.webp){kind=icon}
Во многу компании постои значителна загриженост дека вештачката интелигенција (ВИ) еден ден ќе ги преземе работните места што традиционално ги извршуваат луѓето. Но за ГО (GO Plc) тоа не е страв, туку, напротив, тоа е експлицитна цел.
ГО, водечкиот телекомуникациски провајдер во Малта и една од најголемите јавни компании во земјата, сè повеќе се потпира на вештачката интелигенција за да се справи со секојдневните задачи. Алатките за вештачка интелигенција сега создаваат околу 20 отсто од целата маркетинг-содржина на компанијата и околу 30 отсто од кодирањето. ГО користи генеративни услуги за вештачка интелигенција за да ги подготви сите свои правни договори, кои потоа се проверуваат од луѓе. Компанијата цели сите нејзини над 1.100 вработени да научат да користат генеративна вештачка интелигенција за да бидат попродуктивни.
„Ни недостигаат адвокати, сметководители и кодери“, вели Нихил Патил, главен извршен директор на ГО со седиште во Малта и Лондон, посочувајќи ги условите за вработување на островот. „Само вештачката интелигенција може да ни помогне да избегаме од недостигот од таленти“.
Малта можеби нема веднаш да ви падне на памет како земја што е авангарда на технолошките иновации. Малиот медитерански остров е попознат по лабавата регулатива што им помага на компаниите за коцкање преку интернет да ги прескокнат контролите наметнати од други земји и по неговото одбивање да стави крај на програмата за златни визи за која Европската комисија вели дека е неприфатлива. Исто така, во минатото беше посочуван поради неуспехот ефикасно да се справи со перењето пари.
Но бизнисите, училиштата и владата се обидуваат да ја етаблираат земјата како неверојатен лидер во вештачката интелигенција и широко да ја распространат технологијата, со надеж дека ќе ги решат егзистенцијалните предизвици со кои се соочува поморската нација. Тоа ги вклучува заканата од климатски промени, потребата за привлекување повеќе странски инвестиции и сериозниот јаз во вештините. Во тој процес Малта, која претходно се обиде да профитира од технолошките трендови, може да стане и полигон за потенцијалите и ограничувањата на вештачката интелигенција како лек за болестите на општеството.
„Можеме да ја искористиме моќта на вештачката интелигенција за јавно добро, а не да се плашиме од неа како претстојна катастрофа“, рече Роберт Абела, премиерот на Малта, минатата година во подготвените забелешки до Генералното собрание на Обединетите нации, кои беа значително пооптимизирани за вештачката интелигенција во споредба со другите европските лидери. „Во Малта веќе го правиме токму тоа“, додаде тој.
Универзитетот во Малта се сврте кон вештачката интелигенција за да се обиде да го зачува својот уникатен јазик, да ги надгледува своите крајбрежни води со беспилотни летала контролирани од вештачка интелигенција и да ги приспособи училишните програми, вклучувајќи и развивање програма за помлади студенти, која вклучува создавање „кукли со вештачка интелигенција“ и „приказни поддржани од вештачка интелигенција“.
Алексеј Дингли
University of Malta
„ВИ има трансформативна улога во справувањето со некои од најгорливите предизвици на Малта, како што се образованието, сообраќајот и здравјето“, вели Алексеј Дингли, професор по вештачка интелигенција на Универзитетот во Малта.
Дингли, наставник што подоцна станал претприемач, самиот се справува со едно од тие прашања. Тој собра околу 1,4 милион долари за распоредување на вештачката интелигенција за да се обиде да го реши сообраќајниот метеж во земјата. Постојат повеќе од 50 други стартапи за вештачка интелигенција во Малта, според истражувачот „Трејсексен“ (Tracxn Technologies Ltd), што не е мал број за земја со население од околу 500.000 жители. Списокот ги вклучува „Ебо“ (Ebo), кој прави виртуелни агенти за услуги за клиентите, и „Смарткау“ (SmartCow), кој нуди услуги за вештачка интелигенција што можат да детектираат несреќи и сообраќајни прекршоци.
Малта и претходно се обиде да се претвори во центар за технологија. Во 2018 година земјата се наметна да се брендира како остров за блокчејн, воведувајќи рана законодавна рамка за технологијата. Во еден момент „Бајненс“ (Binance), најголемата берза за криптовалути во светот, беше во дискусија да работи на островот. Оттогаш „Бајненс“ е под лупа од регулаторите во повеќе земји.
Малта се нафрли на трендот за вештачка интелигенција порано од многу земји. Во 2019 година, неколку години пред лудилото по ЧетГПТ (ChatGPT), владата на Малта под тогашниот премиер Џозеф Мускат објави амбициозен патоказ за да стане „стартна подлога за вештачката интелигенција“ до 2030 година. Повеќестраниот план предвидуваше инвестирање во стартапи, како и притисок кон јавниот и приватниот сектор за усвојување на ВИ.
Но пандемијата ги запре напорите за интеграција на вештачката интелигенција во здравството, образованието и финансиите. За дополнително комплицирање на работите, Мускат поднесе оставка на почетокот на 2020 година, откако неговите помошници беа поврзани со автомобилот-бомба во која загина истражувачка новинарка. Абела ја презеде функцијата премиер по него и оттогаш за двојно ја прошири прегратката за вештачката интелигенција во земјата.
Дингли работи на ревидирана стратегија за ВИ со владата. Како одговор на построгите регулативи за вештачка интелигенција на Европската Унија, Малта планира да воведе конкретни мерки за справување со преместувањето на работните места, да ја подобри писменоста за вештачката интелигенција на сите образовни нивоа и да ги приспособи своите рамки за да обезбеди етичка примена на технологијата, вели тој.
„Далековидноста во препознавањето на важноста на вештачката интелигенција ѝ даде на Малта стартна предност во областа на оваа технологија и таа продолжува да биде лидер во индустријата денес“, рече Дингли, изјава што може да предизвика чудење меѓу лидерите во индустријата од Силициумската Долина.
Малта доживеа и други кочници кон своите соништа за вештачка интелигенција. На пример, во 2022 година земјата ја откри виртуелната граѓанка Марија на конференција за туризам за да помогне да се привлечат туристи користејќи вештачка интелигенција и да им помогне да ги истражат понудите на островот. Сепак, проектот нагло беше прекинат бидејќи не можеше да биде во чекор со достигнувањата на генеративната вештачка интелигенција, според локалните медиуми.
Патил, извршниот директор на ГО, работи на зајакнување на инвестициите во поширокиот екосистем за вештачка интелигенција на Малта. Засега тој почнува од малку.
„Го венчрс“ (Go Ventures), подружница на ГО (GO), неодамна инвестираше 50.000 долари во „Тоум еј-ај“ (ToumAI Analytics), стартап со седиште во Мароко, кој користи вештачка интелигенција за да го разбере однесувањето на клиентите и да овозможи повратни информации на седум африкански јазици. „Тоум еј-ај“ сега ги распоредува своите повеќејазични гласовни ботови за да обезбеди подобра услуга за претплатниците на ГО.
Патил рече дека ќе продолжи претпазливо со инвестирање во други стартапи со вештачка интелигенција. „Не можеме да инвестираме само затоа што вештачката интелигенција е нова кул работа“, нагласи тој.
