„Стандард и Пурс“ повторно го намали кредитниот рејтинг на Град Скопје

Глобалната рејтинг агенција „Стандард и Пурс“ (S&P Global Ratings) го намали кредитниот рејтинг на Град Скопје од „ББ-“ на „Б+“ со стабилен изглед, што е второ надолно ревидирање за период од една година. Имено, „Блумберг Адрија“ веќе пишуваше дека агенцијата во септември минатата година го ревидираше кредитниот рејтинг на град Скопје од „ББ-“ со стабилен изглед, на „ББ-“ со негативен изглед.

Во образложението за новото намалување на рејтингот, од „Стандард и Пурс“ велат дека Град Скопје продолжи да акумулира заостанати долгови кон добавувачите во текот на 2024 година, при што вкупниот долг пораснал од 450 милиони денари (7,3 милиони евра) на крајот на 2023 година на речиси 700 милиони денари (11,3 милиони евра) заклучно со јуни годинава.

Оттаму додаваат дека Град Скопје располага со ликвидни средства со кои може да покрие околу половина од акумулираните обврски и отплатите на главнината на долгот во следните 12 месеци, додека не е во можност да се задолжува, со оглед на конфронтацијата меѓу градоначалникот и градскиот совет.

Конфротирачко политичко опкружување

Од агенцијата посочуваат дека намалувањето на рејтингот првенствено ги одразува ризиците од континуираната акумулација на заостанатите обврски за плаќање на добавувачите од страна на Скопје и притисоците врз неговата ликвидност.

„Според нас, ова се случува во позадина на послабо финансиско управување и постојани тензии меѓу градската администрација и советот. Сега мислиме дека локалното политичко опкружување би можело да остане конфронтирачко барем до следните општински избори (до 2025 година) со негативни импликации врз способноста на општината да се задолжува и целосно да ја спроведе својата програма за јавни инвестиции“, велат од „Стандард и Пурс“.

Depositphotos

Како што наведуваат од агенцијата, стабилната перспектива ја одразува ниската состојба на директниот долг на општината, која се карактеризира со скромни годишни плаќања на главнината и каматите, за кои очекуваат да бидат приоритетни во однос на другите трошоци и да се исполнат навреме и во целост.

Негативно и позитивно сценарио

Од „Стандард и Пурс“ велат дека во иднина би можеле да го намалат рејтингот ако финансиското управување на Град Скопје ослабне или буџетските резултати се покажат понеповолни отколку што се очекува, со што дополнително ќе се притисне ликвидноста и ќе се спречи постепено намалување на акумулираните обврски, спротивно на нивното основно сценарио. Од друга страна, агенцијата би можела да го подигне рејтингот доколку ликвидноста на Град Скопје зајакне додека акумулираните доспеани обврски значително паднат поради посилните буџетски перформанси, подобрувањата во финансиското управување и покохезивната локална политичка динамика. Последново особено треба да му овозможи на градот да ја врати способноста за позајмување и спроведување на својата програма за капитални расходи.

Depositphotos

„Според нашето основно сценарио за Скопје, очекуваме тензиите меѓу градската администрација и советот, кој е контролиран од коалиција предводена од националистичката партија ВМРО-ДПМНЕ (ВМРО), ќе опстојат до општинските избори во 2025 година, а можеби и понатаму. Следствено, Скопје нема да се задолжува дотогаш, потпирајќи се на оперативни вишоци од околу 17 проценти од оперативните приходи во просек во периодот 2024-2025 година за финансирање на капиталните трошоци и достасаните долгови“, велат од агенцијата.

Недостатоци во институционалната рамка

Од „Стандард и Пурс“ прогнозираат дека Македонија ќе оствари економси раст од 2,5 проценти во 2024 година, што е забрзување во однос на слабиот раст од еден процент во 2023 година, што беше најнизок резултат меѓу петте земји од Западен Балкан кои се стремат да влезат во ЕУ.

„Очекуваме побрз раст оваа година на домашната потрошувачка и инвестициите, но ризиците ја одразуваат понеизвесната перспектива за економијата на ЕУ, каде што се повеќето трговски партнери на Северна Македонија. Очекуваме растот на главниот град да биде во согласност со националниот тренд на раст“, наведуваат од агенцијата.

Оттаму посочуваат дека Скопје е финансиски и административен центар на земјата, придонесувајќи за повеќе од 40 проценти од вкупниот БДП на Македонија, како и дека е домаќин на голем број производствени капацитети и национални седишта на странски компании. Од агенцијата велат дека иако БДП по жител на Скопје е за околу 35 проценти поголем од националниот просек, со 11.000 долари тој сепак останува прилично скромен во меѓународен контекст.

„Нашиот рејтинг за Скопје останува ограничен од недостатоците на институционалната рамка под која работи општината. Дискусиите за понатамошна децентрализација продолжуваат долго време, со цел проширување на одговорностите на локалните и регионалните власти и зголемување на нивната фискална автономија, но напредокот останува бавен и нерамномерен“, велат од „Стандард и Пурс“.

Depositphotos

Според агенцијата, ефективното спроведување на промените во општинскиот систем беше ограничено во последниве години, делумно поради политичката фрагментација на ниво на локална и централна власт.

„На општините во Северна Македонија не им е дозволено да ги поставуваат главните даночни стапки (како што се даноците на имот), но можат да ја изберат стапката од даден опсег, што им дава одреден простор да ги зголемат приходите. Другите комунални такси може да се постават поединечно. Сепак, таксите и даночните стапки обично се поставуваат на долниот дел од опсегот поради политички размислувања“, укажуваат од агенцијата.

Потребно е долгорочно финансиско планирање

Од „Стандард и Пурс“ констатираат дека според постојните аранжмани, општините во Македонија добиваат дел од персоналниот данок на доход (ПДД) и данокот на додадена вредност (ДДВ) низ целата земја. Врз основа на претходните одлуки, процентот на наплата на ДДВ доделен на општините се искачи на шест проценти во 2024 година од 5,5 проценти во 2023 година, додека за ПДД се зголеми од пет на шест проценти.

„Не очекуваме овие промени сами по себе да имаат изразено влијание врз остварувањето на приходите на Скопје“, велат од агенцијата.

Оттаму укажуваат дека освен малку повисоката распределба на даноците на национално ниво, понатамошните чекори во децентрализацијата, како и пошироките односи меѓу Град Скопје и централната власт остануваат нејасни главно поради конфротациите меѓу градоначалничката и градскиот совет.

„На Скопје му недостига сигурно долгорочно финансиско планирање и ефективни политики за ликвидноста и за задолжувањата, што ги сметаме за слабост на рејтингот. Иако одобрувањето на буџетот е обично релативно мазно, годишните буџетски резултати, особено на страната на капиталот, честопати значително се разликуваат од плановите. Напорите на општината да ја прошири својата основа за данок на имот и подобро да ги контролира оперативните трошоци досега постигнаа само благ успех, делумно поради политичките несогласувања“, велат од агенцијата.

Лабав надзор над општинските претпријатија

Оттаму посочуваат дека градоначалничката се соочува со пречки во одобрувањето на политичките одлуки во градскиот совет, вклучително и преземањето долгови, што според нив дополнително ја намалува предвидливоста на буџетската траекторија на градот.

„Сметаме дека отсуството на формални политики за задолжување и за ликвидноста придонесе за зголемување на обврските на градот и намалување на нивото на готовина. Во меѓувреме, ние ги сметаме надзорот и управувањето со општинските претпријатија како лабави. Според наше мислење, слабото финансиско работење на клучните општински претпријатија и состојбата на акумулираните обврски може да претставуваат ризик за Скопје“, велат од агенцијата.

Во моментов нема коментари за веста. Биди прв да коментира...

Остави коментар