Челниците на Европската централна банка (ЕЦБ) во последно време се поделени на две цврсто различни фракции. Првиот табор е оној што се залага за натамошно зголемување на каматните стапки поради упорната инфлација, особено базичната инфлација, која не се намалува со очекуваното темпо. Вториот табор ги поврзува ставовите со лошите макроекономски податоци, како што се расположението во производствениот и услужниот сектор, индустрискиот извоз на Германија и падот на фабричките нарачки. Првиот табор засега победува.
Зголемувањето на каматните стапки не е единствениот канал на затегнувањето на ЕЦБ, туку доста голем удел има и истиснувањето на вишокот ликвидност. Тоа се спроведува преку намаленото реинвестирање на обврзниците на европските должници по достасување и пуштањето до достасување на програмата ТЛТРО (од англиски: TLTR-targeted longer-term refinancing operations). Сепак, овој процес функционира бавно, а вишокот ликвидност во еврозоната сè уште е на 3,7 трилиони евра, односно далеку над претпандемиските 2 трилиони евра. Досега Германија и Франција најмногу учествуваа во квантитативното олеснување, односно ЕЦБ не ги реинвестираше нивните обврзници и на тој начин ги заштити земјите со висок јавен долг како Италија, Шпанија и Португалија. Сепак, во септември и октомври ќе достаса долгот на Италија, Шпанија и Португалија од околу 100 милијарди евра, што би можело да изврши притисок врз нивниот распон на обврзниците и да го поскапи задолжувањето.
Дополнително зголемување на каматите нема да има, барем не во овој циклус на заострување, со оглед на веќе споменатите негативни макроекономски податоци, но, како што вели Лагард, и поради слабеењето на пазарот на трудот, како и услужниот сектор, кои беа доста стабилни досега. Сепак, постои и одреден ризик. Цената на нафтата расте во последните месеци благодарение на намалувањето на производството од Саудиска Арабија и Русија. Ако другите членки на ОПЕК + се одлучат за слично сценарио, тогаш можеме да очекуваме дека цените на нафтата ќе останат високи и повторно ќе се прелеат на други категории на цени на производители и потрошувачи. Таквото сценарио би барало дополнително зголемување на каматните стапки на ЕЦБ.
.webp){kind=icon}
