Поттикната од експериментална монетарна политика од страна на Централната банка на Турција, која што ги оттурна инвеститорите и ја поткопа вредноста на лирата, турската инфлација минатиот месец забрза со темпо, кое што последен пат е регистрирано во 1998 година.
На годишно ниво инфлацијата порасна на 83,5 отсто во месец септември, запишувајќи раст веќе 16-ти месец по ред, покажува проценката на анкетата на Блумберг. Скокот доаѓа откако Саап Кавчиоглу, гувернер на Централната банка, годинава тргна во низа намалувања на каматната стапка. Со тоа, Турција претставува исклучок меѓу преземените мерки од страна на монетарните власти во светот, каде мнозинството од нив агресивно ги заоструваат мерките за да ја стават инфлацијата под контрола.
Од турската централна банка во јули рекоа дека инфлацијата треба да го достигне врвот некаде меѓу 80 и 90 отсто до октомври. Владата проценува дека потоа, до крајот на годинава, инфлацијата ќе забавува и стапката на раст на цените ќе се спушти на 65 проценти.
Прочитај повеќе
Инфлацијата во еврозоната изгледа погрдо отколку во САД
Причината е европската криза со природен гас, резултат на недостигот на увоз од Русија
03.10.2022
Монетарните мерки ќе се заоструваат, задолжувањето и натаму ќе поскапува
Референтната каматна стапка во земјава ќе стигне до четири отсто
03.10.2022
Но, претседателот Реџеп Таип Ердоган инсистира на уште помали каматни стапки, велејќи дека тие ќе помогнат во намалување на инфлацијата, што е аргумент спротивен на конвенционалните економски теории и кој што до сега не е потврден од искуствата во светот, а најмалку во Турција. Повика референтната каматна стапка да се намали на 10 отсто до крајот на годината од сегашните 12 проценти.
„Натамошното намалување на стапките неизбежно ќе доведе до поголема депрецијација на валутата и поголема инфлација“, нагласија економистите на Морган Стенли во својот минатонеделен извештај.
Турските власти ги отфрлаат критиките дека неконтролираниот раст на цените е резултат на погрешна монетарна политика. Наместо тоа, за растот на цените во светот, вклучително цените на енергенсите и храната, ја обвинуваат руската инвазија врз Украина. За потсетување, инфлацијата во август во Турција беше 66 проценти.
Што велат економистите на Блумберг?
„Растот на цените е висок, широк и веројатно ќе биде постојан. Артиклите со трицифрена инфлација чинат 25 отсто од потрошувачката кошничка. Намалувањето на каматните стапки веројатно ќе резултира со уште поголема инфлација во наредните месеци“, вели економистката Селва Бахар Базики.
Експерименталните политики веќе ја турнаа инфлацијата над 100 проценти во некои делови од земјата. Потрошувачките цени во Истанбул, турскиот град со најголем број жители, пораснаа за повеќе од двојно во последната година, покажува индексот на малопродажни цени, што во саботата го објави Стопанската комора од Истанбул, пред денешната објава на официјалните национални податоци.
Анализата на податоците од Истанбул покажуваат дека цените буквално на се, од кирии до храна, нагло пораснаа во текот на минатиот месец. Во обид да ги ублажи последиците од инфлацијата за граѓаните со пониски примања, во пресрет на изборите закажани за јуни следната година, владата на два пати во последната година ја покачи минималната плата.
Гувернерот Кавчиоглу, соодветно на барањата на претседателот Ердоган, ги намалуваше каматните стапки на последните два состаноци за по 100 базични бодови. Тоа ја рангираше Турција како земја со најдлабоки негативни каматни стапки во светот во време на борба со инфлација. Во последната година лирата загуби повеќе од 50 проценти од својата вредност во однос на доларот.
Следниот состанок на Централната банка ќе се одржи на 20 октомври, а една недела подоцна ќе биде објавен новиот извештај за инфлацијата во Турција.