Ниту една македонска општина нема инвестициски рејтинг: 12 се со блокирани сметки

Европската инвестициска банка за првпат ќе инвестира во инфраструктурни и зелени проекти во Загреб. Градоначалникот на градот Томислав Томашевиќ и потпретседателката на Европската инвестициска банка (ЕИБ), Тереза Червињска, на почетокот на јули потпишаа договор во вредност од близу 207 милиони евра.

Со парите ќе се градат градинки, училишта, станови по пристапни цени, нови пешачки и велосипедски патеки и базен. Покрај тоа, ќе се подобрува јавниот превоз, ќе се реновираат фасадите на јавните објекти, ќе се поставуваат фотоволтаици на нив. Целта е Загреб да биде прв хрватски град што ќе биде дел од стоте европски града што се климатски неутрални до 2030 година.

„Соработката доаѓа по враќањето на инвестицискиот рејтинг на Загреб по долги 13 години. Заемот ќе го користиме исклучиво за капитални инвестиции, а не за тековни трошоци, пред сè за кофинансирање проекти на ЕУ во областа на зелената и енергетската транзиција и дигитализација“, изјави тогаш Томислав Томашевиќ.

Македонскиот главен град Скопје нема инвестициски туку шпекулативен рејтинг. Во март годинава американската агенција за кредитен рејтинзи „Стандард и Пурс“ го потврди долгорочниот кредитен рејтинг ББ-, со негативен изглед.

Состојбата во сите општини е тешка

„Стандард и Пурс“ тогаш најави дека би можеле и следната година да го намалат рејтингот на Скопје „доколку градот има буџетски резултати послаби од очекуваните или ако политичката фрагментација продолжи да ја попречува способноста на Скопје да се задолжува, што ќе доведе до дополнително акумулирање задоцнети обврски и ерозија на ликвидноста“.

Од друга страна, од „Стандард и Пурс“ рекоа дека би можеле да ги ревидираат изгледите до стабилни доколку ликвидноста на Скопје се зајакне и доколку се намалат акумулираните достасани обврски.

Но долговите и натаму се трупаат. На крајот на првиот квартал од годинава, градот имаше над шест милиони евра повеќе неплатени а достасани обврски во споредба со истиот период од минатата година. Во текот на годинава за плаќање ќе достасаат уште 4,7 милиони евра.

 

Ниту во општините состојбата не е добра. Според податоците што ги објавува Министерството за финансии, најзадолжени општини во земјава се Гостивар, Тетово и Делчево, кои заедно должат близу 22 милиона евра.

 

„Покрај задолжените општини, според податоците со кои располага ЗЕЛС, имаме и 12 општини со блокирани сметки. Блокираните сметки на општините дополнително го отежнуваат нивното функционирање, бидејќи тие можат да функционираат само во рамките на лимитите утврдени од судовите што се однесуваат за основите надлежности на општините“, вели во изјава за „Блумберг Адрија“ претседателот на ЗЕЛС, Орце Ѓорѓиевски.

Дополнителни задолжувања не се препорачуваат

Сепак, пресметките покажуваат дека големите долгови во 2021 година, кога се одржаа последните локални избори, биле уште поголеми. Според Министерството за финансии, во овој период долговите на единиците на локалната самоуправа се намалиле за 12,7 милиони евра.

„Мора да споменеме дека во изминативе години имавме голема поддршка од УСАИД, УНДП и други донатори, кои помогнаа кон дигитализација на општините односно воведување дигитални услуги, реформи на даночната администрација, репроцена на данокот на имот кај дел од општините, реформи што доведоа до поголеми приходи кај општините, кои овозможија од една страна раздолжување на општините, а од друга страна реализација на стотици проекти“, вели Ѓорѓиевски.

Орце Ѓорѓиевски, претседател на ЗЕЛС

На општините им се на располагање можностите за задолжување преку емисија на општински даночни обврзници или заеми од комерцијалните банки, но претседателот на ЗЕЛС вели дека во ваква ситуација е подобро да не се посегнува по заеми.

„Во согласност со позитивната законска регулатива, за да го направат тоа е неопходна согласност од повеќе државни институции од централната власт, а општините се презадолжени и дополнителни задолжувања не препорачувам“, вели тој.

Спас се чека од државата

За разлика од Загреб, кој благодарение на инвестицискиот рејтинг се задолжува кај ЕИБ, македонските единици на локална самоуправа ќе чекаат спас од државата за да обезбедат пари за реализација на проекти.

Едно од првите ветувања на новата влада беше дека државата ќе им помага на општините со 250 милиони евра годишно.

Првата ваква помош ќе стигне веќе во септември. Имено, минатата недела премиерот Мицкоски договори кредит со унгарскиот претседател Виктор Орбан. Кредитот е во висина од 500 милиони евра, со камата од 3,25 отсто и рок на отплата од 15 години, од кои три години се грејс период. Половина од парите ќе се користат за кредитна поддршка на македонското стопанство, а преостанатата половина ќе биде наменета за капитални проекти што ќе бидат изведени во општините.

„Сметам дека потегот на новата влада, на општините да им се обезбедат годишно по 250 милиони евра за инфраструктурен развој, е потег во вистинска насока. Оваа помош за општините има двојно значење. Тие не само што ќе можат без никакво задолжување да реализираат голем број инфраструктурни проекти туку истовремено ќе можат сопствените средства да ги насочат кон дополнително намалување на своите долгови, што на среден рок ќе овозможи и конечно раздолжување на општините“, вели Ѓорѓиевски.

Парите нема да се префрлаат за ликвидност, туку на посебна сметка. Средствата ќе се делат во согласност со бројот на жители на општината. Сите градоначалници треба да ја подготват документацијата и да се јават на повикот, кој ќе биде објавен најверојатно во септември.

Во моментов нема коментари за веста. Биди прв да коментира...

Остави коментар