Краткорочниот експеримент во Германија со четиридневната работна недела заврши, но за голем дел од компаниите што учествуваа во него нема враќање назад. „Не сакам повеќе да работам во петок. Едноставно не сакам“, вели Сорен Фрике, коосновач на фирмата за организирање настани „Солидсенс“ (Solidsense). „Петок практично стана трет ден од викендот. Работите само ако нема друга опција“.
„Солидсенс“ е една од 45-те компании што учествуваа во шестмесечниот експеримент во кој вработените работеа помалку часови, но добиваа целосна плата. На крајот, 73 отсто од учесниците посочиле дека се подготвени трајно да ја воведат оваа промена или да го продолжат експериментот, се наведува во извештајот објавен од организаторите во октомври.
Станува збор за вториот по големина пилот-проект организиран од новозеландската непрофитна група „4 деј вик глобал“ (4 Day Week Global), која спроведува вакви експерименти во повеќе земји, меѓу кои Португалија, Јужна Африка и Велика Британија. За потребите на германскиот експеримент, организацијата соработуваше со Универзитетот во Минстер и консултантската фирма „Интрапренер“ (Intraprenör).
Прочитај повеќе
Осум работни часа веќе е мит - продуктивни сме помалку од три
Истражувањата покажуваат дека работникот е целосно продуктивен 2 часа и 53 минути.
02.05.2024
Просечниот работен ден во САД е намален за половина час
Просечниот работен ден се намалил за 37 минути во изминатата година, а помалку луѓе земаат прекувремени смени.
03.08.2023
Што прават менаџерите кога мозокот им е „исклучен“?
Осум менаџери ги откриваат својата поп-култура и задоволствата кога не се на работа.
29.11.2024
Две американски банки го ограничуваат работното време на младите банкари
Банката на Америка и „ЏП Морган“ планираат да го ограничат бројот на работни часови за помладите банкари.
12.09.2024
Австралијците можат да ги игнорираат деловните повици и мејлови по работното време
Работодавците се соочуваат со казни до 93.000 австралиски долари.
26.08.2024
Резултатите го потврдија она на што се надеваа учесниците. Пократката работна недела позитивно се одрази на физичката и психичката состојба на вработените. Работодавците исто така видоа придобивки: 70 отсто рекле дека им е полесно да регрутираат работници откако ќе се префрлат на четиридневна работна недела.
Тоа е вистински благодат во земја каде што многу индустрии се жалат дека нивните трошоци се зголемуваат поради жестоката конкуренција за привлекување таленти. Десетина учесници известија за финансиските резултати, кои покажаа дека приходите и профитот се генерално стабилни.
Германските истражувачи што учествуваа во студијата зазедоа поригорозен пристап во споредба со оној што го организираше „4 деј вик глобал“ во другите земји. Тие користеа примероци од косата за да го измерат нивото на кортизол, хормон што се лачи како одговор на стресот, и ги анализираа податоците собрани со помош на паметни часовници, кои покажаа дека вработените во просек спијат 39 минути подолго неделно и се физички поактивни.
Истражувачите спроведоа и повеќе од 600 интервјуа и ги споредија резултатите со контролните групи во компаниите во кои не учествуваа сите вработени во истражувањето.
До крајот на истражувањето не преживеаја сите компании. Две се откажаа на половина пат, наведувајќи ги економските тешкотии (не мора да се поврзани со намалените часови) или слабата поддршка меѓу вработените. Од другите компании, 20 отсто решија да се вратат на стандардната, петдневна недела, што е поголем удел во споредба со пробите организирани од „4 деј вик глобал“.
„Сè уште не мислам дека треба да се каже дека во Германија на сите компании им треба четиридневна работна недела“, вели Јулија Бакман, истражувачка од Универзитетот во Минстер, која го водеше истражувањето. „Но, можам да видам дека може да има смисла за организациите што сакаат да направат нешто за своите вработени или да бидат поатрактивни како работодавци“.
Овие резултати доаѓаат во непријатно време за германската економија. Според аналитичарите со кои разговараше „Блумберг“, најголемата европска економија е во мала рецесија поради повеќе причини, како што е прекинот во снабдувањето со поевтин руски гас, помалата побарувачка за извоз на стоки во Кина и недостигот од квалификувана работна сила. „Фолксваген“, најголемиот германски производител на автомобили и синоним за условите во индустријата, предупреди дека ќе затвори дел од фабриките во својата земја за првпат во својата историја.
Угледни бизнисмени и владини претставници предупредија да не се воведува секаде четиридневната работна недела. Поранешниот германски министер за финансии Кристијан Линдер рече дека воведувањето пократка работна недела може да го загрози просперитетот, додека извршниот директор на „Дојче банк“, Кристијан Севинг, рече дека земјата мора да се подготви да работи понапорно. Тој е за продолжување на работната недела.
Вработените во „Солидсенс“ не се согласуваат, а исто така и нивните шефови. Од март, канцеларијата во Штутгарт е главно празна во петок. Пократката работна недела им овозможи на 18-те вработени во компанијата да одат во вежбалница, да поминуваат повеќе време со своите семејства и да се занимаваат со своите хобија. Дури и Фрике, на негово изненадување, најмногу време во петок успевал да му посвети на своето хоби – поправка на стари автомобили. Компанијата сепак очекува да постигне 40 отсто раст на прометот годинава. „Четиридневната работна недела дури се покажа како економски поисплатлива за нас“, вели тој, посочувајќи на драстично зголемување на продуктивноста. „Кога разговаравме со целиот тим пред неколку месеци за продолжување на ова, беше јасно: секако дека продолжуваме со тоа“.
За да се реализираат придобивките, неопходно е да се преземат низа чекори за приспособување. Во „Солидсенс“, непотребните состаноци се елиминирани, а вештачката интелигенција се користи за поедноставни задачи, како што е уредување табели во ексел. Оваа компанија ги извести клиентите за промената. Потписот на електронската пошта сега гласи: „Ве молиме имајте предвид дека нашето работно време може да не се совпаѓа со вашето“.
Промената не помина без проблеми во случајот на „Еуролам“, производител на прозорци со седиште во Вигендорф. Хенинг Ропер, извршниот директор на компанијатa, вели дека на почетокот бил возбуден што гледал како расте бројот на апликации за работа, и во однос на квалитетот и квантитетот. Како што вели, одеднаш го имал луксузот да ги одбива луѓето, нешто што не можел да си го дозволи претходните години. На „Еуролам“, како и на многу други германски работодавци, му недостига квалификувана работна сила, што делумно е последица на намалувањето на населението. Во комбинација со високата инфлација, ова доведе до тоа работниците во различни индустрии да бараат големи покачувања и подобри работни услови.
Меѓутоа, како што експериментот напредуваше, Ропер почна да ги гледа лошите страни. Поради пократката работна недела, на вработените им беше потешко да се справат со редовните нарачки и непланираните задачи, како што се поправките на неисправната стока вратена од клиентите. Компанијата дури забележа и зголемување на отсуствата во производствената единица, бидејќи повеќе вработени пријавија дека се болни.
„Најавата дека ќе биде повторно воведена петдневната работна недела беше дочекана со загрижен молк“, вели Ропер. Вработените во управата на „Еуролам“ генерално биле поразочарани од работниците во производствениот погон, наведува тој и напомнува дека сепак еден работник што работи најдолго во производство рекол дека четиридневната работна недела е најдоброто нешто што му се случило во кариерата.
Организаторите на пилот-проектот рекоа дека учесниците изразиле загриженост затоа што пократката работна недела значи дека тие се помалку флексибилни кога станува збор за непредвидени настани, како што се дефект на опремата или доцнење во снабдувањето. Иако пократката работна недела имаше позитивни последици по физичката и психичката состојба, не е забележана значителна промена во бројот на денови земени за боледување во целина, спротивно на резултатите од експериментот во Велика Британија, каде што бројот на денови на отсуства од работата е намален за 65 отсто.
Само тој факт може да ги одврати другите работодавци да експериментираат со четиридневната работна недела. Бројот на денови поминати на боледување во првите осум месеци од годинава достигна рекорд, кој претходно беше забележан во 2023 година, се наведува во извештајот на осигурителната компанија АОК, и сигурно ќе продолжи да расте со доаѓањето на зимата. Работниците во Германија отсуствувале од работа во просек 21,3 дена во 2022 година, што резултирало со неверојатна загуба од 207 милијарди евра (220 милијарди долари) во додадена вредност, покажуваат податоците на германскиот Федерален институт за безбедност и здравје при работа.
И покрај, во принцип, поволните резултати, менаџерите во „Солидсенс“ забележале дека поради автоматизацијата на едноставни задачи што одземаат многу време или доверувањето на тие задачи на некој надвор од компанијата, вработените биле оставени да решаваат задачи што бараат повеќе. Поради тоа, времето поминато во канцеларија бараше поголем ментален напор. Фрике одлучи да го продолжи експериментот со четиридневната работна недела во „Солидсенс“ до февруари за да види дали тоа ќе функционира во неговите традиционално најпрометни месеци, од септември до декември.
Работниците на „Еуролам“ се вратија на петдневната работна недела, иако имаат можност да ја напуштат работата порано во петок доколку го одработиле потребниот број на часови. Ропер вели дека сè уште е во потрага по најдобриот модел за работа. „Само затоа што сега не функционира, не значи дека треба да се откажете од новите идеи“, вели тој. „Ако не дозволите промени, тоа значи дека ќе стагнирате, а тоа значи дека ќе заостанете зад другите“.