Изреката „времето е пари“ добива сѐ поголемо значење во бизнис-круговите, главно поради потребата од состаноци во четири очи, брзи реакции и потписи на мултимилионски договори. Менаџерите и сопствениците на големите компании зачестено имаат потреба од непланирани патувања, што може да биде проблематично во земји како Македонија и оние од регионот Адрија, бидејќи имаат релативно ограничени авионски врски преку јавниот воздухопловен транспорт до земјите од регионот, Европа и светот. Истражувавме дали во Македонија има приватни авиони, колку чини да се изнајми чартер-авион за приватно патување и каква фреквентност има на македонското небо кога се во прашање приватните летови.
Осум приватни летала во Македонија
Вкупно 53 цивилни воздухоплови се евидентирани во регистарот на впишани воздухоплови на Македонија што го води Агенцијата за цивилно воздухопловство (АЦВ), а кои ги исполнуваат стандардите на Меѓународната организација на цивилна авијација. Од нив, осум летала се во приватна сопственост на физички лица, а другите се во сопственост на Владата, Дирекцијата за заштита и спасување, компании и спортски аероклубови. Од вкупниот број приватни летала на физички лица, три се мали авиони од типот „цесна“ (Cessna) и еден од типот „моран солниер“ (Morane Sualnier), а преостанатите се различни видови едрилици.
Од АЦВ велат дека во согласност со Законот за заштита на лични податоци, немаат ингеренции да даваат податоци за физичките лица сопственици на воздухоплови. Оттаму нѐ упатија на нивната веб-страница, каде што е објавен регистарот во кој можат да се видат имињата на правните лица што се сопственици на воздухоплови, но не и имињата на физичките лица што поседуваат летала.
Врие од летови на приватни авиони во сопственост на странци
Од АЦВ побаравме одговор и на прашањето колку често има летови на приватни авиони во сопственост на физички лица од земјава и странство на македонските аеродроми во периодот 2021/2022 година и на кои релации. Оттаму објаснуваат дека воздухопловните операции на авиони во приватна сопственост на странски државјани, Агенцијата за цивилно воздухопловство ги одобрува во рамките на генералната авијација како бизнис-летови.
„Во 2021 година, бројот на одобрени бизнис-летови од страна на АЦВ изнесува 265, додека во 2022 година, до денеска, 185. Врз основа на направената анализа на истите тие, најчести дестинации на кои се оперирало се Истанбул, Белград, Тирана, Софија, Малта, Атина, Подгорица, Приштина, Милано, Виена, Лондон, Цирих и многу други“, информираат од АЦВ.
Оттаму додаваат дека при издавањето на одобренијата за летање, Агенцијата ги анализира безбедносните аспекти за одвивање на таквите летови.
„Но, се разбира, при нивното одобрување, АЦВ нема ингеренции да бара податоци од кое лице и за каква намена е изнајмен воздухопловот. Исто така, АЦВ при издавањето на одобренијата за летови нема надлежност да бара податоци кои патници ќе бидат во воздухопловот. Евиденцијата на патниците што се дел од реализацијата на бизнис-летовите е во надлежност на МВР“, велат од Агенцијата.
Колку чини да се изнајми авион за сопствени потреби?
Од АЦВ информираат дека во Македонија нема регистрирано оператор на воздухоплов што поседува уверение за вршење превоз на патници што едновремено би нудел и услуги за реализирање чартер-летови. Меѓутоа, постојат странски авиокомпании што нудат чартер-летови за потребите на македонските туроператори.
Една од компаниите што нудат услуги за изнајмување авиони на македонскиот пазар е „Вип чартер сервис“ (Vip charter service). Според податоците на оваа компанија, трошоците за изнајмување приватен авион во Македонија во просек се движат од 3.800 евра до 10.000 евра по еден час летање. Овие часовни тарифи вклучуваат широк избор на авиони, а цената во Македонија варира во зависност од поминатото растојание и избраниот авион. Краток лет од 40 минути во мал авион би можел да чини околу 2.000 евра, додека цената на закупот на авион со средна големина на млазен погон за лет од еден и пол час е околу 34.500 евра. Како што се зголемуваат големината на авионот и времето на летот, така се зголемува и цената за приватен чартер-лет.