкиот капитал е највисоко оценет (0,12 или 26,3 процент од просечната вредност на индексот за сите земји-0,47), што упатува на подобра позиција на земјите во однос на компетенциите на работната сила за спроведување на вештачката интелигенција. Нешто помалку, или 26 проценти од вкупните бодови на индексот, во просек за сите земји, се должат на показателот со кој се оценува степенот на приспособување на правната рамка на дигиталната ера.

„Од друга страна, оцената за вложувањата во истражување и развој на економиите, инвестиции во технолошки развој, подразбира дека економиите имаат полоши остварувања во споредба со останатите параметри неопходни за воведување на вештачката интелигенција. Во просек, земјите се најслабо подготвени во однос на развојот на дигиталната инфраструктура, што укажува на слабости кај поголемиот број земји во клучните компоненти потребни за развој на дигитална инфраструктура“, пишува во анализата.

Развиените земји најподготвени

Според индексот за подготвеноста за вештачката интелигенција, во групата од 0,6 до 0,8 бодови преовладуваат развиените земји. Во просек, земјите во оваа категорија се на подобра позиција во однос на показателот за регулатива и етика. 

„Oва се совпаѓа со фактот дека кај повеќето од овие економии, вештачката интелигенција е дел од националните стратегии со цел да го поттикнат нејзиниот развој и употреба, засновано на етички принципи и со почитување на човековите права“, се наведува во анализата. 

Во однос на преостанатите параметри, оваа група земји во просек се на подобра позиција според дигиталната инфраструктура. Напорот да се изгради соодветната податочна и телекомуникациска инфраструктура е еден од фундаментите неопходни за успешен развој на вештачката интелигенција.

Земјите од регионот на ЦИЈИЕ3 заедно со балтичките земји, според индексот за подготвеноста за вештачка интелигенција отстапуваат над просекот за сите 174 анализирани земји, меѓутоа се под просекот за сите европски земји. 

„Притоа, земјите од Балтичкиот Регион се издвојуваат како подобро подготвени земји во однос на воведувањето на вештачката интелигенција. Заедничко за овој регион е тоа што дел од нивните национални стратегии се реформите во образовните програми заради развивање вештини и компетенции за вештачка интелигенција на секое образовно ниво“, пишува во анализата

Исто така, според Националните стратегии, регионот се посветува и на унапредување на дигиталната инфраструктура, поставување системи за управување со податоците, унапредување на јавните услуги, истовремено создавајќи правна средина за да се олесни прифаќањето на вештачката интелигенција. Според висината на индексот, Естонија го зазема првото место, по што во однос на останатите земји од регионот на ЦИЈИЕ (со исклучок на земјите од Балтичкиот Регион) следуваат Чешка , Словенија, Полска, како и Словачка како земји коишто отстапуваат над просекот за регионот. Останатите земји се близу или под просекот за регионот.

Ни недостига стратегија

Земјите од Западен Балкан се под просекот за регионот на ЦИЈИЕ. Во анализата се посочува дека помеѓу земјите од Западен Балкан, Србија е првата земја што започна со изготвување национална законодавна рамка поврзана со напредните технологии, основајќи и Институт за вештачка интелигенција. Развојот на вештачката интелигенција е дел и од Албанската асоцијација за вештачка интелигенција, основана во 2017 година, којашто прерасна во здружение кое организира работилници за најновите трендови во вештачката интелигенција. Црна Гора ја усвои Стратегијата за дигитална трансформација 2022-2026 година, којашто ги дефинира предусловите и иницијативите потребни за брзо приспособување кон дигиталната средина.

„Македонската економија сè уште не располага со конкретна стратегија за вештачка интелигенција, иако во Фондот за иновации и технолошки развој, е формирана работна група со цел да се изработи првата национална стратегија за вештачка интелигенција. Потенцијалот за дигитална трансформација сè уште треба да се испитува во Босна и Херцеговина, имајќи го предвид недостатокот на иновации и недефинирана стратегија, поради што земјата е најмалку подготвена за вештачка интелигенција од останатите земји во регионот“, се наведува во анализата.

Потребно е подобрување во повеќе сегменти

Кога станува збор Македонија, во анализата се вели дека индикациите за дигиталната подготвеност на земјата укажуваат на потребата за унапредување на одредени сегменти потребни за воведување и развивање на вештачката интелигенција.

„Според последните достапни податоци, потребни се натамошни напори во процесот на дигиталната трансформација, со посебно внимание на натамошно унапредување на широкопојасната инфраструктура, зголемување на дигиталната писменост на населението, како и дигитализација на јавните услуги. Воедно, според податоците, мал дел од македонските МСП користат напредни технологии во споредба со останатите земји“, се наведува во документот.

Анализирано по употребата на поединечни технологии, исклучок е тоа што нашата земја се истакнува помеѓу земјите со повисок процент на компании коишто користат вештачка технологија, како и аналитика заснована на голем опсег податоци. Исто така, македонската економија има потенцијал да го зголеми и да го унапреди капацитетот за усвојување на вештачката интелигенција, имајќи предвид дека е помеѓу земјите коишто бележат висок раст на дипломирани студенти по ИКТ и специјалисти по ИКТ во работната сила.

„Од друга страна, важно е да се спомене дека оваа ситуација го зголемува и ризикот од одлив на ваквиот кадар, имајќи предвид дека постојано се соочуваме со проблемот со миграцијата, особено во регионот на Западен Балкан“, пишува во анализата.

 

 

 

Во моментов нема коментари за веста. Биди прв да коментира...

Остави коментар