И овој мандат на ВМРО-ДПМНЕ почнува со најава за намалување на даноците. Во 2006 година еден од првите чекори на тогаш новата влада на Никола Груевски беше воведувањето рамен данок. Тој стапи во сила на 1 јануари 2007 година.
Сега новиот премиер Христијан Мицкоски најави дополнително даночно олеснување за богатите мултинационални компании. Стапката за корпоративен данок од 10 отсто ќе се намали на пет отсто за оние компании што ќе консолидираат добивка во земјава, а остваруваат профит поголем од 50 милиони евра.
„Ќе добијат, би рекол, субвенција, а начинот на пресметка на таа добивка ќе биде до пет проценти. Досега беше до 10 проценти фиксно, во овој случај ќе биде до 5 проценти“, рече Мицкоски.
Прочитај повеќе
Странските компании ги анализираат ефектите од минималниот данок
Првите плаќања за годинава по овој основ ќе треба да се извршат во 2026 година.
28.03.2024
Глобален минимален данок: Македонија ја губи атрактивноста кај странските инвеститори?
Даночната заштеда остварена од работењето во земјава би се доплатила во државата на компанијата мајка.
23.01.2024
Министерката за финансии Гордана Димитриеска-Кочоска објасни дека целта на Владата не е да се намали данокот за постојните компании туку да се стимулираат нови да дојдат во земјава. Според нејзиното објаснување, намерата на Владата е да се привлечат богати компании што не мора да имаат производство во земјава, туку само да бидат регистрирани тука поради ниските даноци.
Минималниот данок камен околу вратот на странските инвеститори
Ова значи дека понискиот данок би важел за компании што ќе отворат фирма во земјава, а таа ќе биде мајка на други подружници и за сите нив корпоративниот данок би се плаќал во Македонија.
„Блумберг Адрија“ вчера не успеа да добие одговор од надлежните дали целта на ова решение е земјава да остане атрактивна за инвеститорите по стапувањето во сила на правилата на ОЕЦД за минимален данок.
Овие правила стапија на сила во јануари годинава и важат за сите мултинационални компании што остваруваат консолидирана добивка од над 750 милиони евра. За нив важи ефективна даночна стапка од 15 отсто, која се плаќа во земјата каде што се наоѓа седиштето на фирмата мајка.
„Целта на ОЕЦД да воспостави вакви нови даночни правила е да се демотивираат бизнисите да го префрлаат профитот во јурисдикции со ниски даноци и да се ограничи таканаречената ’трка до дното‘ - битка меѓу земјите да привлекуваат инвестиции по пат на намалување на стапките на данок на добивка и воведување даночни ослободувања и олеснувања“, објаснија за „Блумберг Адрија“ даночните експерти од „Прајсвотерхаускуперс“ (ПвЦ - PwC) Скопје во јануари годинава.
Компаниите што инвестирале во земји како Македонија, каде што корпоративниот данок е под 15 отсто, разликата треба да ја доплатат во земјата од каде што доаѓаат. По овој основ, според сметководствените симулации, минимален данок треба да платат околу 50 странски компании што работат во Македонија, а загубата за државата би изнесувала околу 30 милиони евра годишно.
Од Советот на странски инвеститори велат дека и поради одливот на пари од буџетот, но и поради ризикот земјава да ја загуби атрактивноста кај странските компании, Владата треба многу брзо да го стави ова прашање на дневен ред.
Се ветуваше и низок данок за „Гугл“, ама инвестиција нема
Експертите велат дека во овој момент е тешко да се анализира најавата на Владата за намалување на данокот на консолидирана добивка затоа што не се познати деталите, но дека земјава нема многу простор за даночни намалувања.
„Она што во моментов може да го кажеме е дека просторот за намалување кај директните даноци е ограничен, од аспект што и моменталното ниво на даноци е ниско, а ефектите се главно исцрпени. Особено нема простор да се оди во насока на регресивности, туку, напротив, регресивностите што се присутни во системот треба да се елиминираат“, велат во изјава за „Блумберг Адрија“ од институтот за економски истражувања и политики „Фајнанс тинк“.
Од институтот уште велат дека корпоративниот данок веќе не игра клучна улога во процесот на привлекување странски инвестиции, особено затоа што реинвестираната добивка и сега не се оданочува.
„И претходно имаше идеи дека на фирми како 'Гугл' и 'Мајкрософт' би им се понудил данок на доход од три отсто, но нивно доаѓање во Македонија не се случи“, велат од „Фајнанс тинк“.
Странските инвеститори имаат други маки во земјава, даноците не се меѓу нив
Намалувањето на даноците не било на списокот потреби на странските инвеститори за годинава. Според анкетата спроведена лани од страна на Советот на странски инвеститори меѓу претставниците на странските компании во земјава, на прашањето кои се најприоритетните проблеми на кои треба да се фокусираат државните авторитети во 2024 година, најголем дел одговориле дека тоа се подобрување на инфраструктурата, воведување меѓународни сметководствени стандарди и усогласување на царинските стапки со оние во ЕУ без дополнителни условувања од бирократска природа.
Друга анкета, на германската комора во земјава, објавена пролетоска, покажува дека германските инвеститори при оценувањето на деловната клима во земјава најлоши оцени дале за борбата со криминалот и корупцијата, правната сигурност, ефикасноста на јавната администрација, транспарентноста на јавните набавки и предвидливоста на економските политики.
Според финансиските извештаи за минатата година, само пет компании во земјава го исполнуваат условот за остварен профит од над 50 милиони евра - „Џонсон Мети“, Јавното претпријатие за државни патишта и трите најголеми банки - „Комерцијална банка“, „Стопанска банка“ и „НЛБ банка“.