Над 180 компании, меѓу нив и банките, со годишни приходи од над 10 милиони евра, во 2023 година ќе платат данок на екстра-профит од 30 отсто. Според проекциите на Министерството за финансии, државата планира по оваа основа следната година во буџетот да се слеат околу 90 милиони евра. Тие пари, како што објаснуваат од Министерството, ќе одат во специјалниот фонд, преку кој се креираат и исплаќаат антикризни мерки.
„Блумберг Адрија“ дојде до нацрт-текстот за дополнителниот данок на добивка, како што стои во него, или она што јавноста веќе еден месец го слуша како данок на екстра-профит. Во текстот за кој се разговарало со членките на стопанските комори, во членот пет се наведува: „Даночна основа за пресметување дополнителен данок на добивка претставува позитивната разлика меѓу износот на даночната основа по намалување утврден во даночниот биланс за оданочување на добивката на АОП 49 за даночниот период од 2022 година и просечниот износ на даночна основа по намалување утврден во даночните биланси за оданочување на добивката за претходните даночни периоди зголемен за 20 отсто“.
Во ставот два од членот пет се наведува дека даночни периоди се 2018, 2019, 2020 и 2021 година.
Нацрт-текстот во кој имавме увид уште пропишува дека „во случај даночниот обврзник да вршел дејност во некој претходен даночен период пократко од 12 месеци, пресметката на даночната основа по намалувањето за тој даночен период ќе се врши на годишно ниво, на начин што износот на даночната основа по намалувањето се дели со бројот на месеците во кои даночниот обврзник вршел дејност и се множи со 12“.
Даночната основа се утврдува без разлика дали даночниот обврзник има даночна обврска за данок на добивка во даночниот биланс за оданочување на добивката во 2022 година или во претходни даночни периоди.
Според членот шест од нацрт-текстот до кој дојде „Блумберг Адрија“, „стапката на дополнителниот данок на добивка изнесува 30 отсто“.
Казните до 10.000 евра
Членот 10 од нацрт-текстот пропишува глоба од 3.000 до 10.000 евра за даночен обврзник што не поднел образец за пресметување на овој данок. Исто така, во согласност со членот 11, глоба од 3.000 до 10.000 евра се пресметува и за даночниот обврзник што нема да го плати данокот во утврдениот рок.
„Глоба во износ од 3.000 до 10.000 евра на даночен обврзник ќе му се изрече за прекршок доколку при утврдувањето на висината на приходот, даночната основа по намалувањето за даночниот период од 2022 година и даночната основа по намалувањето од претходни даночни периоди, наведе неточни податоци поради кои дошло до утврдување помал износ на дополнителниот данок на добивка“, стои во членот 12 од нацрт-текстот.
Данок на екстра-профит е воведен во неколку земји
Данокот на екстра-профит беше најавен пред речиси еден месец, кога беше презентирана даночната реформа, и беше речено дека ќе се разговара за него. Викендов во интервју за Радио Слободна Европа, министерот за финансии Фатмир Бесими рече дека разговорите со засегнатите се во тек.
„Јас веќе имав состанок со стопанските комори, ќе имаме уште еден состанок, консултација со нив, и тоа е друг дел, тоа не е дел од даночната реформа. Дискусијата што се води сега со коморите е во однос на посебен, нов вонреден данок, а тоа е данок на дополнителна екстра-добивка, што значи дека по примерот на другите земји, како Велика Британија, Италија, Унгарија, Хрватска итн., дури има и директива, препорака од земјите-членки на ЕУ, земјите да оценат и да го користат тоа во вид на солидарност. Тоа што ние сега го дискутираме со стопанските комори е дека во последните четири години за оние компании што имаат над 10 милиони евра приходи на годишно ниво ќе се споредат нивната добивка во текот на 2022 година и делот што е остварен над 20 отсто во последните четири години, само тој дел ќе биде предмет на оданочување со овој нов данок, еднократен, само за 2022 година, и нема да се повтори. Годините каде што немаат остварено добивка не се земаат предвид за оданочување“, посочи Бесими во интервју за Радио Слободна Европа.
Стапката што ја утврдува Министерствoто за финансии со овој нацрт-текст е пониска од таа во земјите каде што веќе е воведен. Министерот за финансии Бесими во изминатиот период кога зборуваше за оваа давачка секогаш ги потенцираше стапките што важат во другите земји. Како примери ги земаше Хрватска, каде што стапката изнесува 33 отсто, Велика Британија – 35 отсто, Унгарија дури 65 отсто, Италија – 50 отсто.