Повеќе од двојно се зголемила вредноста на увозот на жита и преработки од житни култури во Македонија во изминативе петнаесетина години. Во 2005 година во земјава биле увезени 192,6 илјади тони жита и преработки од житни култури во износ од 40,8 милиони евра, а лани увозот достигнал 221.000 тони и вредност од 107 милиони евра.
Главна причина за зголемувањето на увозот е што континуирано се намалуваат производството и приносите од житните култури во земјава. Во периодот 2016-2021 година производството на пченица е намалено од 306.433 тони на 243.676 тони. Истовремено, приносите по хектар се намалени од 3.838 на 3.463 килограми.
Кај пченката има намалување на производството од 143.826 тони во 2016 година на 130.769 тони во минатата година. Во истиот период. приносите по хектар се намалени од 4.633 на 4.327 килограми. Подобрување има единствено кај јачменот, кој повеќе се користи како добиточна храна и во индустријата за производство на пијалоци.
Влошување на состојбата во производството на житните култури има иако растат откупните цени. Така, пченицата за време на жетва во 2020 година се откупуваше по 10 денари за килограм, а лани по 12 денари за килограм, што е зголемување од 20 проценти. Јачменот преклани се купувал по цена од 8,5 денари за килограм додека лани цената била 10,5 денари за килограм, што е раст за 23,5 проценти. Кај пченката цената за една година е зголемена од 9 на 13 денари за килограм.
Земјоделците подолг период тврдат дека и покрај зголемувањето на откупните цени, не можат да ги покријат трошоците за производство. За зголемување на производството не помогнаа ниту државните субвенции за земјоделството коишто од 20 милиони евра во 2007 година достигнаа повеќе од 160 милиони евра за 2021 година.
Цената на основните прехранбени производи драстично расте веќе подолг период. Од Стопанската комора на Македонија уште на крајот од минатата година укажаа дека растот тогаш изнесувал од 20 до 100 проценти во однос на 2020 година и предупредија дека е можен раст на останатите цени на храната во престојниот период. И тоа се случи. Од почетокот на годинава цените на храната забревтано растат придонесувајќи инфлацијата да стигне до рекордни 14,5 проценти.
Сега, во услови на неизвесност на светските пазари, главно поради војната во Украина и растот на цените на енергенсите, извесно е дека дополнително ќе се зголемуваат трошоците за производство во земјоделството, што веројатно ќе доведе до понатамошно зголемување на цените на храната и на вредноста на увозот во земјава.
Впечаток е дека, погрешните политики што се водат во земјоделскиоот сектор во изминативе две децении придонесоа Македонија, која со гордост го носеше епитетот „земја на земјоделството“ значително да ја зголеми увозната зависност за основни прехранбени производи.
.webp){kind=icon}
