Што правите со алиштата што веќе не ве собираат, стари се, децата ги одраснале? Износените алишта се најголем проблем во секое домаќинство при генералното чистење. Каде да се фрлат или да се подарат за да не зафаќаат простор во домот?
Фрлањето на текстилниот отпад е сериозен проблем од еколошки аспект. Домаќинствата се едната страна, текстилните фабрики се другата, можеби многу поопасна страна на приказната.
Текстилниот сектор во земјава има годишен извоз од над 600 милиони евра, вработува над 35.000 луѓе, но создава и околу 700 тони отпад годишно. Само во македонскиот Манчестер или општина Штип има околу 80 текстилни фабрики и таму се создава најголем дел од отпадот за кој во моментов нема решение.
Прочитај повеќе
Купувачите имаат ниска свест за зелени производи
Нема доволно свест кај купувачите, потребни се голема едукација и развој на свеста за тие да сакаат да бидат дел од зелената економија.
01.08.2023
Регулаторите сакаат модните брендови да плаќаат за текстилниот отпад
Во ЕУ текстилниот отпад изнесува околу четири милиони тони секоја година, а во САД 17 милиони тони.
25.05.2023
Од Словенците можеме да учиме како се прават пари од отпад
За разлика од Македонија, во повеќето европски земји голем дел од комуналниот отпад секоја година се рециклира.
21.07.2023
Срамежливи обиди за циркуларна економија во Македонија
Циркуларната економија може да функционира како концепт речиси во секој производствен сектор.
21.07.2023
„Зум ин“: Македонија заостанува зад регионот и Европа со управувањето на отпадот
Земјава рециклира само еден отсто од отпадот, додека европскиот просек е 10 проценти.
02.06.2023
Можно решение е Законот за посебни текови на отпад, кој стапува во сила од Нова година. Со него се уредуваат барањата за заштита на животната средина и здравјето на луѓето преку спречување или намалување на негативните влијанија од создавањето и постапувањето со отпаден текстил, гуми, масла и возила.
Кружна економија - од текстилен отпад ќе се прават градежни материјали
Во согласност со членот 72 од Законот, до крајот на декември годинава производителите се должни да се здружат преку склучување договор со колективен постапувач или да обезбедат дозвола за самостојни постапувачи. Договор за колективен постапувач, кој ќе биде наречен „Тексомак“, имаат склучено две компании што ќе го собираат отпадот од домаќинствата и индустријата. „Тексомак“ го сочинуваат фабриката „Комфи Ангел“ од Прилеп и „Албатрос“ од Штип.
Ирена Јакимоска, менаџерката на „Комфи Ангел“, во изјава за „Блумберг Адрија“ вели дека целта на „Тексомак“ е Македонија да стане земја без текстилен отпад, а сегашните слики од депонии на многу локации да станат минато.
„Отпадот ќе го собираме и ќе го преработуваме. По рециклирањето, текстилниот отпад ќе се претвора во материјал што ќе се користи главно како изолација во градежната индустрија. Повторна употреба на текстилниот отпад има и сега, се користи за изработка на перничиња, јоргани, полнети играчки за деца, кукли. Тоа се целосно чисти производи поради современиот начин на третирање на отпадот“, вели Јакимовска.
Таа вели дека рециклирањето е начин трошокот да се претвори во профит со тоа што отпадот ќе стане производ со додадена вредност.
Претворањето на отпадот во нов производ како дел од кружната економија го применува и скопската фабрика „Нетам“. Сашо Ацески, директорот на секторот за инвестиции и развој во скопската текстилна фабрика „Нетам“, во изјава за „Блумберг Адрија“ вели дека тие веќе неколку години рециклираат.
„Го рециклираме полнежот за перници, влакното. Станува збор за многу незгоден отпад, кој не се разградува. Па, преку рециклирањето можеме повторно да го употребуваме. Во следната фаза целта ни е текстилниот отпад да го претвораме во изолациски материјал за градежната индустрија. Тој производ би бил замена за стаклената волна, кој е добар изолатор, а чини поевтино“, вели Ацески.
За воведувањето кружна економија во текстилниот сектор во земјава има отпор, особено затоа што законот што ќе стапи во сила од 1 јануари предвидува и плаќање надомест на државата. Но законот предвидува и сериозни казни за прекршителите, кои се рангирани во три категории и во зависност од категоријата и големината на трговците казните се движат од 9.000 до 120.000 евра.
Европската Унија создава 16 милиони тони текстилен отпад годишно
Текстилниот отпад е проблем и на глобално ниво. Индустријата за мода и текстил е една од најзагадувачките индустрии во светот. Емисиите на јаглерод диоксид во модната индустрија се предвидува да се зголемат за повеќе од 60 отсто, до речиси 2,8 милијарди тони годишно до 2030 година.
Во исто време, обемот на потрошена слатка вода од страна на модната индустрија е 79 милиони кубни метри и се предвидува да се зголеми за 50 отсто во 2030 година. Европската комисија проценува дека текстилната индустрија во Европската Унија создава 16 милиони тони отпад годишно.
За намалување на последиците од овој отпад, Европската комисија усвои стратегија што предвидува преземање акции за исполнување определени цели до 2030 година.