Кои компании се најзадолжени кај македонските банки?

Од вкупно 59.909 субјекти од корпоративниот сектор во Македонија што доставиле годишни сметки во Централниот регистар за 2024 година банките имале кредитна изложеност кон само 19.618 од нив, покажуваат податоците на Народната банка.

Убедливо најзадолжени кај македонските банки се компаниите од индустријата кои на крајот од 2024 година должеле вкупно 87,1 милијарди денари (1,41 милијарди евра). Веднаш зад нив, се компаниите од трговијата, транспорт, складирање и угостителство со износ од 86,3 милијарди денари (1,40 милијарда евра).

Забрзан раст на долговите

Од Народната банка во последниот извештај за финансиската стабилност на Македонија во 2024 година укажуваат дека вкупниот долг на домашниот корпоративен сектор во текот на 2024 година забрзано растел, со речиси двојно повисока годишна стапка (13,1 проценти, наспроти 5,9 проценти во 2023 година).

„Со тоа, стапката на задолженост на корпоративниот сектор (односно учеството на долгот во БДП) се зголеми до 70,7 проценти (66,1 проценти во 2023 година) и го надмина својот десетгодишен просек, иако и натаму е под прагот на ранливост. Без краткорочните трговски кредити, вкупниот долг на домашниот корпоративен сектор е исто така зголемен во споредба со претходната година (за 2,8 п.п.), но поумерено (и изнесува 55,4 проценти од БДП)“, наведуваат од Народната банка.

Оттаму објаснуваат дека носител на годишниот раст на вкупниот долг на корпоративниот сектор е надворешниот долг, којшто растел речиси двојно побрзо од претходната година и услови околу 60 проценти од годишниот раст на вкупниот долг. Со тоа, учеството на надворешниот долг во БДП се зголемил и изнесувал 41,5 проценти (39 проценти од БДП во претходната година).

Силна кредитна поддршка од домашните банки

Од Народната банка посочуваат дека позначително забрзување на растот во 2024 година остварил и домашниот долг главно поради силната кредитна поддршка на банките како главен домашен кредитор на корпоративниот сектор. Небанкарските финансиски институции имаат скромна улога во финансирањето на домашниот корпоративен сектор (учество од 2,5 проценти во вкупниот долг), а корпоративниот сектор не практикува финансирање преку емисии на должнички хартии од вредност.

Depositphotos

„Во 2024 година, се бележи забрзан раст на задолженоста на корпоративниот сектор кај домашниот банкарски сектор, со слична динамика како пред петнаесет години, со што нејзиното учество во БДП умерено се зголеми и достигна 27,5 проценти (25,7 проценти од БДП во претходната година)“, информираат од Народна банка.

Над две третини од растот на долгот кон банките произлегол од долгорочните кредити, чиешто учество во вкупниот долг на корпоративниот сектор кон домашните банки минимално се зголеми и изнесува 62,8 проценти. Основните фактори коишто придонелер за порастот на кредитирањето на претпријатијата биле зголемената побарувачка на кредити, поттикната од потребите на корпоративниот сектор за инвестиции во основни средства и инвестиции во залихи и обртен капитал, но и олеснувањето на кредитните услови од страна на домашните банки.

„Зголемена побарувачка и олеснети кредитни барања се очекуваат и во 2025 година, поттикнато и од пласирањето на делот од унгарската кредитна линија којшто е наменет за кредитирање на фирмите, во износ од 250 милиони евра“, наведуваат од Народната банка.

Отписи и пад на нефункционални кредити

Од централната банка укажуваат дека нивото на кредитен ризик што произлегува од корпоративниот сектор во 2024 година позначително се намалил.

„Нефункционалните кредити на овој сектор се намалија за 12,4 проценти, најмногу поради задолжителните отписи спроведени во текот на годината, но солиден беше и износот на наплатата на овие кредити. Следствено, стапката на нефункционалните кредити во 2024 година забележа пад, за 0,8 процентни поени и изнесува 2,8 проценти“, велат од Народната банка.

Притоа, намалување на нефункционалните кредити има кај поголемиот дел од поединечните дејности (со исклучок на „индустријата“ и „земјоделството“), а најзначителен е придонесот од дејностите „трговија на големо и мало“, „угостителство“ и „транспорт и складирање“. Од аспект на големината на нефинансиските друштва, во 2024 година, стапката на нефункционалните кредити бележи намалување кај сите групи, особено кај средните претпријатија.

Ризици

Од Народната банка нагласуваат дека вкупниот долг на корпоративниот сектор е чувствителен на ризикот од промени на каматните стапки.

„Речиси половината (45,1 проценти) од вкупниот долг на корпоративниот сектор е со променлива каматна стапка (вклучително и долгот со приспособлива каматна стапка). Ризикот од промена на каматните стапки е помалку изразен кај надворешниот долг, каде што малку над половината од задолженоста е со фиксна каматна стапка (51 проценти), а дополнителни 16,2 проценти се бескаматен долг“, наведуваат од Народната банка.

Наспроти ова, поголемиот дел од задолженоста кај домашните банки е со променлива или приспособлива камата (заедничко учество од 61,9 проценти, иако е намалено на годишна основа за 6,2 п.п.), што значи чувствителност на корпоративниот сектор и зголемен товар за отплата на долгот при евентуален раст на каматните стапки.

Во моментов нема коментари за веста. Биди прв да коментира...

Остави коментар