Купувачите не треба, а го плаќаат данокот за становите: Колку собираат општините?

Купувачите на станови во земјава се соочуваат со два предизвика – освен високите цени за квадратен метар, проблем е и плаќањето на данокот за промет на недвижноста.

Во согласност со Законот за даноците на имот, данокот на промет на недвижноста треба да го плати продавачот, освен во случаи кога е поинаку договорено. Основа за пресметување на данокот „е пазарната вредност на недвижноста во моментот на настанувањето на обврската“. Даночната стапка се движи од 2 до 4 отсто.

Сепак, најчесто продавачите се оградуваат од плаќањето на данокот на промет на недвижности и тој паѓа на товар на купувачот, што им наметнува уште неколку илјади евра трошок.

Правниците со кои се консултираше „Блумберг Адрија“ велат дека проблемот кај купувачите настанува затоа што многу малку од нив знаат дека овој данок е обврска на продавачот. Тие не преговараат за овој детаљ и затоа речиси секогаш давачката паѓа на товар на тој што купува.

Нема добра примена на лош закон

Плаќањето на овој данок е нужно за недвижноста да се префрли на новиот сопственик. Но наплатата на другите даноци од истиот закон оди многу потешко. Законот за даноците на имот опфаќа плаќање данок на имот, данок на наследство и подарок и данок на промет на недвижност.

Според даночните експерти, Законот за даноците на имот е најслабата алка во даночниот систем во земјава.

Просечната стапка на реализација на овие давачки изнесува 88 отсто, но анализите покажуваат дека голем број општини не можат да соберат ни половина од тоа што го планирале со буџетот.

Конкретно, во случајот на Град Скопје, каде што во последните години цената на квадратен метар надминува и 2.000 евра, лани останале неплатени над 3,7 милиони евра. До истекот на годинава, по овој основ градот треба да собере уште 19,3 милиони евра.

„Не може да имате добар даночен систем, а лошо да ги собирате локалните даноци. Но да не ги обвинуваме само општините. Тој закон е веќе престар и треба да се донесе нов. Сè уште си тераме по наше, нема директива, нема задолжителна регулатива на ЕУ и ние си се однесуваме комотно, а мора да носиме нова регулатива“, вели во изјава за „Блумберг Адрија“ даночниот експерт Славко Лазовски.

Според него, несфатлив е односот на државата затоа што од една страна за националните даноци има современа постапка, утврдена во 2006 година, а локалните даноци се процесираат по друга постапка утврдена во 1974 година.

Закон со многу олеснувања и ослободувања

Законот ги ограничува општините иако тој е нивен изворен приход. Законот утврдил во случајот на данокот на имот тој да изнесува од 0,1 до 0,2 отсто, но општините се тие што одлучуваат која стапка ќе ја применуваат и најчесто се одлучуваат за пониската. Пресметките покажуваат дека само со примена на повисоката стапка, општините ќе собираат за 30 отсто повеќе приходи.

Лазовски предупредува и на други слабости кај општинските власти. Рокот за доставување на решенијата е 31 март, но честопати единиците на локалната самоуправа не ги доставуваат решенијата до тој рок.

„Тоа значи дека никому не му пречи што градоначалникот во случајов се поставува над највисокиот законодавен дом – Собранието и над Законот. Од друга страна, вина има и УЈП што не врши надзор над собирањето на локалните даноци, а со закон е задолжена за тоа“, вели тој.

Славко Лазовски, даночен експерт/Блумберг Адрија

Повеќе студии покажуваат дека еден од клучните недостатоци на Законот за даноците на имот е што има премногу олеснувања и ослободувања. Данок на имот не се плаќа за државниот имот, општинскиот имот, имотот на Народната банка, имотот на верските заедници. Податоците покажуваат дека над 70 отсто од уплатите на данокот се од физички лица.

Лазовски вели дека за да се промени состојбата, не е доволна само измена на законите туку и на свеста. Тогаш кога за даноците ќе велиме мора да се плати, наместо треба или се задолжува да се плати, тогаш ќе има и напредок.

„Мора да обезбедиме поголемо почитување на правата на даночните обврзници, ако велиме дека граѓанинот е на прво место, тогаш даночниот обврзник нека биде пред него“, вели тој.

Меѓу мерките што  ќе овозможат подобра наплата на даноците се потесна соработка меѓу УЈП и општинската даночна администрација и забрзување на целокупниот даночен систем, што ќе доведе до поголеми даночни приходи.

Во моментов нема коментари за веста. Биди прв да коментира...

Остави коментар