Што правите со алиштата што веќе не ве собираат, стари се, децата ги одраснале? Износените алишта се најголем проблем во секое домаќинство при генералното чистење. Каде да се фрлат или да се подарат за да не зафаќаат простор во домот?
Фрлањето на текстилниот отпад е сериозен проблем од еколошки аспект. Домаќинствата се едната страна, текстилните фабрики се другата, можеби многу поопасна страна на приказната.
Текстилниот сектор во земјава има годишен извоз од над 600 милиони евра, вработува над 35.000 луѓе, но создава и околу 700 тони отпад годишно. Само во македонскиот Манчестер или општина Штип има околу 80 текстилни фабрики и таму се создава најголем дел од отпадот за кој во моментов нема решение.
Земјава рециклира само еден отсто од отпадот, додека европскиот просек е 10 проценти.
02.06.2023
Автор: Наташа Стојановска
Можно решение е Законот за посебни текови на отпад, кој стапува во сила од Нова година. Со него се уредуваат барањата за заштита на животната средина и здравјето на луѓето преку спречување или намалување на негативните влијанија од создавањето и постапувањето со отпаден текстил, гуми, масла и возила.
Вашата претплата не може да се зачува. Ве молиме обидете се повторно.
Вашата претплата е успешна.
Кружна економија - од текстилен отпад ќе се прават градежни материјали
Во согласност со членот 72 од Законот, до крајот на декември годинава производителите се должни да се здружат преку склучување договор со колективен постапувач или да обезбедат дозвола за самостојни постапувачи. Договор за колективен постапувач, кој ќе биде наречен „Тексомак“, имаат склучено две компании што ќе го собираат отпадот од домаќинствата и индустријата. „Тексомак“ го сочинуваат фабриката „Комфи Ангел“ од Прилеп и „Албатрос“ од Штип.
Ирена Јакимоска, менаџерката на „Комфи Ангел“, во изјава за „Блумберг Адрија“ вели дека целта на „Тексомак“ е Македонија да стане земја без текстилен отпад, а сегашните слики од депонии на многу локации да станат минато.
Ирена Јакимоска / Приватна архива
„Отпадот ќе го собираме и ќе го преработуваме. По рециклирањето, текстилниот отпад ќе се претвора во материјал што ќе се користи главно како изолација во градежната индустрија. Повторна употреба на текстилниот отпад има и сега, се користи за изработка на перничиња, јоргани, полнети играчки за деца, кукли. Тоа се целосно чисти производи поради современиот начин на третирање на отпадот“, вели Јакимовска.
Таа вели дека рециклирањето е начин трошокот да се претвори во профит со тоа што отпадот ќе стане производ со додадена вредност.
Претворањето на отпадот во нов производ како дел од кружната економија го применува и скопската фабрика „Нетам“.Сашо Ацески, директорот на секторот за инвестиции и развој во скопската текстилна фабрика „Нетам“, во изјава за „Блумберг Адрија“ вели дека тие веќе неколку години рециклираат.
Сашо Ацески, приватна архива
„Го рециклираме полнежот за перници, влакното. Станува збор за многу незгоден отпад, кој не се разградува. Па, преку рециклирањето можеме повторно да го употребуваме. Во следната фаза целта ни е текстилниот отпад да го претвораме во изолациски материјал за градежната индустрија. Тој производ би бил замена за стаклената волна, кој е добар изолатор, а чини поевтино“, вели Ацески.
За воведувањето кружна економија во текстилниот сектор во земјава има отпор, особено затоа што законот што ќе стапи во сила од 1 јануари предвидува и плаќање надомест на државата. Но законот предвидува и сериозни казни за прекршителите, кои се рангирани во три категории и во зависност од категоријата и големината на трговците казните се движат од 9.000 до 120.000 евра.
Европската Унија создава 16 милиони тони текстилен отпад годишно
Текстилниот отпад е проблем и на глобално ниво. Индустријата за мода и текстил е една од најзагадувачките индустрии во светот. Емисиите на јаглерод диоксид во модната индустрија се предвидува да се зголемат за повеќе од 60 отсто, до речиси 2,8 милијарди тони годишно до 2030 година.
Во исто време, обемот на потрошена слатка вода од страна на модната индустрија е 79 милиони кубни метри и се предвидува да се зголеми за 50 отсто во 2030 година. Европската комисија проценува дека текстилната индустрија во Европската Унија создава 16 милиони тони отпад годишно.
За намалување на последиците од овој отпад, Европската комисија усвои стратегија што предвидува преземање акции за исполнување определени цели до 2030 година.
Околу 70 отсто од клучните модели на вештачка интелигенција од 2017 година се развиени во САД, додека европските компании имаат многу мал удел во оваа област.
Макрон на Самитот на вештачката интелигенција во Париз ненадејно ги претстави Европската унија и Франција како атрактивна почва за нов пробив во развојот на вештачката интелигенција.
Србија инвестира во суперкомпјутер, Македонија ги усогласува регулативите со ЕУ, додека Франција ги предводи европските инвестиции во вештачката интелигенција.
„Опен еј-ај“ е на прагот на рекорден круг на финансирање во вредност од 40 милијарди долари, кој е предводен од „Софтбанк“, а вклучува уште неколку големи инвеститори.
Германската компанија „Исар аероспејс“ ќе ја лансира ракетата „Спектрум“ за првпат на 27 март 2025 година, со цел да ѝ понуди на Европа независен пристап до вселената.
„Епл“ развива функција за визуелна интелигенција и камери за своите часовници и други уреди, со што влегува на пазарот на носливи уреди со вештачка интелигенција.
Внесете ја вашата имејл-адреса на која ќе ви испратиме линк за ресетирање на лозинката.
Надминат е максималниот број уреди. Ако сте сопственик на сметката, кликнете на „Испрати најавување со е-пошта“ за да добиете е-пошта со врска за најавување. Откако ќе ја следите врската, ќе можете да управувате со уредите поврзани со вашата сметка.