Претстојниот бран царини на Доналд Трамп ќе биде поселективен (таргетиран) од заканите што тој повремено ги упатува, велат советниците и сојузниците. Ова може да биде олеснување за пазарите кои се под стрес поради стравувањата од општите трговски тарифи.
Трамп подготвува тарифна објава за „Денот на ослободувањето“ на 2 април (како што тој го нарекува), кога ќе ги открие таканаречените реципрочни царини што ги гледа како одмазда за царините и другите бариери кои доаѓаат од други земји, вклучително и долгогодишните сојузници на САД.
Иако најавата ќе претставува значително проширување на американските тарифи, официјални лица запознаени со ова прашање велат дека таа ќе биде пофокусирана од порано, кога Трамп размислуваше за глобална примена на тарифите.
Американскиот лидер ќе објави опсежни реципрочни царини за земјите или блоковите, но некои земји ќе бидат изземени. Според сегашните планови, администрацијата не планира да воведе конкретни секторски тарифи кои беа најавени во претходните изјави на Трамп, изјавија официјални лица.
Сепак, Трамп бара итни резултати од тарифите, планирајќи стапките да стапат на сила веднаш, рече еден од официјалните лица. Ова најверојатно дополнително ќе ги заостри односите со сојузниците и ќе предизвика барем некаков вид на одмазда, што се заканува со ескалација. Само земјите кои немаат тарифи насочени кон САД, а со кои САД имаат трговски суфицит, нема да бидат оптоварени со тарифи според планот за реципроцитет, рече официјален претставник.
Како и со многу политички процеси за време на Трамп, ситуацијата останува променлива и ниту една одлука не е конечна додека претседателот не ја објави. Еден советник постојано ги спомнуваше внатрешните „преговори“ минатата недела за тоа како да се спроведе тарифната програма, а некои од највоинствените сигнали дојдоа директно од Трамп, нагласувајќи го неговиот интерес за нагло зголемување на увозните давачки како извор на приходи.
Тој во петокот во Овалната соба рече дека „2-ри април ќе биде Ден на ослободувањето на Америка“, додавајќи: „Секоја земја во светот нè измамила, пријател или непријател“. Тој, исто така, истакна дека тарифната програма ќе донесе десетици милијарди, додека друг советник неодамна рече дека тарифите може да донесат трилиони долари во текот на една деценија.
Претставниците на администрацијата на Трамп во последните денови јавно признаа дека списокот на целни земји можеби не е универзален и дека другите постоечки царини, како оние за челикот, можеби не се кумулативни, што значително би го намалило ударот врз тие сектори. Ова ги вклучува коментарите на самиот Трамп, кој се повеќе е фокусиран на реципрочни мерки.
Ваквиот став личи на повлекување од неговите првични планови за глобални, фиксни тарифи, кои подоцна еволуираа во неговиот „реципрочен“ предлог кој ќе ги вклучи и тарифите и нетарифните бариери. Останува нејасно кои земји Трамп ќе ги вклучи во својот поселективен пристап, но тој ги спомна Европската унија, Мексико, Јапонија, Јужна Кореја, Канада, Индија и Кина, рече еден официјален претставник.
Иако планот е поконкретен, предлогот на Трамп е сепак многу поширок отколку што беше во неговиот прв мандат и ќе ја тестира подготвеноста на пазарот да издржи несигурност и лавина увозни даноци.
„Ќе има значителни тарифи кои ќе стапат на сила, а претседателот ќе ги објави самиот“, изјави во четвртокот портпаролката на Белата куќа, Каролин Левит.
Дали пазарите го преценуваат опсегот на тарифите?
Кевин Хасет, директор на Националниот економски совет на Трамп, рече дека пазарите го преценуваат опсегот на тарифите. „Една од работите што ги гледаме од пазарот е очекувањето дека ќе има навистина големи царини што ќе ја погодат секоја земја“, рече Хасет во интервју со водителот на „Фокс бизнис“, Лери Кудлоу.
„Мислам дека пазарите треба да ги променат своите очекувања, бидејќи не е точно дека секоја земја нè измами во трговијата, само неколку земји, а тие земји ќе имаат одредени царини“, додаде Хасет. Трамп, исто така, вети дека ќе ги комбинира овие тарифи со секторски тарифи за автомобили, чипови, фармацевтски производи и граѓа. Истиот пакет, според Трамп, ќе вклучува и специфични тарифи за автомобилскиот сектор.
„Мислам дека ќе го направиме тоа на 2-ри април“, рече тој на настанот во Овалната соба во февруари. Сепак, плановите за овие царини остануваат нејасни и, според сегашните информации, нема планови тие да бидат откриени на „Денот на ослободувањето“, велат официјалните лица. Тарифата за автомобили сè уште се разгледува, а Трамп не ја отфрли можноста да воведе таква во иднина, додаваат тие. Сепак, исклучувањето на оваа мерка од најавата од 2 април би била добра вест за автомобилскиот сектор, кој се соочуваше со можност за три посебни тарифи кои ќе го оптоварат синџирот на снабдување.
Bloomberg
Настанот „Ден на ослободувањето“ може да вклучи и намалување на некои тарифи, иако тоа е неизвесно. Трамп наметна, а потоа значително ги намали тарифите за Канада и Мексико кои, како што тврдат САД, не се успешни во обидите да ги пренасочат пратките на фентанил наменет за САД. Судбината на тие тарифи сè уште е многу нејасна – паузата во многу од нив наскоро истекува, иако тарифите би можеле целосно да се укинат и да се заменат со реципрочни мерки, велат официјалните лица.
Валкани 15
Секретарот за финансии Скот Бесент минатата недела рече дека тарифите за челик и алуминиум можеби не мора нужно да се додадат на стапките што се применуваат за секоја земја. „Ќе имам подобра слика за сè како што се приближуваме до 2 април. Така тие би можеле да бидат кумулативни“, изјави тој за „Фокс“ Бизнис, истакнувајќи во интервјуто дека околу 15 отсто од земјите се најлошите престапници.
„Тоа се 15 проценти од земјите, но и огромна сума од нашиот трговски обем“, рече тој, нарекувајќи ги тие земји „валкани 15“ и нагласи дека тие се цел.
Советниците на Трамп ја разгледаа, пред да ја напуштат, опцијата за тристепени глобални тарифи, каде земјите беа групирани според тоа колку сериозни се според администрација нивните давачки, велат запознаени со плановите. Оваа опција претходно беше објавена од „Волстрит џурнал“.
Трамп ги гледа тарифите како клучна алатка за привлекување нови инвестиции во САД и како начин за собирање нови извори на приходи, за кои се надева дека ќе ги надоместат даночните намалувања.
„Тарифите ќе ја направат Америка поконкурентна. Тие ќе ги поттикнат инвестициите во Америка“, рече во интервјуто Стивен Миран, претседател на Советот на економски советници на Трамп, одбивајќи да елаборира за чекорите.
Белата куќа, исто така, тврди дека трилиони долари ветувања од странски земји и компании обезбедиле доказ дека плановите на Трамп функционираат. Миран минатата недела изјави за „Фокс бизнис“ дека преговорите се во тек, како што се приближува крајниот рок на 2 април. „Мислам дека е сосема разумно да се очекува дека би можеле да собереме трилиони долари во тарифи во 10-годишен буџетски период, и како што реков претходно, да ги искористиме тие приходи за финансирање пониските стапки за американските работници и американските компании“, рече тој.
Сепак, економистите се сомневаат дали тарифите значително ќе влијаат на дефицитот, особено со оглед на ризикот од инфлација или забавување на економската активност. Компаниите исто така би можеле да се приспособат, особено ако сите земји не подлежат на овие даноци. Приходите од американските царини за Кина се зголемени откако беа воведени во 2018 година, според истражувањето спроведено минатата година од Институтот за меѓународна економија Петерсон. Во 2022 година, тие (приходите) го достигнаа врвот, но потоа нагло паднаа во 2023 година.