Србите работат најмногу часови, во Македонија прекувремената работа се намалува

Од пандемијата наваму драстично се намали прекувремената работа. Во светски рамки, просечната работна недела по 2020 година изнесува 43,9 часа.

Податоците на Меѓународната организација на трудот за јануари минатата година покажуваат дека осумчасовната работна недела не е стандард за повеќе од половина од работниците во светот.

Според податоците една третина од вработените во светот работеле подолго од 48 часа неделно, а петтина од сите вработени работеле со скратено работно време или под 35 часа неделно.

Во земјава, Законот за работни односи не утврдува реално траење на работното време, туку е утврдена само најниската и највисоката граница за ограничување. Полната работна недела не смее да биде подолга од 40 часа, ниту пак пократка од 36 часа (што би се сметало за скратено работно време).

Лани прв пат помалку од 100.000 лица работеле прекувремено

Како ќе се организира работата во законските саатници зависи од работодавецот. Вообичаено, работното време се организира во пет дена по осум часа. Има и исклучоци, работата може да се организира најмногу во шест дена или најмалку во четири дена. При распоредувањето на работникот треба да се води сметка работниот ден да не му трае пократко од четири часа. Сепак, во каков било облик да се врши распоредувањето – на неделно ниво работното време не смее да е подолго од 40 часа.

Законот дозволува и прекувремена работа, но само во исклучителни ситуации и таа не смее да е подолга од 190 часа годишно. 

Статистиката за лани покажува дека прв пат бројот на лица кои работеле прекувремено паднал под 100.000. Во 2017 година оваа бројка изнесувала близу 250.000 лица. Прекувремената работа и во земјава драстично се намали во времето на пандемијата.

Како е во Европа?

Работниците во Централна и Источна Европа работат подолго од оние во остатокот од Европа. Србија води со просечен број на редовни неделни часови од 42,7, а потоа следат Полска и Романија, каде работната недела е исто така нешто подолга од 40 часа. Иако другите земји имаат малку пократка работна недела, сите тие се позиционирани над просекот на Европската унија (ЕУ) од 37,2 часа, покажува истражувањето на „Ерсте Група“.

Ерсте груп

Процентот на вработени лица кои имаат друга работа е генерално помал во регионот во споредба со просекот на Европската унија, освен во Србија каде што е повисок од седум проценти. На ниво на ЕУ, бројот на вработени кои имаат друго работно место е четири проценти.

Неработен петок

И покрај економските турбуленции, многумина се прашуваат дали сонот за слободен петок може да стане реалност во ерата на роботското производство и вештачката интелигенција. Дали генерацијата З со своето инсистирање на рамнотежа меѓу приватниот и деловниот живот ќе придонесе работодавците похрабро да се одлучат за четиридневна работна недела? Или отпорот за скратување на работната недела на 32 часа е уште посилен?

„Кога ќе погледнете колку технологијата напреднала во изминатите 100 години, можеме да кажеме дека како луѓе сме многу попродуктивни како резултат на технологијата што ја користиме, и затоа има смисла да се вратат дел од придобивките од зголемена продуктивност на работниците“, вели за „Блумберг Бизнисвик Адрија“, Јан де Јонг, претприемач и основач на хрватската компанија „Вебпауер Адрија“, која секојдневно опслужува 200 компании низ регионот со своите решенија за маркетинг преку електронска пошта.