Прескапо ја плаќаме увозната зависност

Деловните субјекти и граѓаните на Македонија на свој грб го почувствуваа растот на цените на главните стокови производи на меѓународните пазари во изминатиов период предизвикани од органичувањата на понудата поради прекините во синџирите за снабдување и од шокот што го донесе војната во Украина. Тоа директно или индиректно влијаеше врз енормно зголемување на цените на храната, на индустриските производи, на трошоците за производство и за градење. Главна причина за тоа е што Македонија зависи од увоз за голем дел од стоковите производи.

Лани, во земјата биле увезени обоени метали во износ од 1,3 милијарди евра, жита и преработки од жита во износ од 107 милиони евра, кафе, како и чај во износ од 86 милиони евра, шеќер и преработки во износ од 47 милиони евра, храна и живи животни во износ од 745 милиони евра...

За сите овие стоки увозот го голема мера го надминува извозот, односно тој е незначителен. Македонија нема нафтени и гасни полиња за да ја намали увозната зависност за овие енергенси, но затоа има огромни површини необработено земјоделско земјиште и потенцијал за производство на струја што очигледно не се доволно искористени.  

Поскапувања

Увозната зависност се манифестираше преку поскапувања во повеќе сектори. Според последните статистички податоци, во мај 2022 во споредба со мај 2021 година, продажните цени на производителите на индустриски производи, вкупно, се повисоки во секторот рударство и вадење на камен за 23 проценти, во секторот преработувачка индустрија за 20,6 проценти и во секторот снабдување со електрична енергија, гас, пареа и климатизација за 35,4 проценти.

Во првото тримесечје од 2022 година, во споредба со првото тримесечје од 2021 година, трошоците во градежништвото за нови објекти за индивидуално домување се повисоки за 23,8 проценти, а трошоците за материјали за 29,3 проценти.

Индексот на цените во земјоделството во јуни 2022 година, во однос на истиот месец од претходната година, кај инпутот е зголемен за 25,8 проценти, а кај аутпутот се бележи зголемување од 9,8 проценти. Податоците на Државниот завод за статистика покажуваат  дека во мај 2022 година, увозните цени од одделот кокс и рафинирани нафтени производи се повисоки за 5,1 проценти на месечно ниво и за 114,3 проценти на годишно ниво.

Што не очекува?

Според новата анализа на „Блумберг Адриа“, во втората половина од 2022 година се очекува дека повеќето цени на суровините ќе бидат пониски отколку во првата половина од годината бидејќи глобалната побарувачка слабее, но факторите на понудата сè уште ги одржуваат цените над историските просеци до 2021 година.

Слабеењето на глобалната побарувачка ќе се одрази на зголемувањето на стапките на централните банки, што ќе поттикне намалување на потрошувачката. Тоа ќе влијае  штетно на побарувачката на метали бидејќи кај индустријата ќе има намалување на плановите за производство.

Малку е веројатно дека цените на храната ќе се вратат надолу на пет или десетгодишниот просек во 2022 година, бидејќи цените на суровините сега се поддржани од инфлацијата, вклучувајќи ги високите трошоци за испорака, цените на енергијата и вештачките ѓубрива, како и недостатокот на работна сила во многу земји.

Општ заклучок е дека притисокот врз стоковите производи останува во текот на 2022 година, а позитивни движења се очекуваат во втората пловина на 2023 година, освен ако руско-украинската војна не се пролонгира и во текот на идната година.

 

 

 

Во моментов нема коментари за веста. Биди прв да коментира...

Остави коментар