Според сегашните прогнози, има повеќе од 90 проценти шанса дека Федералните резерви на САД ќе ги намалат каматните стапки за 25 базични поени в среда. „Сè друго би било големо изненадување“, вели Нико Маричиќ од „Интеркапитал“, кој смета дека оваа средба на централните банкари не треба премногу да ги вознемирува пазарите. Доколку нема намалување на каматите, каматната стапка ќе биде од 4,25 до 4,50 отсто, што е процентен поен пониско од највисокото ниво на кое бевме сведоци во последниот циклус на заострување.
Без оглед на намалувањата, сите очи ќе бидат вперени кон претседателот на Фед, Џером Пауел.
„Пазарите ќе бидат фокусирани на пораката на Фед за ризиците и понатамошните мерки, бидејќи дури и мала промена во тонот може да предизвика зголемена нестабилност“, вели Лојзе Козоле од „Илирика“.
Прочитај повеќе
ББА прогноза: Фед ќе продолжи да ги намалува каматните стапки
Овој оптимизам го базираме на последните податоци од пазарот на трудот, како и на очекувањата на пазарот на капитал.
17.12.2024
Нов рекорд на биткоинот утрово и најдолга победничка серија од 2021 година
Биткоинот во еден момент утрово се зголеми за повеќе од три отсто на азиските берзи, искачувајќи се на 106.493 долари и надминувајќи го со тоа претходниот рекорд од 5 декември.
16.12.2024
Божиќ на берзите - подарете си празнична заработка
Историски гледано, декември е извонреден месец за пазарите, редовно нудејќи високи просечни приноси, стабилни добивки и мала нестабилност.
17.12.2024
Инвеститорите исто така обично се фокусирани на таканаречениот дијаграм со точки, кој ги прикажува очекувањата на креаторите на политиката во Фед за каматните стапки и прогнозите за економскиот раст и инфлацијата. „Отстапувањето на проекциите на Фед од пазарните очекувања може да придонесе за нестабилноста на пазарот“, додава Маричиќ.
Одлуката за намалување на каматните стапки е поддржана и од нормализирањето на пазарот на трудот и од смирувањето на инфлацијата, додава Барбара Гачник од „Сава инфонд“. „Оптимизмот на пазарите како резултат на враќањето на Доналд Трамп во Овалната соба може индиректно да влијае на трендовите на инфлација во иднина, поради што Фед ќе биде многу повнимателна на движењата на цените во наредната година“, смета таа. Според неа, сѐ уште има многу непознати за најавените даноци, царини и слично, поради што смета дека Фед ќе биде повоздржан во првата половина од годината. Слично верува и Маричиќ: „Фед ќе притисне на сопирачките по намалувањето на каматната стапка в среда“. Но пазарот има свои очекувања, уште две намалувања се очекуваат во 2025 година, кои би требало да ја намалат каматната стапка во опсег од 3,75 до 4,00 отсто.
Централната банка како супермен за пазарите
Јасно е дека централните банки остануваат големи спасители на пазарите на капитал. Во најголем дел, наративот на централните банки на кој сме сведоци во моментов е позитивен за берзите, каде што преовладува верувањето „повисоко подолго“, според Маричиќ.
„И ЕЦБ и Фед најавија дополнителни намалувања на каматните стапки, што би им дало поттик на пазарите на капитал“, убеден е и аналитичарот Тилен Шарлах. „Пазарите го продолжуваат темпото што го имаа речиси цела година и засега нема големи фактори што би го смениле трендот“, убеден е тој. Сепак, тој предвидува дека може да се очекуваат пониски стапки на раст на девизниот курс отколку оние на кои бевме сведоци во 2024 година.
Иако ликвидноста не е највисока во историјата, се соочуваме со нешто ново, предупредува аналитичарот Козоле, имено дека никогаш досега во современата монетарна политика не сме биле сведоци на намалување на каматните стапки со толку висока ликвидност во системот. „Ова необично опкружување, кое во голема мера е резултат на неповолната демографија, дозволува вишокот капитал да тече на пазарите, каде што вреднувањата сѐ повеќе ја одразуваат подготвеноста на инвеститорите да платат повисоки цени по единица заработка (P/E). Како резултат на тоа, коефициентите P/E за некои компании се покачени, а приносите на некои обврзници се малку пониски од првичните очекувања“, објаснува Козоле.
Комбинацијата на умерен економски раст, експанзивна фискална политика и приспособлива монетарна политика создава ситуација кога ризиците често се занемаруваат, бидејќи пазарите се потпираат на имплицитна поддршка од централните банки. Ова е таканареченото „Fed put“. „И овде демографијата игра клучна улога. Тие влијаат и на потрошувачката и на долгорочната економска динамика и просперитет“, објаснува Козоле.
Ќе продолжи ли бајката?
Да го сумираме одговорот во еден збор: да. Но нестабилноста ќе биде поголема. Значи, инвеститори, подгответе се за див танц на пазарите на капитал во 2025 година. Но, зошто такво верување?
„Има уште доволно ликвидност и пазарите засега сѐ уште се силни“, кратко одговара аналитичарот Тилен Шарлах. Економските податоци се охрабрувачки, пазарот на трудот е робустен, инфлацијата останува тврдоглава и всушност малку се зголеми, наведува соговорникот. Криптопазарот штотуку влегува во својата втора фаза на раст, кога ликвидноста се движи од биткоинот кон алтернативните монети (алткоини), од кои повеќето не ги достигнале ни претходните максимални вредности. Засега Шарлах не очекува промени на пазарите на капитал и смета дека сѐ е само продолжение на она што го видовме досега.
„За Трамп, перформансите на пазарот на капитал се мерило за неговиот успех во водењето на земјата, така што е малку веројатно дека ќе донесе одлуки што значително би ги дестабилизирале пазарите или економскиот раст“, вели Барбара Гачник, менаџерка на средства во „Сава инфонд“.
Што е со ризиците? Геополитика, проблеми во автомобилската индустрија, во Германија и така натаму... „Во такво опкружување, освен можни шокови од геополитиката или пукање на пренадуен пазар - при што моменталниот најголем ризик е пазарот на комерцијални недвижности (CRE) во САД, каде што последиците би можеле да бидат системски - не се очекуваат поголеми надолни ризици на берзите“, вели Козоле од „Илирика“. Ликвидноста останува висока, каматните стапки паѓаат, американските компании работат добро, вработеноста е висока во Европа и во САД, што ја стимулира потрошувачката, а фискалните политики остануваат активни. Покрај тоа, технолошкиот напредок постепено ја зголемува продуктивноста, што дополнително ги поддржува економската стабилност и раст, додава Козоле.
Макротрендовите се во корист на Фед, кој очигледно успеа да организира меко приземјување и покрај еден од најбрзите циклуси на зголемување на стапката. „Ризичните средства како што се акциите и криптовалутите треба да продолжат да растат во такво опкружување, но многу е важно да се забележи можноста за висока нестабилност, особено околу времето на извештаите за корпоративната заработка поради многу високите очекувања за раст на пазарот“, убедена е Маричиќ.
За американската берза, менаџерката на средства Гачник исто така очекува растот да продолжи, но со поумерено темпо. „Се разбира, сѐ зависи од тоа колку од предизборните ветувања Трамп ќе исполни или колку реално може да исполни. Гачник верува дека Трамп ќе биде претпазлив бидејќи знае дека инфлацијата е политички отров, а во исто време е ограничен од големиот буџетски дефицит и високиот долг.
„За Трамп перформансите на пазарот на капитал се мерило за неговиот успех во водењето на земјата, така што е малку веројатно дека ќе донесе одлуки што значително би ги дестабилизирале пазарите или економскиот раст“, додава таа. Сепак, нето-влијанието на фискалната политика, тарифите и ограничувањата на миграцијата ќе имаат позитивно влијание врз растот на БДП, додава таа.
Дали сегашните услови се нормални?
Ова е она што многу инвеститори сега се прашуваат - дали сегашната состојба е нормална? Ниту една недела не поминува без да известуваме за рекорди или на крипто или на берзите. Дејвид Зорман од „Генерали инвестментс“ одговара на ова прашање со прашања: „Дали ситуацијата кога, на пример, американската компанија ‚Броудком‘ (Broadcom), на спомнувањето на нов чип со вештачка интелигенција и релативно добра прогноза за 2025 година, расте за повеќе од 200 милијарди, носејќи ја капитализацијата на повеќе од трилион долари, навистина е нормална? Дали крипторадоста што нема готовински тек е нормална? Одговорот е очигледен сам по себе.
Во моментов имаме многу асиметрична економска динамика во светот. САД остануваат силни, каде што рецесијата не може да се извезува, а Германија забавува, како и Кина, предупредува менаџерот на средства. „Овие лоши услови на други места дополнително ја забрзуваат миграцијата на пари во САД“, нагласува менаџерот на средства. Дополнително, тој нагласува дека Америка исто така јава на бранот на нова технолошка револуција, која дополнително ќе ја зголеми продуктивноста и, следствено, маржите на компаниите. Вештачката интелигенција сѐ повеќе се користи во секојдневниот живот, но сепак сме на почетокот, наведува Зорман.
Во моментов се чини дека сѐ уште има премногу пари. Ризичните инвестиции растат. Фед ги намалува каматните стапки, што предизвикува парите да преминат од помалку ризични инвестиции кон поризични. Ќе видиме како ќе се одвива ситуацијата, но во моментов ситуацијата во САД е сè уште многу добра. Сепак, вреднувањата се покачени и мора да се подготвиме и за надолна корекција на цените, заклучува Зорман.
Зошто се постигнуваат рекорди на берзата и на криптопазарот?- Силен економски раст во САД. - Целосно вработување и отпорен пазар на труд. - Силна потрошувачка моќ. - Силен раст на заработката и очекувања за иден раст на заработката за американските компании, предводени од технолошкиот сектор. - Очекувања за иден раст на продуктивноста со зголеменото усвојување на вештачката интелигенција. - Циклус на олеснување на монетарната политика. - Реформите на новоизбраниот американски претседател Доналд Трамп кон дерегулација и фискална експанзија. |