Раст на каматите: Банките мува не ги лази, искушенијата се на друго место

Високата стапка на инфлација во изминатиов период ја принуди Народната банка да ја затегне монетарната политика преку континуирано покачување на основната каматна стапка и преку други инструменти. Тоа доведе до раст на каматите на кредитите односно зголемување на трошоците за задолжување на македонските компании. Анализиравме како влијае рестриктивната монетарна политика врз ризиците кај македонските банки и како се рефлектира врз работењето на македонските компании.

Значајно присуство на кредити со променлива камата

Од Народната банка велат дека банките управуваат со каматниот ризик во рамките на пропишаните регулаторни лимити, што на редовна основа се следи и оценува од страна на Народната банка.

„Изложеноста на банкарскиот систем на ризикот од промена на каматните стапки во портфолиото на банкарски активности е на прифатливо ниво и со крајот на првиот квартал на 2023 година изнесува 10,5 проценти од сопствените средства на системот. Ова е речиси двојно пониско ниво во споредба со регулаторниот лимит од 20 проценти“, велат од Народната банка.

Оттаму додаваат дека за домашните банки е поважна изложеноста на кредитниот ризик, која произлегува од изложеноста на нивните клиенти на каматен ризик, а поради значајното присуство на кредитите со приспособлива или променлива каматна стапка. 

„Овие кредити со крајот на првиот квартал на 2023 година учествуваат со околу 55 проценти во вкупните кредити на банкарскиот сектор. Ризикот би можел да се материјализира доколку кредитоспособноста на клиентите се влоши како последица на повисоките каматни стапки при преминот на кредитите од период на фиксна во период на повисока, променлива камата“, објаснуваат од Народната банка.

Според централната банка, засега ефектите од повисоките каматни стапки врз кредитоспособноста на клиентите се ограничени и не влијаат значително на квалитетот на кредитното портфолио.

„Показателот за нефункционалните кредити и натаму останува низок и со крајот на првото полугодие од 2023 година изнесува 2,9 проценти. Она што е особено важно е што банките се соодветно капитализирани, со способност за апсорбирање на ризиците, а со носењето на макропрудентните мерки во доменот на противцикличниот заштитен слој на капиталот и квалитетот на кредитната побарувачка, дополнително се зајакнува отпорноста на шокови“, велат од НБМ.

Од Народната банка укажуваат дека континуирано ги следат состојбите и ги оценуваат можните ризици и дека се подготвени за преземање соодветни макропрудентни мерки, доколку се оцени дека тоа е потребно за зачувување на финансиската стабилност.

Можни се краткорочни ефекти врз работата на компаниите

Народната банка ја прашавме и како се одразува затегнувањето на монетарната политика во изминатиов период врз работењето на компаниите и воопшто врз стопанството. Оттаму велат дека затегнувањето на монетарната политика, кое е глобален феномен, е неопходно заради намалување на инфлацијата и за стабилизирање на инфлациските очекувања како предуслов за одржлив раст.

„Ова зголемување на основните каматни стапки на краток рок може да има одредени ефекти врз работењето на корпоративниот сектор и економската активност преку повисоки трошоци за финансирање. Сепак, порастот на овие трошоци е генерално умерен, што е во линија и со постепеното затегнување на монетарната политика“, велат од Народната банка.

Според НБМ, податоците за каматните стапки на кредитите од домашните банки покажуваат тренд на раст од втората половина на 2022 година, кој продолжи и од почетокот на оваа година, иако приспособувањето засега е релативно поумерено.

„И резултатите од анкетите за кредитната активност упатуваат на затегнување на кредитните услови за корпоративниот сектор, а од почетокот на оваа година е видливо извесно приспособување на побарувачката. Кредитната активност на банките кон корпоративниот сектор забави од почетокот на годината, но е солидна на ниво од  6,6 проценти, а стапката на нефункционални кредити е стабилна и изнесува 3,9 проценти од вкупните кредити“, велат од НБМ.

И покрај краткорочното влијание на ефектите од макроекономските политики, од Народната банка укажуваат дека одржливоста на корпоративниот сектор на долг рок е резултат на структурни реформи што придонесуваат за зајакната отпорност преку унапредување на конкурентноста и подобрување на ефикасноста во работењето како поддршка на потенцијалот за раст.

Во моментов нема коментари за веста. Биди прв да коментира...

Остави коментар