Како функционира царинската политика и кој всушност плаќа царини?

Американскиот претседател Доналд Трамп ги потресе глобалните економии и пазари со неговото ветување дека ќе воведе казнени мерки или тарифи на најголемите трговски партнери на земјата. Досега, тој воведе царини од 10 проценти за Кина, а царините насочени кон Мексико и Канада – во износ од 25 проценти – беа одложени за околу еден месец. Трамп, исто така, посочи дека подготвува царини за Европската унија (ЕУ). И покрај сета драма, тарифите имаат јасни и опипливи импликации, а еве како функционираат – од тоа кој всушност плаќа за нив, па до тоа како се собираат приходите.

Што се царини и за што служат тие?

Царините се даноци на увезена стока. Како и сите даноци, тие се извор на државни приходи. Земјите долго време се потпираат на нив за да ја поддржат локалната индустрија преку поскапување на странските (увезени) производи. Трамп ги користи и како потпора за постигнување на надворешнополитичките цели, како што е случајот со планираните царини за увоз од Мексико и Канада – конкретно, Трамп се согласи да ги одложи до 1 март, откако двата американски соседи се согласија да преземат построги мерки за борба против миграцијата и трговијата со дрога преку границите.

Depositphotos

Како се наплатуваат и спроведуваат царините?

Американскиот министер за финансии (моментално Скот Бесент) е одговорен за воспоставување царински прописи, но владината агенција ЦБП (Царина и гранична заштита, од анг. CBP – Customs and Border Protection) е одговорна за нивно спроведување на речиси 330 влезни пристаништа низ земјата. Ова ги вклучува патните или железничките гранични премини, како и поморските пристаништа и аеродромите.

Властите ги прегледуваат документите, спроведуваат ревизии и собираат такси и казни. Парите се собираат во моментот на царинење и се депонираат во Генералниот фонд на трезорот. Оние кои не успеваат точно да ја опишат количината, категоријата или потеклото на одреден производ – без разлика дали намерно или од небрежност – се соочуваат со казни.

Според правилата на ЦБП, производите произведени во САД кои повторно увезуваат во земјата без таканаречена „подобрена“ или „унапредена“ вредност – не подлежат на тарифи.

Некои стоки и компоненти ја минуваат границата повеќе пати пред да се соберат во еден производ и повторно да се увезат во САД. Таков е случајот со автомобилите, направени со американски делови, но во Мексико. Друг пример е златото што САД го извезуваат во Индија, за да се користи за изработка на накит таму. Финалниот производ ќе подлежи на царински давачки при повторното влегување во САД. Во тој случај дури и вредноста на златото би се оданочувала.

Колку пари создаваат царините?

Додека тарифите некогаш беа главен извор на приходи за американската влада, во поголемиот дел од минатиот век тие претставуваа мал дел од државниот приход. До минатата година тие претставуваа помалку од 3 отсто од федералните приходи, според анализата на владините податоци на филијалата на ФЕД, Банката на Св. Луис.

Ако се воведат трајно, како што беше првично предложено, комбинираните тарифи за Канада, Мексико и Кина би можеле да значат 1,1 трилиони долари дополнителни трошоци за увозниците во САД во следната деценија, според процените на Фондацијата за даноци. Фондацијата предвидува дека тарифните политики би можеле да ги зголемат давачките за речиси 110 милијарди долари само во 2025 година.

Дополнително, Фондацијата за даноци проценува дека тарифите наметнати од Трамп на Кина за време на неговиот прв мандат (2017-2021), кои продолжија и под Џо Бајден, во моментов генерираат 77 милијарди долари годишен приход.

Кој плаќа царина?

Истражувањата покажуваат дека генерално американските потрошувачи и бизниси ги апсорбираат трошоците за повисоки даноци. Странските производители можат да ги намалат трошоците за продажба или американските увозници да апсорбираат дел од трошоците. За да избегнат помал профит, компаниите често избираат да ги зголемат цените и да префрлат дел од трошоците на потрошувачите. Исто така, постојат потенцијални дупки во законот, како што се ослободувањата кои им дозволуваат на компаниите да бараат ослободување од царинските давачки доколку нивното плаќање несоодветно би му наштетило на бизнисот на компанијата и нема други опции за купување производи од друга земја.

Кои се последиците од воведените тарифи?

Не толку далечната трговска историја меѓу САД и Кина помага да се разбере што всушност се случува кога тарифите се во сила. За време на неговиот прв мандат, Трамп воведе серија тарифи за кинески производи, вклучувајќи челик, алуминиум и мотори. Оваа азиската земја од снабдувач со една од пет стоки увезени од САД пред првата трговска војна на Трамп во 2018 година падна на само 14 отсто од американскиот увоз во 2023 година.

Ова може да се постигне со испраќање стоки преку трета земја, декларирање на пониска вредност за производот или ставање етикета за „заблуда“ – како на пример етикета за слични стоки, кои имаат пониски царински стапки. Економистите на Голдман Сакс неодамна открија дека избегнувањето царини може да објасни дури 90 милијарди долари – од проценетите околу 240 милијарди долари – во повлекувањето на американскиот увоз од Кина, во споредба со нивоата пред трговската војна.

Што е „Странската даночна служба“ предложена од Трамп?

Администрацијата на Трамп предложи да се создаде посебна служба за странски приходи за собирање давачки, како дел од нејзината трговска политика „Америка на прво место“. Сепак, аналитичарите забележаа дека приходите од тарифите не се „надворешен“ извор, имајќи предвид дека давачките ги плаќаат увозниците со седиште во САД, кои пренесуваат барем дел од трошоците на американските потрошувачи. Сепак, овој концепт ја нагласува желбата на Трамп да ги обликува тарифите за странски увоз како извор на приходи што не се на товар на даночните обврзници.

Allison Robbert/AFP/Bloomberg

Што значи сето ова за трговските договори?

САД имаат договори за слободна трговија со 20 трговски партнери ширум светот, вклучувајќи ги Мексико и Канада, аранжман познат како УСМКА (USMCA) или по ново, НАФТА. Во овие договори земјите се обврзуваат да ги намалат царините на нула. Сепак, одложените тарифи на Трамп – засега – за Мексико и Канада би биле во спротивност со трговскиот договор меѓу трите нации (кој треба повторно да се преговара во 2026 година).

Трамп, исто така, и се закани на Колумбија со царини во неговата прва недела на функцијата, пред да се постигне договор во последен момент. Како членка на Светската трговска организација (СТО), од САД се бара да се усогласат со правилата како што се царински ограничувања и трговски ограничувања или употребата на тарифни ограничувања. Како одговор на најновата рунда тарифи на Трамп за Кина, Министерството за трговија на Пекинг вети дека ќе поднесе „тужба“ против САД во СТО, осудувајќи ја сеопфатната царина како „сериозно кршење“ на правилата за меѓународна трговија.

Во моментов нема коментари за веста. Биди прв да коментира...

Остави коментар