„Роден со сребрена лажичка“ е фраза во англискиот јазик што е синоним за благосостојба, богатство, особено наследено богатство, односно за некој роден во богато семејство. Поседувањето сребрен прибор за јадење на времето било статусен симбол, што ги одвојувало повисоките класи од обичниот народ. Користењето лажици, виљушки и ножеви направени од сребро имало и своја практична димензија, затоа што на луѓето им биле познати неговите антибактериски својства, па јадењето со таков прибор било хигиенски и здравствено побезбедно.
Иако доста поевтино од златото - поради тоа нарекувано и „злато за сиромашните“ - и платината, затоа што го има во многу поголеми количества во земјината кора, среброто низ вековите до ден-денес си ја заслужило припадноста во оваа голема тројка на благородни метали, наоѓајќи примена не само како суровина за накит, прибор за јадење и слично туку и во многу индустриски гранки - соларни панели, електроника, филтрација на вода, фармација, козметика итн.
Светската инвеститорска јавност изминатиов период е преокупирана со порастот на цената на златото на берзите, па среброто некако е во втор план, иако и тоа забележува силен раст – последнава година дури нешто поголем и од оној на златото. Па, ако за една година златото скокнало за околу 53 отсто, цената на среброто се качила за 58 отсто. Ако од почетокот, пак, на 2023 година златото поскапело за околу 115 отсто, на рекордни 4.000 долари за унца деновиве, среброто не заостанува многу – неговиот раст е околу 105 отсто, на над 49 долари за унца. Само од почетокот на 2025 година среброто е поскапено за 66 отсто, повеќе од златото, на кое за истиот период цената му е покачена за 50 отсто.
Прочитај повеќе

Златото ја проби границата од 4.000 долари
Историски скок на златото над 4.000 долари за унца, поттикнат од економските стравови, блокадата на владата во САД и засилената побарувачка од централните банки.
08.10.2025

Грифин од „Ситадел“: Трката по злато како посигурно средство е загрижувачка
Продолженото затворање на федералната влада и можноста за намалување на каматните стапки помогнаа скапоцениот метал да достигне рекордно високо ниво.
07.10.2025

Златото се приближува до 4.000 долари додека владата на САД останува блокирана
Златото се искачи на рекордно ниво близу 4.000 долари за унца, додека инвеститорите бараат сигурност во услови на политичка неизвесност и очекувани намалувања на каматите.
06.10.2025

„Голдман Сакс“: Златото може да достигне 5.000 долари за унца
„Голдман Сакс“ проценува дека златото има потенцијал да ги надмине претходните прогнози и да достигне и до 5.000 долари за унца.
02.10.2025

Колку се збогатија Македонците што инвестираа во злато?
Цената на златото урива рекорди веќе подолг период, главно поради геополитичките тензии и царинските политики на САД, кои носат неизвесност во глобалната економија и ги тераат инвеститорите да бараат засолниште во овој скапоцен метал.
23.09.2025
До пред неколку години македонските граѓани немаа можност за купување инвестициско сребро, туку тоа традиционално беше купувано од златарниците во вид на накит, претежно за подарок.
„Сега имаме повеќе можности за инвестирање во сребро, исто како и за златото“, вели Снежана Поповска, сертифициран техничка аналитичарка. „Од пред пет-шест години македонските граѓани и компании може да инвестираат и на странските берзи, па скапоцени метали може да купат преку ЕТФ (exchange traded funds) за злато, сребро, платина и сл., преку фјучерси и опции, или пак вложувајќи во акциите на компании што произведуваат злато и сребро, односно големите светски рударски компании итн. На домашниот пазар последниве години има можност и за купување инвестициско злато и сребро во физички облик, во вид на монети или плочки, но тука понудата сѐ уште е доста ограничена и конкуренцијата е мала“, вели Поповска.
Инвестициско сребро засега може да се купи на две места во земјава, преку „УНИ банка“, која, покрај злато, од 2021 година почна да нуди и сребро во вид на плочки и монети од минатата година, како и во компанијата „Инвест метал“, која на македонскиот пазар почна да работи од средината на 2021 година.
„Среброто има многу пониска цена од златото, што го прави подостапно и за помалите инвеститори, а истовремено ги овозможува сите инвестициски придобивки, како што се зачувување на вредноста, заштита од инфлација и можност за креирање диверзифицирано портфолио“, рече Коста Ивановски од „УНИ банка“, во неодамнешното интервју за „Блумберг Адрија“.
Ивановски, кој е директор на дирекцијата Трежери во банката, истакнува дека во светот веќе одамна постои голема побарувачка за среброто, што се гледа и од порастот на неговата цена изминатиов период.
„Среброто се користи и има побарувачка во голем број брзорастечки индустрии и многу е веројатно дека неговата вредност ќе расте континуирано и дека вложувањето во сребро беше, денес е, а и во иднина ќе биде паметна, сигурна и оправдана инвестиција, со потенцијал за долгорочен раст на вредноста и креирање значителен принос за инвеститорите.“
ДДВ го прави среброто помалку привлечно за инвеститорите
Со инвестирање во сребро може да почнете со мали суми, уште од околу 4.000 денари за монета од една унца, односно 31 грам, а најскапите сребрени продукти кај домашните овластени трговци со инвестициски благородни метали се околу 118 илјади денари за плочка од еден килограм.
Меѓутоа, кај овој начин на инвестирање во сребро има една слабост, а тоа е доста големата разлика помеѓу продажната и куповната цена. Па така, на пример, монетата што се продава за 4.000 денари, се откупува за 2.800 денари, односно за 30 проценти помалку. Доколку за една година цената на оваа иста монета порасне за 50 отсто, таа ќе чини 6.000 денари, но ако вие сакате да ја продадете назад кај истиот трговец, ќе добиете 4.200 денари, што значи реално сте во добивка само 200 денари или пет проценти. Кај поскапите продукти разликата во проценти помеѓу продажната и куповната цена е помала, но сепак се движи во рангот од 25 отсто. Кај златните продукти, разликата помеѓу продажната и куповната цена е многу помала, односно се движи некаде од три до шест проценти, во зависност од вредноста на плочката или монетата.
Мариан Рангелов од „Инвест метал“ ни рече дека овие разлики се должат пред сѐ на фактот што продажбата на инвестициското сребро се оданочува со ДДВ од 18 отсто, додека златото не подложи на ДДВ, а трошокот на ДДВ знаеме дека го поднесува крајниот купувач. Кога ќе се додадат и некои административни трошоци, поголемиот ризик кај среброто поради неговата поголема волатилност на светските берзи и сл., доаѓаме до тоа среброто во старт да биде помалку привлечно за инвестирање од златото токму поради оваа диспропорција кај разликата помеѓу продажната и куповната цена.
„Ако ви кажам дека за една година продаваме повеќе килограми злато одошто сребро, а златните продукти се по 50-60 пати поскапи за истата тежина, јасно ќе ви биде колку е послаб интересот за сребро. Доколку се укине ДДВ и за среброто и плус се дозволи странски резиденти да може да купуваат инвестициско сребро, но и злато кај нас, Македонија ќе стане уште попривлечна дестинација за туристи, коио, меѓу другото, ќе посакаат да си купат златни или сребрени продукти, на овластени места, лесно и безбедно, со сертификат за потекло, и потоа тие продукти ќе може да ги продадат каде било во светот“, вели Рангелов.
Друг начин да инвестирате во сребро е преку ЕТФ-ови, што практично е како да купувате акции што ја следат цената на среброто на светските берзи. Во овие ЕТФ-ови може да инвестирате преку неколкуте овластени банки и брокерски куќи за трговија на странски пазари или преку светските онлајн платформи, кои се сѐ попопуларни меѓу македонските инвеститори. Најголеми ЕТФ-ови за сребро во светот, според пазарната капитализација, се: iShares Silver Trust (SLV), Sprott Physical Silver Trust (PSLV), abrdn Physical Silver Shares ETF (SIVR) и др. Ако сте купеле „акции“ во некој од нив пред една година, да речеме, сега тие ќе ви вредеа за околу 60 отсто повеќе, колку што всушност и пораснала цената на среброто на светските берзи.
Предноста на инвестирањето во благородни метали преку ЕТФ-ови е тоа што имате пристап до нив, а не мора да се грижите за физичко поседување злато или сребро. Обврската за трошоците за чување количества злато или сребро во физички облик е на операторот на фондот, но потоа тој ќе ви наплати соодветно за тоа, преку провизии, надоместоци и сл.
И третиот начин за инвестирање во благородни метали е преку акции во компании од рударската индустрија, преработката на овие метали и сл., чија вредност расте како што расте и цената на златото, среброто, платината, паладиумот и другите инвестициски благородни метали. Во Македонија друштвото за управување со инвестициски фондови „КБ Инвест“ го нуди својот „Златен фонд“, класичен инвестициски фонд, а не ЕТФ, чие портфолио се состои од акции во компании производители на скапоцени метали. „Златен фонд“ само во 2025 година има принос од околу 90 проценти и е најуспешен меѓу македонските инвестициски фондови за годинава.