.webp){kind=icon}
Откако инфлацијата во март одново забрза, Народната банка одлучи уште еднаш да почека со намалувањето на каматната стапка на благајничките записи. Вицегувернерката Ана Митреска во разговор за Блумберг Аридја ТВ рече дека олабавување на монетарните политики е можно во текот на летото. Но потсети дека и натаму има ризици. Тие, пред сè, се геополитички.
Во продолжение се петте графикони кои ја обележаа македонската економија оваа недела.
Монетарната политика е соодветна на условите во економијата
Комитетот за оперативна монетарна политика на НБРМ одлучи каматната стапка на благајничките записи да остане на нивото од 6,30 проценти, а каматните стапки на депозитите преку ноќ и на седум дена на нивоата од 4,20 и 4,25 проценти, соодветно. Понудата на благајнички записи на редовната аукција е исто така непроменета и изнесува 10 милијарди денари.
„И натаму се очекува дека тековното ниво на каматните стапки, заедно со досегашните промени кај задолжителната резерва и преземените макропрудентни мерки ќе придонесат за натамошно забавување на инфлацијата и за задржување на стабилноста на девизниот курс. Притоа, последните промени кај инструментот задолжителна резерва, чијашто примена започнува од јуни 2024 година, значат и дополнителна поддршка на прудентниот карактер на монетарната политика“, соопшти Народната банка.
Сè уште далеку од целта: Тврдоглавата инфлација бара внимателност
Народната банка и Меѓународниот монетарен фонд се на иста линија кога станува збор за инфлацијата во Македонија, за која двете институции предвидуваат дека годинава ќе се движи околу четири проценти, но истовремено предупредуваат дека има ризици што се причина за загриженост и за внимателно водење на монетарната политика.
ММФ во најновиот извештај за економските изгледи посочи дека иако трендовите на инфлацијата во изминатиов период беа охрабрувачки, светската економија сè уште не е на посакуваната цел. Оттаму предупредија дека неодамнешните нагорни поместувања кај вкупната и кај базичната инфлација се причина за будност на носителите на политиките.
„Поголемиот дел од напредокот кај инфлацијата дојде од падот на цените на енергијата и на инфлацијата кај стоките под нејзиниот историски просек. Потоа помогнаа и олеснувањата на состојбата во синџирот на снабдување, како и падот на кинеските извозни цени. Но инфлацијата на услугите останува висока – понекогаш тврдоглаво – што може да го попречи патот кон дезинфлација“, се наведува во новиот извештај на ММФ.
Цената на месото забрза нагоре, месната индустрија пред колапс
Меѓународните цени на месото од живина се зголемија во март, поткрепени од континуираната стабилна побарувачка за увоз од водечките земји увозници. Се зголемија и цените на свинското месо, главно како одраз на повисоката внатрешна побарувачка во пресрет на велигденските празници. Светските цени на говедското месо продолжија да растат во март, главно поради зголемениот откуп од водечките земји увозници.
И во Македонија минатиот месец цената на месото се зголеми за 1,7 отсто споредено со февруари. Ваков забрзан раст последен пат статистиката забележа пред повеќе од една година. На годишно ниво цената на месото се зголеми за 2,1 отсто. Овој процент е значително помал од ланските податоци, кога инфлацијата кај месото на годишно ниво изнесуваше меѓу 20 и 30 отсто.
Паѓаат депозитите на компаниите, граѓаните сè помалку вадат кредитни картички
Пад на депозитите на корпоративниот сектор на месечна основа за 2,4 проценти регистрира Народната банка во последниот извештај за монетарните и кредитните агрегати. Ова е прв позначаен пад на депозитите на компаниите во последната година.
„Надолната промена пред сè се должи на намалените депозитни пари, при дополнителен пад и на краткорочните депозити, а во услови на раст на долгорочните депозити“, велат од Народната банка.
Вкупните депозити на граѓаните и на фирмите во банките на крајот на март изнесуваат 8,6 милијарди евра, а тие на корпоративниот сектор се 2,4 милијарди евра. Остатокот се депозити на домаќинствата, кои во март на месечна основа пораснале за 0,1 процент, а на годишна основа се зголемиле за 8,7 проценти. Растот кај двете основи се должи на повисоките долгорочни депозити и депозитните пари, во услови на забележан пад на краткорочните депозити, се наведува во извештајот.
Сè повеќе Македонци инвестираат преку животното осигурување
Во текот на март годинава граѓаните вложиле близу два милиона евра во осигурување живот. Во споредба со истиот месец лани, бруто-полисираната премија е зголемена за над 22 отсто.
Според податоците на Агенцијата за супервизија на осигурувањето (АСО), во период од пет години, од 2019 до 2023 година, вложувањата во осигурување живот пораснале за 36 отсто. Сепак, овој вид осигурување и натаму е под европскиот просек. Учеството на осигурување живот во вкупното осигурување во земјава заклучно со лани изнесува 20 отсто. Во развиените земји тој процент е 30.
Во текот на 2023 година над 300.000 лица го осигуриле животот и во тоа вложиле околу 40 милиони евра, или 3,4 милиони евра повеќе споредено со 2022 година.
