Од производител на ракети и зољи, Македонија се сведе на муниција и шлемови

Воено-наменската индустрија во Македонија е нискоразвиена, непрофитабилна и воопшто не го следи чекорот со развојот што е забележан глобално, но и во регионот.

Две компании биле позначаен дел од оваа индустрија во земјава - едната сега е во стечај, другата е активна, но не работи со тој капацитет.

Минатото е сведок дека Македонија била и регионално препознатлива кога станува збор за воено-наменската индустрија. Во земјава се произведуваа делови за тенкови, а фабриката „Сувенир“ од Самоков на времето беше најголема фабрика за оружје во регионот, од каде што излегуваа разни видови муниција и експлозиви. За жал, низа инвеститори што наводно имаа големи планови излезе дека имале само идеја за брз профит. Во оваа фабрика, кога беше најактивна, работеа над 500 работници. Пропадна во транзицијата, па прво ја спасуваше грчкиот бизнисмен Василиос Пападопулос, кој во 2006 година ја купи за 500.000 евра, иако процената беше дека вреди пет пати повеќе. Во тоа време, како што се тврди, многу вредни машини од погоните ги снемувало прекуноќ, но тие наводи на суд не беа докажани. По пет години, чешката компанија „Сумбро“ стана нов газда на фабриката, а Давид Јунг, генерален директор и управител на фирмата, во тоа време беше претставен како познат бизнисмен со големо искуство во областа на оружјето, муницијата, поправката и ликвидацијата на воената техника.

Но во 2016 година тие ја префрлија сопственоста на чешката компанија „Реал трејд“ од Прага. Перипетиите не запреа, па македонските медиуми пишуваа за бизнис-врски на оваа компанија и со некои тогашни македонски политичари.

Сепак, фабриката моментално е активна и е дел од „АТС груп“, компанија за наменско производство, а таму и сега 350 вработени произведуваат муниција. Фабриката се вика „АТС муниција“, а вкупните нови инвестиции се 202 милиони евра. Само за малокалибарска муниција и каписли, како што објавија оттаму, инвестирале околу 50 милиони евра. Годишно произведуваат околу 120 милиони парчиња муниција.

Во мај годинава министерката за одбрана Славјанка Петровска и заменик-претседателот во Владата задолжен за економски прашања Фатмир Битиќи беа во посета на оваа компанија. Во владиното соопштение потоа објавија дека ја споделиле можноста за домашните компании да учествуваат на тендерите на НАТО за набавки, процес во кој Центарот за поддршка на компании во Министерството за одбрана бил подготвен да даде поддршка.

„Ова е една од големите придобивки за нашите компании и за економијата целокупно од влезот на нашата земја во НАТО. Ова е голем пазар со огромен потенцијал“, рекол Битиќи.

Петровска и Битиќи во „Сувенир АТС груп“: Извор Влада на РСМ

„АТС груп“ инаку е составена од три компании, а покрај таа во Самоков, има и две во Скопје, со над 500 вработени. Тие произведуваат композитни производи и производи наменети за опремување на армијата и полицијата во делот на балистичката заштита и балистичката безбедност. Покрај тоа, компанијата произведува и малокалибарска муниција и целосни линии на машини за производство на муниција.

Шлемови што се произведуваат во „АТС груп“

Во јавноста сепак не избледе сеќавањето за притворањето на сопственикот Шефкет Демири само неколку месеци откако во 2019 година беше отворена фабриката во индустриската зона Визбегово. Тој беше притворен и осомничен во Белград за илегален откуп на интелектуална сопственост.

И сегашната пропадната фабрика „11 Октомври-Еурокомпозит“ во минатото беше индустриски гигант со исклучително важен производствен капацитет за Македонија и регионот. Таа поседуваше значително комплексен систем на производство, кој е инкомпатибилен и интероперативен со земјите членки на НАТО и ЕУ.  „Еурокомпозит“ од своето основање во далечната 1952 година бил конципиран на комбиниран производствен процес распределен на повеќе фабрики за наменско производство, од најголемо значење за националната одбрана на земјата, со основна дејност производство на производи за специјална намена.

Сепак Владата не успеа да ја спаси, па сега е нем сведок на едно минато време.

Во македонската статистика нема податоци за вкупното производство на оружје, а универзитетскиот професор Методи Хаџи-Јанев за „Блумберг Адрија“ вели дека оваа индустрија е исклучително важна за земјава и дека во иднина треба да се создаде стратегија за зголемување на производството.

„Наменската индустрија е потребна и тоа се докажува сега како никогаш претходно. Војната во Украина докажа дека стихијното производство не е доволно, а недостигот од инвестиции во таа индустрија ја става Европа во незавидна ситуација. Русија исто така се доведе во ситуација да набавува оружје од Северна Кореја. Ние дефинитивно мора да најдеме начин да се активираме и да го вратиме приматот. Порано сме произведувале и делови за тенкови и ракети и зољи, сега тоа е сведено само на некое препакување“, вели Хаџи Јанев.

Во моментов нема коментари за веста. Биди прв да коментира...

Остави коментар