Под еден процент од вложувањaта на домашните банки се пласмани во хартии од вредност што се издадени од странски издавачи. Со ова банкарскиот сектор, како што велат од Народната банка, е позаштитен од ризици слични на тие на кои бевме сведоци во минатиот период. Последниот е тој што го шири швајцарската банка „Кредит Суис“ (Credit Suisse), која сега веќе има нов сопственик, откако УБС склучи договор за купување на својот помал ривал за околу 3,3 милијарди долари во договор за акции што вклучува обемни гаранции и одредби за ликвидност. Прашавме дали има наши финансиски институции што имале хартии од вредност во швајцарската банка, со оглед на тоа што има обврзници издадени од „Кредит Суис“ што беа практично збришани. Сепак, домашните банки не се изложени на таков ризик, затоа што своите средства ги пласираат конзервативно, тврдат од Народната банка.
„Учеството на вложувањата на банките во хартии од вредност што се издадени од нерезиденти е минимално и на ниво на банкарскиот систем е под 1 отсто. Оттука, како што и потенциравме во неколку наврати, не гледаме ризици за домашниот банкарски систем од тековните случувања. Наедно, имаме и редовна комуникација со банките и, во согласност со добиените информации, нивните матични субјекти не очекуваат материјални ефекти од тековните случувања на овие пазари“, велат од НБМ.
Од Народната банка не одговараат прецизно дали дел од девизните резерви бил пласиран во хартии од вредност од погодената банка, туку само тврдат дека кога ги инвестираат резервите, се водат по строги критериуми „коишто обезбедуваат сигурност и претпазливост, следствено заштита од ризиците што произлегуваат од актуелните, но и други турбулентни промени на глобалните финансиски пазари“.
„Посочуваме дека последните случувања немаат никаков ефект врз портфолиото на Народната банка“, велат оттаму.
Планот на регулаторите за „Кредит Суис“, а по договорот за продажба, всушност значеше дека сопствениците на таканаречените обврзници АТ1 (анг. additional tier 1) вредни 17 милијарди долари нема да добијат ништо. Овие обврзници се дел од семејството на хартии од вредност за обезбедување на нивото на потребниот банкарски капитал и се познати и како Коко (анг. Contingent Convertibles или „Cocos“).Тие обврзници се издадени од банките и придонесуваат за вкупното ниво на капитал што треба да го поседуваат, а кое е наложено од регулаторите.
Приносите на AT1 може значително да се разликуваат во зависност од голем број фактори, вклучувајќи ги големината, географијата и перципираниот квалитет на банката, како и структурата на самата обврзница AT1, но тие често можат да понудат премија над сите други форми на банкарски долг и корпоративни обврзници со сличен рејтинг.
Нашата анализа покажа дека такви обврзници од „Кредит Суис“ имале италијанската „Интеса Санпаоло“ (Intesa Sanpaolo) и австриските „Рајфајзен интернешнл“ (Raiffeisen Bank International) и „Ерсте банк“ (Erste Bank), кои во регионов имаат подружници во Хрватска, но не и во Македонија. „Сите други меѓународни банкарски групи што работат во регионот не се изложени“, објави Андреј Кнез, главен аналитичар на „Блумберг Адрија“.
Инаку, вкупната изложеност на македонскиот банкарски сектор кон странство е на ниво од 6,6 проценти, а од Народната банка велат дека тие обврски се однесуваат на вообичаени извори на финансирање на банките, кредитни линии од меѓународни финансиски институции, депозити и други инструменти од матичните субјекти, како и отворени сметки и депозити на други странски банки во домашни банки во рамките на редовните кореспондентски односи на банките.
Дали има повлекување депозити?
Низа циркулари и позиција на готовност од регулаторите до банките стигнуваат кога се случуваат кризи, па макар тие биле и далеку. И оваа криза покажа дека само една изјава може да биде доволна да се предизвика паника, па затоа прашавме дали има повлекувања депозити од домашните банки. Од централната банка уверуваат дека не се случува тоа.
„Повлекување депозити или какви било невообичаени поместувања во депозитната база нема. Банкарскиот систем е стабилен и отпорен, со исклучително солидни биланси, со високо ниво на капитал, кое е највисоко во последната декада, соодветна ликвидност и добар квалитет на кредитното портфолио“, велат оттаму.
Тие не планираат дополнителни стрес-тестирања освен редовните, кои се вршат на квартална основа.
„Резултатите од последниот стрес-тест покажуваат отпорност на банкарскиот систем на претпоставените екстремни, индивидуални и комбинирани симулации поврзани со повеќе различни извори на ризици. Внимателно ги следиме активностите на домашниот банкарски систем и остануваме подготвени да преземеме соодветни мерки доколку се оцени дека е потребно за да се одржи стабилноста на банкарскиот сектор, како и севкупната финансиска стабилност“, велат оттаму.