Во Македонија има менаџери кои не дозволуваат синдикати: Кој е помоќен?

Прв пат по терористичките напади во САД во 2001 година, лани беше одложено доделувањето на Еми наградите во Холивуд. Причина овој пат беше штрајкот на сценаристите. Сценаристите штрајкуваа од мај до септември лани и постигнаа договор не само за зголемување на примањата, туку и за заштита на нивните работни места од вештачката интелигенција.

Лани во септември на историски штрајк излегоа 13.000 работници од таканаречената автомобилска тројка од Детроит („Форд“, „Џенерал Моторс“ и „Крајслер“). Штрајкуваа шест недели и ова беше прв штрајк од ваков обем по 88 години. Постигнат беше договор за зголемување на платите и позначително приспособување на платите со растечките трошоци на живот.

Лани на 24 часа запре и јавниот превоз во Германија, епилогот беше вработените да добијат еднократна парична помош што нема да подлежи на данок во вкупна вредност од 3.000 евра, линеарно зголемување на платите за 200 евра од март годинава и дополнително зголемување од 5,5 отсто до крајот на 2024 година.

Во земјава во октомври 2022 година инфлацијата стигна до рекордни 20 отсто, најпогодени беа најниско платените работници. Што во вакви услови направија компаниите за да го подобрат работничкиот животен стандард како прво, и како второ да ги задржат работниците во услови на силен недостиг на работна сила поради иселувањето. Имаат ли сила македонските компаниски синдикати да се договорат со менаџерите во име на работниците?

Позитивни примери

Игор Герасов, претседател на Синдикатот на индустрија, енергетика и рударство (СИЕР) за „Блумберг Адрија“ вели дека во овие сектори има силни синдикати кои во текот на претходниот период успеаја да издејствуваат покачување на платите во распон од 12,5 до 25 отсто. Според него, моќта на синдикатот се мери со потпишувањето колективен договор на ниво на работодавец, како што е случајот токму во овие дејности. Дополнително, одливот на стручен кадар ја зголемува преговарачката моќ на компаниските синдикати.

„Во Македонија има недостиг на работници и самите работодавци сакаат да се заштитат и да ги задржат работниците на работните места во договор со нас синдикалците. Тоа подразбира и поголеми плати за да останат работниците на своите работни места“, вели Герасов.

Приватна архива

Една од компаниите од овие сектори е „Рудник Саса“ од Македонска Каменица од каде велат дека сите одлуки се носат во координација со репрезентативниот синдикат. Според нив, благосостојбата на вработените и нивните семејства е столбот на кој се темели стратегијата за одржлив развој на компанијата.

„Тргнувајќи од ваквата определба, менаџерскиот тим на „САСА“ на почетокот на оваа година донесе одлука за ново зголемување на платите на сите вработени, што беше четврто зголемување на платите во „САСА“ во последните две години. Со ваквото зголемување на платите компанијата успеа да го надмине влијанието на растот на цените и животните трошоци врз стандардот на своите вработени, коишто беа особено изразени во текот на 2022 и на почетокот на 2023 година“, велат од раководството на компанијата и додаваат дека просечната плата во Саса е за 70 отсто повисока од просечната државна плата.

Задоволството на работниците и нивните семејства е врвен приоритет и во скопската цементарница „Усје“. Магдалена Славејкова, менаџер за човечки ресурси во компанијата во изјава за „Блумберг Адрија“ вели дека постојано се прават анализи и анкети меѓу вработените, врз основ на што се носат одлуки и конкретни решенија за дополнително унапредување на задоволство на вработените и за нивен развој.

Магдалена Славејкова, менаџер за човечки ресурси во „Усје“/Приватна архива

„Овие анкети ни помагаат да направиме компарација помеѓу општите економски услови во земјата и очекувањата на вработените. На овој принцип се носат во континуитет одлуките и така се обезбедуваат солидни решенија и конкретни мерки за добросостојбата на нашите вработени и нивните семејства. Постојано работиме на унапредување на методологијата за анкети на ниво на групација за да добиеме точна слика и да донесеме одлуки кои ќе бидат од големо значење за нашите луѓе и директно ќе придонесат за поголема благосостојба и подобри услови за работа“, објаснува таа.

И за „Саса“ и за „Усје“ социјалниот дијалог е многу важен. Славејкова вели дека во компанијата се одржуваат редовни состаноци со синдикалната организација на месечно ниво и се анализираат сите отворени прашања.

„Сметаме дека партнерскиот однос со нашиот синдикат е од големо значење за развојот и на нашите луѓе и на нашата организација. Како резултат на нашиот стратегиски пристап и соработката со сите чинители вклучувајќи го и синдикатот, нашите вработени добиваат бенефиции кои опфаќаат 4 различни области: физички, ментални, финансиски и општествени. На тој начин грижата за нашите луѓе е сеопфатна, а ние ќе продолжиме да работиме на унапредување на овој пристап, а соработката со синдикатот во тој процес е клучна“, вели таа.

Од „Саса“ велат дека постојната законска регулатива овозможува ефективен социјален дијалог во рамки на компаниите.

Рудник Саса, Македонска Каменица

„Тргнувајќи од тоа дека работните односи се исклучително важна област, неопходно е постојано да се следат современите трендови, како и потребите на работниците и компаниите и врз основа на тоа да се оцени дали, кога и во колкав обем треба да се изврши адаптација на домашната регулатива. Она што е особено важно е дека сите такви евентуални измени треба да произлезат од еден инклузивен и ефективен трипартитен дијалог помеѓу синдикатите, работодавците и државата, со цел да се обезбеди дека тој процес ќе овозможи натамошен одржлив развој на бизнисот и истовремено ќе ги унапреди работничките права“, велат оттаму.

Има уште многу работа

Иван Пешевски, потпретседател на ССМ и претседател на Синдикатот на работниците од градежниот сектор и индустријата на градежни материјали исто така вели дека во земјава има синдикати чија сила се виде во овие две години на тешка криза. Во тоа време минималната плата се зголеми за над 7.000 денари во нето износ.

„Не само што се боревме за зачувување на куповната моќ на вработените наспроти двоцифрената инфлација, туку и за покачување на платите воопшто, имајќи предвид со каков одлив на работна сила се соочува државата. И лани и годинава ние продолжуваме да ги освестуваме и работодавците и власта дека само достоинствено платен работник ќе биде продуктивен работник“, вели Пешевски.

Иван Пешевски, потпретседател на ССМ/Блумберг Адрија

Тој вели дека сè уште има компании каде има обиди кога треба да се скрати, тоа да биде на грбот на работниците, но за тоа постои синдикатот.

Според Герасов, најголем е проблемот во компаниите каде нема синдикат. Пример, во слободните економски зони од 18.000 работници, членови на синдикат се околу 400 лица.

„Едноставно се среќаваме со отпор од самите менаџери и на нас како синдикалци не ни е дозволен влез во тие компании“, вели Герасов.

Игор Герасов, претседател на Синдикатот на индустрија, енергетика и рударство (СИЕР) / Приватна архива

Во новиот Закон за работни односи (ЗРО) кој е во процедура, синдикатот бара да се стави одредба според која во секоја компанија во која има вработено повеќе од 30 работници ќе мора да се потпише колективен договор што ќе ги отвори вратите за поголеми работнички права.

Споменатите измени во ЗРО се во процедура веќе седум години, оттука клучен фактор во целиот процес на социјален дијалог е државата како трета страна.

Пешевски вели дека на моменти токму оваа трета страна прави најголеми проблеми, а како пример го посочува случајот со „Бехтел и Енка“, стратегискиот партнер за изградба на автопатиштата. За потребите на оваа компанија со измени во неколку закони беа направени отстапки на штета на работниците, а Уставниот суд не поведе постапки.

„Со други зборови во тие измени нема сабота и недела, туку доколку се запази правото на дневен одмор излегува дека тие вработени ќе можат да работат 72 часа неделно. Благодарение на некои владини претставници, имавме низа катастрофални грешки во минатото, кои можеби тешко ќе се поправат во наредниот период“, вели Пешевски.

Фокус на синдикатот во наредниот период нема да бидат само условите за работа и покачувањето на платите, туку и враќање на некои права изгубени во минатото – посебен додаток за храна и превоз, намалување на старосната граница за пензионирање, бенефициран стаж за градежните работници итн.

Според Пешевски, овие работи мора да се направат веднаш како не би останале и без овој кадар кој во моментот е ангажиран во државата.

Во моментов нема коментари за веста. Биди прв да коментира...

Остави коментар