Побогатите во Македонија плаќаат поголем данок на имот, ама ако пријават сами

Граѓаните што поседуваат викендички во Хрватска од почетокот на годинава ќе плаќаат поголем данок на имот. Близу 40 отсто од единиците на локалната самоуправа во земјата ги искористија даночните измени и ги зголемија даночните стапки.

Опсегот за даночење на викендичките досега изнесуваше од 0,66 до 1,99 евра за квадратен метар корисна површина. Новата долна граница сега е 0,60 евра, но горната граница е значително зголемена на пет евра.

Според податоците на Даночната управа на Хрватска, од 556 единици на локалната самоуправа, 240 решиле да ја искористат можноста за зголемување на данокот, а 55 од нив одлучиле да воведат највисока стапка од пет евра за квадрат корисна површина.

Во земјава вчера истече рокот за поднесување даночна пријава за данок на имот. Сега се на ред општините до март да ги подготват решенијата за плаќање на давачката. Сепак, најголем дел општинари велат дека иако законот теоретски дозволува да им наплаќаат повисок данок на тие што имаат повеќе имоти, во практика решението е тешко остварливо.

Расте наплатата на данокот на имот, ама бавно

Во согласност со Законот за данок на имот, оваа давачка е главен изворен приход на општините и наплатата е само во нивна надлежност. Даночната стапка се движи во опсег од 0,10 до 0,20 отсто од вредноста на имотот. За имот во кој граѓаните живеат, добиваат попуст од 50 отсто. На пример, во Скопје даночната стапка за имот во кој се живее изнесува 0,15 отсто и за стан од седумдесетина квадратни метри во главниот град се плаќа данок на имот од околу 1.500 денари.

За имот во кој подолго од шест месеци никој не живее, со измените во законот, кои стапија на сила од 2022 година, стапката се зголемува.

Претставниците на општините со кои разговараше „Блумберг Адрија“ велат дека ја зголемиле наплатата на данок на имот во последно време, но малку од тоа зголемување е резултат на законските измени, а многу повеќе на ангажманот на локалните власти да си ги соберат парите.

Ненад Стојановски, раководител на секторот за даноци и такси во општина Куманово, за „Блумберг Адрија“ вели дека наплатата на данокот на имот во последните години е значително зголемена. Билансите покажуваат дека наплатата е над 100 отсто, а без присилна наплата се собрани околу 85 отсто од планираните приходи.

„Тоа е постигнато со ангажман на општинската администрација преку повеќе активности, како што е регистрација на нови даночни обврзници, што е постигнато со реонски проверки и преку чистење на базата со податоци“, вели Стојановски.

Зголемување на наплатата на овој данок има и во општината Охрид. Градоначалникот на општината Кирил Пецаков во изјава за „Блумберг Адрија“ вели дека наплатата во последните години е зголемена. Дел од ова зголемување се должи на измените на законот со кои повеќе се даночат граѓаните што имаат станови во Охрид, а не живеат таму.

Depositphotos

Стапката за данок на имот во општината изнесува 0,15 отсто за тие што живеат на имотите, за преостанатите е 0,30 отсто.

Општините немаат целосен увид во сопственоста на имотите

„Сепак, проблем е тоа што ние како општини немаме целосни податоци за имотите. Сега имаме ситуации кога некој пријавува куќа од 100 квадрати, а има 200 квадрати. Целата база со податоци е во Катастарот и ние немаме увид. Ако извршиме порамнување на податоците, сметам дека наплатата на оваа давачка би се зголемила за 20-25 отсто“, вели Пецаков.

Според анализите на Град Скопје, поради неповрзаноста со Катастарот, на територијата на градот со данок на имот се задолжуваат околу 25 отсто од сопствениците на имотите, преостанатите 75 отсто – не се пријавени.

Главната пречка за општините да не можат да ги детектираат сопствениците на имотите е тоа што за тие податоци треба да платат.

Во согласност со законот за катастар, членот 37, „за користење и за увид во податоците од ГКИС се плаќа надоместок, освен кога податоците се издаваат за потребите на министерствата. Висината на надоместокот за користење и за увид во податоците од ГКИС зависи од реалните трошоци за нивното подготвување, формата и обемот на податоците“.

Ваквата одредба ги става општините во подредена положба во однос на Управата за јавни приходи и другите институции од централната власт.

„Целокупниот имот во нашата држава се регистрира во Агенцијата за катастар на недвижности. Во согласност со Законот за даноците на имот, општините и Катастарот еднаш годишно треба да ги усогласуваат податоците од двата регистра, но Катастарот одбива да ја извршува оваа законска надлежност бесплатно и за тоа бара огромни средства од општините, бидејќи во Законот за катастар на недвижности ослободени од надоместок се сите институции од централната власт, но не и општините. Пандан на ова, Управата за јавни приходи има право на бесплатен пристап до податоците од Катастарот“, рече неодамна за „Блумберг Адрија“ претседателот на заедницата на локални самоуправи (ЗЕЛС), Орце Ѓорѓиевски.

Deposit photos

Несоодветните даноци се причина за растот на цената на становите

Според последните податоци од пописот спроведен од страна на Државниот завод за статистика во 2021 година, од вкупно 839.174 стана, дури 307.187 се без постојан домаќин, што значи дека задолжувањето за нив треба да биде трипати поголемо.

За тие пари да се слеат во општинските каси, неопходни се целосна автоматизација и дигитализација на базите со податоци за општините да добијат увид во нив.

Според експертите, отворањето на податоците нема само да ги зголеми приходите на општините туку ќе влијае и на цените на становите. „Во оној момент кога за становите во кои никој не живее ќе треба да се плаќаат повисоки даноци, купувањето нема да биде атрактивно, а дел од тие станови што сега се празни ќе излезе на пазарот по пониски цени“, велат познавачите.

Аналитичарите на „Блумберг Адрија“ во една од своите анализи на овој сектор посочија дека токму несоодветните даноци на недвижностите се основна причина зошто се тие привлечна стока за инвестирање, што влијае на растот на цените на квадратен метар.

Нашите аналитичари велат дека решението може да се бара и во воведување прогресивен данок на недвижностите, кој нема да важи при купувањето на првиот стан.

„На тој начин ќе стане неатрактивно поседувањето поголем број станови што се неактивни на пазарот, што на крајот би требало да резултира со зголемена понуда и намалување на цените. Вториот чекор би требало да биде државна регулација на долгорочните закупи, затоа што домашното население страда поради краткорочните туристички закупи“, заклучуваат аналитичарите на „Блумберг Адрија“.

Во моментов нема коментари за веста. Биди прв да коментира...

Остави коментар