Трамп ги докусури, но можеме ли да заработиме на акции од компаниите за чиста енергија

Уште од почетокот на својот втор претседателски мандат, Доналд Трамп ја користи својата „измислена“ национална енергетска вонредна состојба за да го оправда проширувањето на производството на нафта, гас и јаглен, а наедно и да ја истисне зелената енергија од агендата - и покрај научните докази собирани со децении дека согорувањето на фосилните горива значително придонело за климатските промени, алармираат научниците и еколошките организации.

Откако ја презеде функцијата на 20 јануари 2025 година, а знаците се наѕираа и претходно, секторот за обновлива енергија, особено производителите на соларни панели и другите компании од областа чиста енергија, доживеаја значителни загуби во вредноста на акциите поради неговите политики насочени кон форсирање на фосилните горива и намалувањето на субвенциите за зелена енергија.

Тежок удар за зелените компании 

Политиките на Трамп, вклучувајќи го укинувањето на Законот за намалување на инфлацијата (Inflation Reduction Act - IRA) - обемна финансиска програма воведена во мандатот на неговиот претходник, претседателот Џо Бајден со стотици милијарди долари предвидени за субвенции и даночни олеснувања за зелената енергија - воведувањето царини од 15 до 50 отсто на увезени компоненти и извршни наредби за ограничување на даночните олеснувања за обновлива енергија предизвикаа остар пад на акциите во овој сектор.

По победата на Трамп на изборите на 5 ноември 2024 година, индексот WilderHill Clean Energy (составен од стотина компании од секторот чиста енергија) падна за 6,7 отсто во еден ден, што беше најголемиот дневен пад од август 2024 година. Оваа реакција продолжи со дополнителните удари на Трамп по усвојувањето на неговиот „Еден голем прекрасен закон“ (One Big Beautiful Bill Act) во јуни 2025 година, кој го забрза укинувањето на даночните кредити за соларни панели и ветерници до крајот на 2027 година, наместо до 2032 година, и воведе царини на компоненти од Кина. Дополнително, извршната наредба на Трамп од 4 јули 2025 година побара „брзо елиминирање“ на субвенциите за зелена енергија, што доведе до понатамошен пад на акциите.

Па така, на пример, акциите на некои од најголемите играчи во секторот имаат загубено и над 40 отсто од вредноста за една година, како „Флуенс енерџи“ (Fluence Energy) и „Санран“ (SunRun), a „Саннова“ (Sunnova), компанија во областа на соларната енергија – инсталација, складирање енергија, одржување – во јуни отиде во банкрот, поради натрупани долгови и проблеми уште од пред почетокот на мандатот на Трамп.

И како да не беше доволен годинава неговиот негативен ефект врз чистата енергија, последниве две-три недели Трамп покажа дека може „уште повеќе“, како што напиша „Блумберг“. На 23 јули неговата администрација го откажа финансирањето на проектот за пренос на енергија од ветер „Грејн белт експрес“ (Grain Belt Exress), вреден речиси пет милијарди долари. Истиот ден акциите на „Некст ера енерџи“ (NextEra Energy Inc.), еден од најголемите светски снабдувачи со енергија добиена од сонце и ветер, паднаа за седум отсто, затоа што аналитичарите се загрижија дека елиминирањето на субвенциите за чиста енергија ќе ја погоди компанијата.

И „Тесла“ (Tesla Inc.) исто така, некогашната „зеница во окото на Трамп“, предупреди на тешки времиња што следуваат откако ги загуби стимулациите за производство на електрични возила.

Уште еден драстичен пример. Администрацијата на Трамп ја запре конструкцијата на фарма од ветерници на брегот на државата Њујорк, вредна пет милијарди долари, a потоа ја повлече одлуката откако се договори со гувернерот тој да дозволи нови гасоводи на територијата на неговата држава.

Depositphotos

 

Тоа навистина болеше: компанијата што ја развива фармата, „Еквинор АСА“ (Equinor ASA), мораше да направи отпис на 955 милиони долари од своите проекти на ветерници инсталирани во море на територијата на САД, и оттаму рекоа дека е тешко веројатно да ја развиваат втората фаза од проектот „Империја на ветрот“ (Empire Wind).

Сѐ на сѐ, компании во САД откажале, затвориле или намалиле инвестиции во проекти за чиста енергија во вредност од над 22 милијарди долари во првата половина од годинава, според пресметките на „Блумберг“, пред потпишувањето на фамозниот даночен закон од страна на Трамп со кој се укинуваат даночните олеснувања од ерата на Бајден.

Тоа претставува околу 17 отсто од најавените зелени проекти во вредност од 133 милијарди долари од почетокот на 2022 година, од кои многу се со седиште во држави предводени од републиканците, според „E2“, истражувачка група што се залага за политики за животна средина.

Само во јуни беа откажани проекти во вредност од околу 6,7 милијарди долари, што влијаеше на пет фабрики за батерии, складирање  енергија и електрични возила во Колорадо, Индијана и Мичиген, објави „E2“. Овие кратења резултираа со губење на повеќе од 5.000 работни места, зголемувајќи го вкупниот број на напуштени проекти годинава на 16.500.

„E2“ соопшти дека еден од проектите откажани во јуни бил план од 4,3 милијарди долари на „Џенерал моторс“ (General Motors Co.) за проширување на една од своите фабрики во Мичиген за производство на нови електрични пикап-камиони. Вкупно, 58 проекти во вредност од речиси 25 милијарди долари се откажани, затворени или намалени од 2023 година, а повеќето се случиле годинава, според „E2“.

Кина и Индија го преземаат водството

А, САД некогаш беа водечка сила во областа на чистата енергија, како што истакнува коментаторот на „Блумберг“ Дејвид Фиклинг во својата колумна од 27 јули.

„До 2011 година САД беа водечки во светот во поврзувањето ветерни и сончеви генератори на електроенергетската мрежа. Потоа Кина ја презеде палката, до таа точка што нејзиното водство сега изгледа неоспорливо: Народната Република додаде осум пати повеќе капацитет од обновливи извори на енергија во споредба со САД минатата година. Оваа година веројатно и Индија ќе нѐ престигне. Земјата поврза 22 гигавата ветерна и сончева енергија во првата половина - драматично закрепнување од проблематичното забавување во 2022 и 2023 година и доволно со полно производство за напојување на речиси една десеттина од мрежата“, забележува Фиклинг.

Во меѓувреме, пак, на компаниите што профитираат од фосилни горива им оди одлично. Акциите на големите независни производители на електрична енергија што поседуваат гасни централи се зголемија по аукцијата, каде што за да се обезбеди снабдувањето со електрична енергија на најголемата американска електроенергетска мрежа се достигнаа рекордно високи цени.

„ЏЕ Вернова“ (GE Vernova Inc.), чии акции речиси четирикратно се зголемија изминатава година поради силната побарувачка за гасни турбини, забележа и дополнителен  раст на акциите откако изјави дека нарачките за турбини ѝ се зголемиле уште за 10 отсто. Инаку, компанијата произведува и турбини за ветерници, но сега нивната побарувачка е практично стопирана, барем во САД.

Се чини дека нема ограничување до каде ќе ја продолжи Трамп својата војна против чистата енергија и, сега, за инвеститорите останува прашањето што понатаму со акциите од секторот чиста енергија.

Фундаментите на секторот си се добри

Некои од инвестициските куќи сметаат дека токму сега е вистинско време да се купуваат акции од компаниите што моментално се во немилост на политиките од администрацијата на претседателот Трамп.

Bloomberg

 

„Сметаме дека фундаментите за обновлива енергија се силни како што биле отсекогаш“, рече за „Блумберг“ Игнасио Паз-Арес, инвестициски менаџер за областа обновлива енергија во „Брукфилд асет менаџмент“ (Brookfield Asset Management), компанија што прави аквизиции на цели компании од секторот чиста енергија. „Кога и да видиме расчекор помеѓу тоа што е атмосфера на пазарот и фундаментите, тоа е многу добра можност за нас да купуваме по многу атрактивни цени“.

„Брукфилд“ е меѓу оние инвестициски фирми што сметаат дека растечката потрошувачка на енергија и конкурентните економски параметри на обновливите извори ќе продолжат да го зголемуваат интересот за овој сектор.

Изминативе месеци „Брукфилд“ склучи серија големи зделки во секторот чиста енергија, вклучувајќи трансакција од 1,7 милијарда долари за купување бизнис за обновливи извори на енергија од „Нешнл грид“ (National Grid Plc), купување удел од 1,75 милијарда фунти (2,3 милијарди долари) во британски офшор ветерни фарми од „Орстед“ (Orsted A/S) и преземање вредно 6,1 милијарди евра (6,6 милијарди долари) на француската компанија „Неоен“ (Neoen SA), која поседува капацитети за соларна енергија, ветер и складирање енергија.

Со сите овие зделки, „Брукфилд“ им дава поттик и на другите инвеститори, од големите инвестициски куќи до најмалите трговци на берзите, да обрнат внимание на секторот чиста енергија, кој доживеа своевидно пукање на балонот во 2021 година и во моментов вреднувањата на јавно тргуваните друштва се на најниските нивоа во изминативе пет години.
  Акциите на компаниите од секторот чиста енергија со стрмоглав пад изминативе години

На графикот е движењето на индексот S&P Global Clean Energy Transition. Извор: Bloomberg Mercury

 

„Цените на акциите немаа добар тренд изминативе неколку години, но во реалната економија, чистата енергија едноставно цути“, вели Аникет Шах, шеф на одделот за одржлива енергија и транзиција во инвестициската куќа „Џефрис“ (Jefferies). „Кога расположението околу некоја работа е ниско, тоа е добро време да сте купувач“.

И покрај моментално неповолните политички услови во САД, аналитичарите сметаат дека енергетската транзиција е неизбежна на глобално ниво, во пресрет на остварувањето на климатските цели. Како што забележува и Светскиот економски форум во својот извештај од 2025 година, по неколку години бавен замав, енергетската транзиција повторно забрзува.
Индексот на енергетска транзиција (ETI), кој мониторира 118 земји според нивните моментални перформанси во енергетските системи и подготвеноста за енергетска транзиција, покажува најбрз прогрес од пред пандемијата досега.

Во 2025 година, 65 отсто од земјите го подобриле својот ETI резултат, а 28 отсто напредувале во сите битни димензии – безбедност, одржливост и инвестиции.

Ветерот и сонцето се најбрзорастечките извори на енергија во светот во моментов, во услови кога потрошувачката на струја расте до невидени размери, особено стимулирана од потребите на големите податочни центри. Дури и во САД, каде што моментално официјалната политика на Трамп оди контра развојот на чистата енергија, за 2025 година се очекува порастот на струја добиена од ветерници да биде 40 отсто, според „БлумбергНЕФ“, додека од сончева енергија порастот на капацитетите ќе биде 10 отсто, до рекордни 54,4 гигават-часа.

Во моментов нема коментари за веста. Биди прв да коментира...

Остави коментар