„Нова стоковна куќа“ АД Струмица се најде на првото место на листата на топ 20 компании од Македонската берза што минатата година имале најголема нето-добивка по акција. Оваа компанија лани имала нето-добивка по акција во износ од 12.761 денар, што е повеќекратно зголемување во однос на претходната година, кога добивката по акција изнесувала 626 денари.
На второто место на оваа листа е „Реплек“, со остварена нето-добивка по акција во минатата година од 10.826 денари, што е значителен раст во однос на 2022 година, кога добивката по акција била 3.161 денар. На третото место на листата се најде „Макпетрол“, со нето-добивка по акција од 6.858 денари во 2023 година, што е намалување во однос на претходната година, кога добивката по акција изнесувала 11.863 денари.
На листата може да се најдат звучни имиња на компании што се дел од индексот МБИ10, како што се „Алкалоид“, „Комерцијална банка“, „НЛБ банка“ и „УНИ банка“. Сликата е шаренолика и од аспект на дејностите односно на листата има компании од банкарскиот сектор, градежништвото, фармацијата, прехранбената индустрија и други.
Прочитај повеќе
Само 16,5 проценти од директорите на компаниите од Македонската берза се жени
Вкупниот број на членови во органите на управување во 89 компании на официјалниот пазар изнесувал 559, а од нив само 25,4 проценти се жени.
08.03.2024
Значителен раст на прометот на Македонската берза
МБИ10 на 27 февруари достигна максимална вредност од 6.828,42, што е зголемување за 11,35 проценти во однос на крајот на минатата година.
05.03.2024
Висок старт на Македонската берза на почетокот од 2024 година
Зголемување од 38,9 проценти на прометот во јануари 2024 година во однос на остварениот промет во декември 2023 година.
07.02.2024
Карактеристично за листата на компании е што 17 од вкупно 20 компании бележат пораст на нето-добивката по акција во 2023 година во однос на претходниот период, што покажува дека повеќето имале подобри резултати во работењето.
Што е нето-добивка по акција?
Овој индикатор покажува колкав дел од добивката може да се распредели на акционерите во вид на дивиденда или делумно да се акумулира, што зависи од големината на остварената добивка и политиката на распределба. Бројот на обични акции е всушност бројот на емитирани и продадени акции, односно бројот на акциите што се во рацете на сопствениците. Овој показател ја мери успешноста на работење на претпријатието и е мошне значаен индикатор во инвестициската анализа за потенцијалните инвеститори.
Ликвидноста останува голем проблем
Забележително е дека само неколку од дваесетте компании што лани имале најголема нето-добивка по акција се наоѓаат на листата на најликвидни хартии од вредност на Македонската берза од почетокот на годинава досега („Комерцијална банка“, „Алкалоид“, „НЛБ банка“ и „Макпетрол“). Тоа уште еднаш го истакнува проблемот со ликвидноста на македонскиот пазар на капитал. Имено, инвеститорите што би сакале да инвестираат во акционерските друштва што бележат најголема добивка по акција се оневозможени бидејќи едноставно на пазарот нема понуда на овие акции, а кај дел од нив со години нема промена во акционерската структура.
Андреј Кнез, главен аналитичар во „Блумберг Адрија“, неодамна во анализа за работењето на берзите од регионот, објавена на „Блумберг Адрија инсајт“, изрази мислење дека ликвидноста на пазарот е една од причините за ограничување на перформансите на берзите.
„Регионалните пазари се помалку ликвидни во споредба со многу други пазари во поширокиот регион на Источна Европа, а да не зборуваме за најголемите пазари на глобално ниво“, вели Кнез.
Тој посочи дека во последните десет години просечниот дневен обрт на акциите вклучени во одредниците за акционерски капитал на регионалните пазари се движи во областа од 0,01 до 0,06 проценти од пазарната капитализација на слободните акции расположливи за тргување. Според него, уште еден елемент што го ограничува обемот на тргување со акции на регионалните пазари е понудата на хартии од вредност.
„Процентот на слободните акции во пазарната капитализација во последните десет години беше од 60 проценти за референтните акции во Словенија до 20 проценти на другите места во регионот“, вели Кнез.
Тој нагласува дека тоа е многу помалку од случајот со Германија, каде што 85 проценти од акциите од германскиот DAX се во слободен промет, или од унгарскиот и полскиот пазар, каде што се тргува со 70 проценти од акциите.
„Ниската понуда на акции е лош сигнал за инвеститорите, бидејќи дури и со посилен ангажман тие би биле во слаба позиција, од која не би можеле да ги контролираат одлуките во компаниите“, вели Кнез.
Тој додава дека најликвидните акционерски друштва во регионот Адрија носат помалку атрактивни дивидендни приноси во споредба со компаниите од Централна и Источна Европа. Исклучок се словенечките компании со дивиденден принос од шест проценти, што е блиску до романските компании (принос од осум проценти) и речиси на исто ниво како и унгарските компании.
Има потенцијал за прераспределба на богатството
Кнез гледа добар потенцијал за зголемување на тековите на пазарот на капитал кај регионалните пазари во наредните години, како одраз на следните елементи: членството во еврозоната и процесот на пристапување во ЕУ, намалувањето на фундаменталните и пазарните ранливости, имплементацијата на ЕСГ (ESG) и прераспределбата на богатството.
„Ние не повикуваме на распродажба на недвижен имот и јуриш на банкарските депозити, но сепак сметаме дека структурирана комуникациска стратегија на среден или на долг рок (поддржана од фискални политики, на пример зголемено оданочување на недвижниот имот), за да се зголеми присуството на локалната економија на пазарот на капитал, би била материјален чекор напред во подобрувањето на економскиот потенцијал на регионот“, вели Кнез.
Тој смета дека со оглед на тоа што соодносот кредити/депозити во поголемиот дел од регионот Адрија се движи помеѓу 75 и 90 проценти (исклучок е Србија со сооднос од близу 100 проценти), одредена прераспределба на средства кон пазарите на капитал не би предизвикала штета на стабилноста на финансискиот систем.
Кнез проценува дека има простор за реалокација на депозити кон пазарот на капитал, при што би се запазиле регулаторните стапки на ликвидност на нивоа доволно високи за да не ѝ наштетат на стабилноста на финансискиот систем, и тоа од 7,5 милијарди евра во Хрватска, пет милијарди евра во Словенија, 1,3 милијарда евра во БиХ и 1,2 милијарда евра во Македонија.