Светската банка има низа забелешки на последните владини потези. Зголемувањето на функционерските плати за 78 отсто, според нив, не е во ред. Оттаму тврдат дека ваквиот потег во услови на висока инфлација прво е неочекуван, а второ покажува дека нема координација во политиките меѓу монетарната и централната власт за борба со инфлацијата. Затоа банката очекува одлуката да биде коригирана.
Ниту мерката за замрзнување на цените, според Светската банка, не е мерка што е одржлива на долг рок, иако се спроведува во повеќе земји. Според проекциите на Светската банка, инфлацијата и годинава ќе биде висока поради високите цени на суровините. За годинава Светската банка проектира девет, а за идната година три отсто инфлација.
Сања Маџаревиќ Шустер, виша економистка во Светската банка и главна авторка на извештајот презентиран денеска, вели дека Владата треба да дизајнира мерки за поддршка на најранливите категории граѓани.
„Најсиромашните домаќинства трошат многу поголем дел од своите приходи на енергија и на храна, две ставки во потрошувачката кошничка со најголемо зголемување на цените. Тоа значи дека зголемувањето на реалните трошоци на живот со кои се соочуваат сиромашните во Западен Балкан е многу повисоко од она на што укажува просечната инфлација. Важно е да се земе предвид разликата кај стапките на инфлација кај различните видови домаќинства, за да се обмислат ефективни политики за заштита на најранливите и да се поттикне економскиот раст“, вели таа.
Според Шустер, тие што имаа корист од кризата треба да платат. Во прв ред, таа овде алудира на трговците што направија најголеми профити и затоа треба да платат солидарен данок или данок на екстра-профит. Но таа мисли и на производите за кои сè уште се плаќаат пониски даноци споредено со ЕУ.
„Во услови на пазарна економија може да наплаќате маржа колку што сакате, тоа само по себе е злоупотреба и можеби трговци ја злоупотребија ситуацијата, но постојат инспекции што треба да го согледаат тоа. Но, од друга страна, исто така во даночните политики постојат можности да се наплаќаат повисоки даноци за оние со повисоки добивки. Понатаму, давачките на тутунските производи се најниски во регионот и тука треба да има корекција“, вели Шустер.
Според прогнозите на Светската банка, годинава земјава ќе ја заврши со раст на БДП од 2,4 проценти, што е надолна корекција во однос на претходните проекции. Прогнозите не се ништо подобри ниту за следната година ако земјава се споредува со регионот.
Проекциите за земјите од Западен Балкан и натаму упатуваат на умерен раст на БДП во 2023 година во регионот, кој се очекува да достигне 2,6 проценти, главно поттикнат од приватната потрошувачка и извозот, а во некои земји и од јавните инвестиции, се наведува во извештајот.
Регионот сега се соочува со предизвици за обнова на одбранбените механизми за да се подготви за шоковите што може да се појават во иднина и за преземање реформи на страната на понудата за да се постават темелите за поодржлив и позелен раст.
Според директорка при Светската банка за Западен Балкан, Шиаочин Ју, Западен Балкан покажа исклучителна отпорност и покрај големите економски пречки.
„За да продолжат со справување со кризата поттикната од повеќе економски шокови, земјите може да се насочат кон реформи со кои се поттикнува продуктивноста на среден рок, како што се забрзување на регионалната интеграција, зголемување на нивото на конкуренција на пазарот, привлекување поквалитетни инвестиции и справување со пречките што го ограничуваат учеството на работната сила на пазарот на трудот, особено на жените“, посочува таа.
Во однос на потребните реформи во земјава, постои несигурност дека ќе бидат спроведени поради политичката криза и слабата активност во Собранието.