.webp){kind=icon}
„Глобалните финансиски кризи на кои сведочиме во последните десет години нè научија една клучна работа: што и да се случи, успеваме да го пребродиме. Тоа се случи и во текот на пандемијата, која ја следеше висока инфлација“, истакна главниот аналитичар на „Блумберг Адрија“, Андреј Кнез, на меѓународната конференција на темата „Од кризен менаџмент до нов оптимизам“, која се одржува во Блед, Словенија, во организација на „Блумберг Адрија“ и бизнис-школата ИЕДЦ (IEDC).
Сепак, пазарот очекува дека американската економија ќе се лизне во рецесија. „Се случува нешто слично како пред неколку децении. Пазарот веќе некое време предвидува дека американската економија во следните 12 месеци ќе влезе во рецесија“, предупреди Кнез.
Во следната деценија, според неговите зборови, ќе бидат клучни три показатели: инфлацијата, инвестициите и потрошувачката на домаќинствата.
„Инфлацијата ќе се намалува, но бавно. Целта од два отсто инфлација нема да ја постигнеме пред 2025 година. Монетарната политика е во потрага по нова нормална состојба во која каматните стапки ќе се стабилизираат на повисоки нивоа отколку пред пандемијата“, уверува нашиот главен аналитичар.
Европската централна банка (ЕЦБ) дополнително ќе ја заостри монетарната политика, но на поинаков начин отколку досега. Кнез очекува дека во јуни ќе следува уште едно покачување на клучната каматна стапка за 25 базични бода. ЕЦБ ќе се обиде, колку што е можно, да го истисне вишокот ликвидност од еврозоната.
„Се враќаме на понормален начин на дејствување на финансискиот систем со помалку вишоци ликвидност и високи камати“, рече Кнез.
Инвестициите како глобален двигател на растот
Инвестициите ќе одлучуваат за глобалниот економски раст. И покрај тоа што ќе има предизвици, компаниите ќе ги одржат инвестициите. Кнез истакна дека Словенија, меѓу земјите од Централна Европа, е еден од најуспешните потрошувачи на европските средства во последната деценија, додека Хрватска е помалку успешна и под европскиот просек.
„Историјата нè учи дека ефектната апсорпција на европските фондови обично се поправа по првите осум години од членството во Унијата, па сега сме на точка каде што Хрватска би можела да го подобри ефектот за околу 20 проценти“, проценува Кнез, кој наедно истакнува дека Хрватска, гледано според структурата на вложувања, многу повеќе е фокусирана на инвестиции во недвижности во однос на другите земји.
„Тоа ќе мора да се промени во инвестирање во опрема и други средства што учествуваат во создавањето на бруто-домашниот производ“, смета Кнез.
Третиот важен елемент, вреден за разгледување, ќе биде потрошувачката на домаќинствата, која во минатото често беше многу нестабилна, но овој пат има силна база.
Вработените се многу посвесни за состојбата на пазарот на трудот и недостигот од работна сила и го искористуваат тоа, што се одразува и на номиналниот раст на платите, кои во последните 12 месеци пораснаа речиси на ниво на инфлацијата.
Исто така, важно е домаќинствата да штедат повеќе и да вложуваат во депозити. Во исто време, банките во последните години уживаа во добри добивки, нудејќи одредена сигурност за турбулентни времиња. Затоа и во иднина ќе бидат подготвени да поддржат нови инвестициски циклуси, смета Кнез.
