Русија го нападна морското пристаниште во Одеса со крстосувачки ракети неколку часа по потпишувањето на договорот за деблокирање на извозот на украинско жито од три пристаништа на Црното Море, вклучително и Одеса, кој беше поздравен како витален чекор кон ублажување на глобалната криза со храна.
Украинските власти посочија дека сè уште продолжуваат со спроведувањето на историскиот договор постигнат во петокот за деблокирање на милиони тони жито што се натрупаа за време на инвазијата, иако се чини дека нападите ги прекршуваат обврските на Русија предвидени со договорот.
Загубата на извозот од еден од најголемите добавувачи на пченица, пченка и растително масло го разбранува целиот свет, доведувајќи ги цените на рекордно ниво и предизвика невидена глобална криза со храна. Договорот за олеснување на безбедните коридори за испорака беше потпишан по повеќемесечни разговори, на церемонија со која претседаваа турскиот претседател Реџеп Таип Ердоган и генералниот секретар на Обединетите нации Антонио Гутереш. Сепак, аналитичарите и дипломатите беа скептични дури и кога беше постигнат договор дека тој може успешно да се спроведе.
Прочитај повеќе
Украина и Русија ќе потпишат договор за извоз на жито
Тоа би можело да ја намали глобалната криза во храна
22.07.2022
Статистика укажува на голем извоз на украдено украинско жито од Крим
Над 50 пати поголеми количини жито се испраќаат од полуостровот, кој е окупиран од Русија, сметаат аналитичарите и Киевската школа за економија.
16.07.2022
„Два проектили „Калибар“ ја погодија инфраструктурата на пристаништето во Одеса, а две беа соборени од украинската воздушна одбрана“, изјави Серхи Брачук, советник на началникот на регионалната воена администрација на Одеса.
Степенот на штетата на капацитетите за товарење жито беше нејасен, но голем облак чад беше видлив низ градот.
Нападите наидоа на брза осуда од САД, Европската унија и ОН, а портпаролот на Министерството за надворешни работи на Украина рече дека Русија ги прекршила своите ветувања со нападот. Сепак, заменик-министерот за економија на Украина, Тарас Качка, посочи дека договорот од петокот останува на сила, а министерот за инфраструктура Олександр Кубраков рече дека Украина продолжува со техничките подготовки за рестартирање на извозот.
„Тоа не значи дека сите договори се прешкртани, бидејќи сите разбраа дека секој договор има високи ризици. Денешното гранатирање јасно илустрираше дека сите оние ризици што постоеја не исчезнаа - тие сè уште постојат“, изјави Качка.
Страните се обврзаа да не преземаат напади врз трговските бродови или пристанишната инфраструктура вклучени во иницијативата.
Наталија Хумениук, портпаролка на јужната команда на војската, на телевизија изјави дека руските проектили не погодиле складиште за жито во пристаништето. Во петокот вечерта, рускиот министер за одбрана Сергеј Шојгу, кој го потпиша договорот од Истанбул, во говор на државната телевизија рече дека Москва „ги презела обврските што се сосема јасно наведени во овој документ“.
Бриџит Бринк, американската амбасадорка во Украина, на Твитер напиша дека Русија „мора да сноси одговорност“. Гутереш „недвосмислено ги осудува“ пријавените напади, рече портпаролот.
„Вчера сите страни презедоа јасни обврски на глобалната сцена да обезбедат безбедно движење на украинското жито и сродните производи на глобалните пазари“, рече Фархан Хак, заменик портпарол на Гутереш.
Тој додаде дека целосната имплементација од страна на Руската федерација, Украина и Турција е императив.
„Вчера беше договорен извоз на жито од Украина по морски пат, а денес Русите го погодуваат пристаништето во Одеса“, рече Андриј Јермак, главен помошник на претседателот на Украина.
Олег Николенко, портпарол на украинското Министерство за надворешни работи, рече дека ракетниот напад е „плукање во лице на Владимир Путин“ на Гутереш и Ердоган, „кои вложија огромни напори за постигнување на договорот“.
Тој ги повика Турција и ОН „да обезбедат Русија да се придржува до својата посветеност во рамките на безбедно функционирање на коридорот за жито“.