Цената на овошјето во јули годинава била за близу 25 отсто повисока споредено со крајот на минатата година. Статистичките податоци за минатиот месец покажуваат дека цените на сите прехранбени производи или стагнираат или се намалуваат. Исклучок се само цените на овошјето и зеленчукот.
Зошто трендот на намалување на цените од пролетта наваму не се одрази на цените на овошјето? Дано Јошев, лозар од Тиквешкиот Регион и претседател на Здружението „Тиквешки лозароовоштари“, во изјава за „Блумберг Адрија“ вели дека причините се многубројни, а главно е тоа што овошје има сè помалку.
Климатските промени, иселувањето, скапите ѓубрива, скапата вода, а пред сè однесувањето на трговците се причините за скапото грозје годинава, но и за тоа што цената веќе никогаш нема да се врати на некогашните нивоа.
Прочитај повеќе
Колку поскапеа состојките за нашите традиционални јадења?
„Блумберг Адрија“ анализира колку пари чинеа некои производи лани, а колку годинава.
21.08.2023
Саудиска Арабија и Холандија ќе одгледуваат храна во пустина
Саудиска Арабија издвои површина 15 фудбалски игралишта за проектот
13.08.2023
Светските цени на храната повторно растат
Прекинот на црноморската иницијатива за житни култури и новите трговски ограничувања за оризот најмногу придонеле да се зголемат цените.
04.08.2023
Доцни испораката на дел од суровините на пазарот на храна
Бродскиот транспорт е меѓу главните проблеми на стопанството при испораката на суровини клучни за прехранбената индустрија.
18.07.2023
„Пред некое време се смеевме дека како тргнала работата, за 10 години ќе се случи грозјето на пазар во Кавадарци да се продава по 100 денари за килограм. Сега излегува дека многу побрзо ќе ја стигнеме таа цена, затоа што во моментов ’кардиналот’ се продава по 80 денари за килограм“, вели Јошев.
Родот е преполовен
Во согласност со статистичките податоци, цената на свежото овошје била највисока во 2013 година, потоа се намалила. Сегашните цени сè уште се далеку под тогашното ниво, но трендот на раст што почна пред корона-кризата, во 2019 година, продолжува.
Од почетокот на кризата со високите цени на храната и енергентите, кои доведоа до највисока инфлација во Европа во последните 40 години, цените на овие производи значително осцилираат, а во согласност со податоците на македонскиот Завод за статистика, растот во јуни годинава бил исклучително силен.
„Какви да бидат цените кога нема род“, вели Јошев. Тој објаснува дека, на пример, родот на праски и кајсии во Росоман е мал годинава. „Каналот за наводнување не работеше два месеца, тоа го намали родот. Производите од прва класа отидоа за извоз, тоа што остана и тоа од пониска класа, ние го јадеме“.
Почнува сезоната на грозјето. Според Јошев, и тука цените се високи затоа што родот е помал за 50 отсто во однос на порано. „Пепелницата го преполови родот, а побарувачка за извоз во Косово, Србија, Хрватска има многу. Затоа е скапо“.
Трошоците растат
Од земјоделска земја, Македонија се претвори во земја што не може да си ја обезбеди храната од сопствено производство. Ако некогаш во Струмичко-валандовскиот Регион имаше земјоделски гиганти што имаат огромни површини под пластеници, сега состојбата е драматично различна.
„Порано товарев по 200 шлепери за извоз, сега одвај можам 15 да наполнам“, вели во изјава за „Блумберг Адрија“ извозник од Струмица, кој не сака да зборува јавно. Тој објаснува дека во селата веќе нема кој да работи. „Младите заминаа по градовите, а таму овошје и зеленчук не се раѓа“.
И тие што останаа да работат земјоделство, затоа што немаат друг извор за егзистенција, велат дека во оваа работа веќе нема сметка.
Јошев ги споредува трошоците што годинава ги вивнаа цените, а и допрва ќе го прават овошјето луксуз. „Државата ни ги зголеми сметките за наводнување декар лозје од 1.860 на 4.600 денари. Оваа цена ќе важи од Нова година и ќе влезе во пресметките за следната реколта“.
Климатските промени им станаа најголем непријател на земјоделците. Честите промени на времето носат болести кај растенијата поради кои бројот на прскања од некогашните четири-пет пати, сега е зголемен на осум.
„Цените на вештачките ѓубрива сега се паднати, но намалувањето дојде доцна. Ние плаќавме по 1.100 денари, сега е 800“, вели Јошев.
И за крај, нашиот соговорник вели дека крајната цена што ја плаќаме ние, потрошувачите, најмногу ја креваат трговците.
„Треба да знаете дека секој што купува додава по 20 денари на килограм. Ако грозјето на нива чини 40 денари, првиот купувач става 20, па пилјарата уште 20 денари... и така доаѓаме до цената од 80 денари во Кавадарци“, вели Јошев.