Општините пред колапс - бараат повеќе пари од државата

Во три месеци од 2025 година долгот на општините, единките корисници во нив и општинските јавни претпријатија се зголемил за три милиони евра.

Според податоците на Министерството за финансии за првиот квартал од годинава, најголеми должници се општинските јавни претпријатија, кои на крајот на март имале достасани а неплатени побарувања во вредност од 11,4 милиони евра.

Општините на крајот на декември должеле 60,8 милиони евра, заклучно со март нивниот долг се искачил на 63,4 милиони евра. На списокот најголеми должници на Министерството за финансии се наведени Гостивар, Тетово и Град Скопје.

Од општинските јавни претпријатија најалармантна е состојбата кај комуналните претпријатија. На врвот на листата се скопскиот и кумановскиот водовод, но и Јавното сообраќајно претпријатие Скопје.

Државата мора да одвојува повеќе од даночните приходи за општините

Една од причините за трупањето на општинските долгови е недоволното финансирање на локалната власт, се наведува во одговорот на прашањата што „Блумберг Адрија“ ги испрати до Заедницата на единиците на локалната самоуправа (ЗЕЛС)

„ЗЕЛС во континуитет укажува пред централната власт и се залага за посериозни промени во овој дел, по примерот не само на европските земји туку и на соседните држави. Ставот на ЗЕЛС е дека е потребно да се одвојуваат најмалку 10 отсто од ДДВ и 50 отсто од персоналниот данок и наедно да се зголемат средствата што ги добиваат преку блок-дотации за спроведување на префрлените надлежности. Тоа е во согласност со Европската повелба на локална самоуправа, каде што за секоја префрлена надлежност задолжително треба да се префрлаат и соодветни финансиски средства за нејзино спроведување“, велат од ЗЕЛС.

Според сегашните закони, од парите што државата ги собира од ДДВ и од персоналецот, кај општините завршуваат по шест отсто.

Како се трупаа долговите?

Некои од долговите на општините се историски, велат од ЗЕЛС. Тие настанале во минатото, кога државата вршела конфискација на приватни имоти за јавни потреби и со поделбата на власта, „тие заедно со каматите, кои станаа поголеми од основицата, се таложат. Некои општини успеаја да ги вратат, некои сè уште се борат со овие предизвици“, велат од ЗЕЛС.

Сепак, добар дел општински долгови се нови, настанати се во последните пет години, во период на здравствена и енергетска криза.

„И покрај многубројните укажувања од ЗЕЛС, општините не добија никаква финансиска поддршка од централната власт. Во последниов период некои јавни установи, формирани од општините, се соочуваат и со предизвикот за обезбедување дополнителни финансии за исплата на плати на јавната администрација, по основ на законско зголемување, за што преговараме со централната власт“, велат од заедницата на општините.

Министерството развива платформа што ќе ја следи функционалноста на општините

Министерството за локална самоуправа во моментов работи на развивање концепт на електронска платформа што ќе дава целосен приказ на функционалноста на секоја локална самоуправа поединечно.

„Нашата цел се подобри услуги на локалните самоуправи. За да го постигнеме тоа, ќе се објавува систематизиран преглед на состојбата на услугите на локалните самоуправи преку стотици критериуми, вклучувајќи ги и финансиските показатели“, велат од надлежното министерство.

Завршени се 76 проекти со парите од унгарскиот кредит

Задолжените општини не можат да реализираат нови проекти и затоа се задоволни од одлуката на Владата дел од средствата од унгарскиот кредит да намени за нивните јавни проекти.

„Оваа можност ја користат најголем број општини и на тој начин делумно ќе ги надополнат оние празнини во населените места каде што досега не била обезбедена канализациска или водоводна мрежа или не биле асфалтирани одредени патни правци, но и за многу други намени. Некои од општините овие средства ќе ги искористат и за доградба или изградба на јавни објекти што се од приоритетно значење за одредени подрачја, како што се градинки, училишната инфраструктура, катни гаражи и друго“, велат од ЗЕЛС.

Досега Владата распиша два јавни повика за инфраструктурни проекти за општините од овој кредит, едниот во септември минатата година, а другиот во февруари годинава.

Најголем дел од овие пари е наменет за инвестиции во транспорт, животна средина, образование, култура, спорт и социјална политика.

„Проект со највисока вредност е проектот за изградба на водоводна мрежа, фекална и атмосферска канализација, внатрешни сообраќајници, воспоставување режим на сообраќај и осветлување дел од внатрешни сообраќајници во индустриска зона во Куманово, одобрен на Општина Куманово, а неговата вредност изнесува 210.612.489,00 денари (3,4 милиони евра). Проект со најниска вредност е проектот за реконструкција на пешачки патеки и партерно уредување пристапна улица во Дебреште, одобрен на Општина Долнени, со вредност од 366.945,00 денари (6.000 евра)“, информираат од Министерството за локална самоуправа.

На 30.4.2025 година заврши вториот јавен повик за изразување интерес за доделување средства и во моментов се врши оцена на проектите по ресорните министерства. Нов повик не е предвиден за годинава.

Во моментов нема коментари за веста. Биди прв да коментира...

Остави коментар