Светските финансиски и стоковни пазари сè уште се под влијание на ситуацијата на Блискиот Исток, но расположението на инвеститорите деновиве е водено и од неизвесноста од претседателските избори во САД, кои се сè поблиску, и од обидите на кинеските власти да ја поттикнат нивната економија. Единствената донекаде сигурна точка деновиве беше очекуваното намалување на референтните каматни стапки од Европската централна банка (ЕЦБ), кое се случи во четвртокот.
Индексите на акциите на најголемите европски берзи продолжија да растат, делумно благодарение на оптимизмот дека пониските каматни стапки би можеле да ја поттикнат забавената европска економија. До крајот на тргувањето во четвртокот, индексот DAX на франкфуртската берза се зголеми за 1,1 процент, а индексот FTSE во Лондон за уште повисоки 1,6 проценти.
Но тргувањето со фјучерси покажа дека инвеститорите се воздржани околу брзината на идното олеснување на монетарната политика во САД. Многу добрите економски показатели сигнализираат дека тамошната економија сè уште е отпорна на високите каматни стапки. Податоците за малопродажбата во септември ги надминаа очекувањата, како и податоците за пазарот на трудот. Со нешто повисока потрошувачка инфлација од прогнозите, сето ова укажува дека американската економија не е ни блиску до рецесија.
Воздржан оптимизам
Поради тоа, берзанските индекси покажуваат воздржан оптимизам бидејќи инвеститорите стравуваат дека Федералните резерви (Фед) нема да бидат подготвени толку брзо да ги намалат каматите. Индексот S&P 500 до крајот на тргувањето во четвртокот се зголеми за половина процент, индексот Dow Jones за нешто повисоки 0,9 проценти, но вредноста на технолошкиот Nasdaq порасна само за 0,2 проценти.
Азиските берзи се најчувствителни на пораките од Кина, а меѓу нив последните денови сепак преовладуваа добрите вести над лошите. Загриженоста за состојбата на економијата, особено во секторот за недвижности, ги натера кинеските власти да објават стимулативен пакет вреден неколку стотици милијарди евра.
Bloomberg Adria
Објавата првично го подигна расположението на инвеститорите, но подоцнежната несигурност околу вистинската состојба на кинеската економија сепак послужи како кочница за ентузијазмот. Бројките објавени во петокот донекаде потврдија дека ситуацијата во втората по големина светска економија не е толку добра како некогаш.
Бруто-домашниот производ на Кина во третиот квартал порасна со најбавна стапка од почетокот на 2023 година, односно беше за 4,6 проценти повисок од претходната година. Растот е понизок од целните пет проценти на кои сметаат кинеските власти, но бидејќи бројката беше повисока од прогнозите на аналитичарите, берзанските трговци реагираа позитивно. Индексот на акциите на шангајската берза во петокот порасна за 2,9 проценти, а индексот на берзата во Хонгконг дури за 3,7 проценти. Исклучок на Далечниот Исток беше Јапонија. Токискиот индекс Nikkei 225 во текот на неделата се намали за 1,2 проценти.
Kiyoshi Ota/Bloomberg
На пазарот на стоки и суровини, во петокот наутро барел сурова нафта брент се тргуваше по цена од околу 74,50 долари, додека нафтата ВТИ беше за четири долари поевтина. Стравувањата дека Израел би можел да ја нападне иранската енергетска инфраструктура се намалија на почетокот од неделата, што ја намали и цената на нафтата од над 78 долари.
Но откако Израел објави дека го ликвидирал лидерот на Хамас, цената повторно почна да расте поради неизвесноста околу можна одмазда. Американскиот претседател Џо Бајден повторно повика на примирје во Газа, но израелскиот премиер Бенјамин Нетанјаху изјави дека воените операции „сè уште не се завршени“.
На цената на нафтата влијаеја и информациите за солидната потрошувачка во најголемиот светски потрошувач, САД. Можниот забрзан економски раст во Кина исто така би можел да ја зголеми побарувачката. Но, Меѓународната агенција за енергија (ИЕА) неодамна објави дека растечката глобална понуда следната година би можела да доведе до значителни вишоци на пазарот.
Поради геополитичките тензии некои од инвеститорите секогаш се насочуваат кон класичните безбедни инвестициски засолништа, како златото и среброто. Зголемената побарувачка ја подигна цената на златото на ново рекордно ниво. Во првиот дел од октомври унца фино злато се тргуваше околу 2.650 долари, додека минатата недела во еден момент вредноста достигна 2.710 долари. Во петокот наутро златото се тргуваше по нешто пониска цена од 2.700 долари за унца.
На пазарот на криптовалути се појавија знаци дека малите инвеститори сè уште се воздржуваат од тргување, барем кога станува збор за најпопуларната криптовалута, биткоинот. Во меѓувреме институционалната побарувачка ја турка неговата цена кон нов рекорд. Во петокот наутро цената на биткоинот беше нешто под 68 илјади долари, а во претходните осум дена скокна за речиси 15 проценти. Рекордната вредност на биткоинот беше 73.798 долари.
XBTEUR:CUR
XBT-EUR Cross Rate
62.957,92 EUR
+1.163,72 +1,88%
почетна цена
0
претходна цена на затворање
61.794,2
промена од почетокот на годината
65,486%
дневен опсег
0,00 - 0,00
опсег на 52 недели
28.082,51 - 67.431,45
Фокусирајќи се од глобалните пазари кон берзите во регионот, може да се види дека и тука владее одреден оптимизам. Највисок изминатите денови беше на Загрепската берза, каде што индексот Crobex 10 порасна за повеќе од четири проценти. На Љубљанската берза растот беше нешто поумерен, со индексот SBITOP, кој се зголеми за 1,6 проценти, додека повеќето од другите берзански индекси во регионот пораснаа за помалку од еден процент.
Оптимизмот во Загреб повторно беше воден од акциите на „Кончар“, производителот на електрична опрема, првенствено на трансформатори, за кои има голема побарувачка поради зелената транзиција. Во Љубљана, меѓу водечките акции беа акциите на Новата љубљанска банка (НЛБ) и на осигурителната компанија „Сава“.
Bloomberg Adria
„Дунав осигурување“ и „Месер техногас“ (Messer Tehnogas) беа доминантни акции во Белград, додека во Скопје најдобро поминаа акциите на „Македонијатурист“ и на „Комерцијална банка“.
Расположението на берзите во следните неколку недели сигурно барем делумно ќе биде обликувано од кварталните резултати на компаниите. Сезоната на финансиските извештаи полека се разгорува, а првите објави засега се главно во согласност со очекувањата. Инвеститорите можат само да се надеваат дека така ќе продолжи, бидејќи квотата на неочекувани настани во последните години значително се зголеми. Финансиските пазари покажаа утешна стабилност низ тие настани, но не треба да се очекува исклучок што ќе го потврди правилото.
.webp){kind=icon}
