Го анализираме пазарот: Берзите толку се залетани, што инвеститорите почнаа да се плашат

Берзите на главните пазари во САД и во Европа повторно уриваат рекорди, носени на бранот на големите технолошки компании, но инвеститорите се вртат и кон компаниите од одбранбениот сектор и здравството, како и оние со помала пазарна капитализација од различни сектори.

Технолошките компании толку се залетани со своите резултати и приноси, што тоа почнува и да ги загрижува инвеститорите, како што пишуваше светскиот сервис на „Блумберг“. Некои од нив почнуваат дури и да ги поставуваат своите позиции очекувајќи трендот да го загуби својот замав. 

По континуиран раст пет последователни месеци, индексот на технолошкиот сектор Nasdaq 100 порасна буквално секој трговски ден во септември, освен еден, благодарение на оптимизмот на инвеститорите околу вештачката интелигенција и политиката на Федералните резерви за намалување на каматите. Гигантот во софтверската индустрија „Оракл“ (Oracle) забележа скок од неверојатни 36 отсто раст за еден ден, во средата, на 10 септември, најголем пораст во еден ден уште од 1992 година.

Главниот поттикнувач на овој раст е експлозивната и, изгледа, незаситна побарувачка за компјутерски услуги во облак, потребни за развој и примена на вештачката интелигенција. „Оракл“ се позиционираше како клучен играч во овој сегмент, нудејќи компјутерска моќ неопходна за тренирање и користење ВИ-модели. Познато е и дека еден од тие договори е склучен со компанијата „Опен еј-ај“, креаторот на ЧетГПТ, и тоа на пет години, и е со вредност од дури 300 милијарди долари.

Четири компании носат 60 отсто од растот на S&P500

Ова е, најблаго кажано, интересно време, како што вели за „Блумберг Адрија ТВ“ Васко Богдановски, директор на инвестициската куќа „Опфолио“, затоа што секојдневно гледаме раст на индексите, а истовремено сме среде голема макроекономска несигурност на глобално ниво.

„Гледаме дека инфлацијата сѐ уште е присутна, геополитичките проблеми никако да стивнат, така што многу е тешко инвеститорите да проценат што ќе се случува понатаму“, вели Богдановски.

Васко Богдановски/Лична архива

 

Последниве приближно две години, во целиот овој наратив за растот, доминира вештачката интелигенција (ВИ), а неколку компании предводници на трендот стигнаа до енормни пазарни капитализации. Само „Енвидија“, „Мајкрософт“, „Броудком“ и „Мета“ горе-долу се носители на 60 отсто од вкупниот принос на индексот S&P500 и ако се тргне нивниот придонес од пресметката, приносот на сите преостанати 496 компании би бил три-четири отсто, што значи дека би имале некоја многу просечна година, како што вели нашиот соговорник. Но, дали денес е поинаку во однос на претходните искуства, на пример од времето на балонот дот.ком пред околу 25 години?

„Од една страна е поинаку, затоа што, за разлика од тоа време, сите овие се многу профитабилни компании, просечната профитна нето-маргина им е 26 отсто, имаат страшно високи готовински резерви и инвестираат реални пари. Само ’Алфабет‘, ’Мета‘ и ’Мајкрософт‘ најавија околу 300 милијарди инвестиции за 2025 година. Вештачката интелигенција гледаме дека наоѓа секојдневна примена во речиси сите области од бизнисот и секојдневниот живот, а тоа не било така во случајот на некои поранешни пазарни меури. Но, она што е многу слично како во меурот дот.ком, на пример, е тоа што пазарните капитализации се екстремни“, вели Богдановски, па го истакнува примерот на „Енвидија“, која се тргува на 57 пати повисоко од последната добивка, АМД и „Броудком“ на 97 и 103 пати повисоко и тоа се, според него, екстремно скапи вреднувања. Уште една слабост, според него, е тоа што целиот тој сектор е изложен на системски ризик, поточно сите компании практично зависат од еден голем производител на чипови, од Тајван, подлежат на исти регулаторни механизми и изложени се на иста глобална побарувачка. „Еден геополитички шок да се случи во Тајван или една огромна антимонополска тужба, може да предизвика масивно паѓање на нивните приходи и следствено на акциите“, предупредува Богдановски.

Се очекува намалување на каматите од страна на Фед

За волја на вистината, една седмица пред постигнувањето нови историски нивоа, американските берзи забележаа и извесни осцилации, при што причината за ваквото „шарено“ движење беа новите податоци на американското Министерство за труд, кои покажаа дека домашниот пазар на работна сила почнува да слабее. Во август работните места биле на најниско ниво во последните пет години и значително под очекувањата, а невработеноста пораснала на 4,3 отсто, што е највисоко ниво од 2021 година.

„Овие податоци веднаш влијаеја врз очекувањата за монетарната политика и пазарите сега во целост ја вградуваат веројатноста дека Фед ќе ги намалува каматите во септември, при што некои од инвеститорите очекуваат дури и поагресивно намалување од 50 базични поени. Приносот на 10-годишните државни обврзници падна на најниско ниво од април, сигнализирајќи ‘бегство’ на капиталот кон побезбедни средства. Индексот ISM потврди поделена слика – производството е во контракција шести месец по ред, но услугите продолжуваат да растат. Ова ја истакнува двојната природа на американската економија: слабеење во индустријата, но и натаму стабилен сектор на услуги“, објаснуваат од инвестициската куќа „КБ Инвест“ во својот преглед на пазарите на капитал.

Но, сепак, акциите ќе ги надминат ризиците од инфлацијата и послабата перспектива за вработување и ќе ја завршат годината со раст, покажува најновата анкета на „Маркет пулс“ (Market pulse), која ја пренесе и „Блумберг“.

Две третини од 116-те испитаници во анкетата спроведена од 5 до 10 септември сметаат дека индексот S&P 500 ќе продолжи со раст и во остатокот од 2025 година, а мнозинството од таа група очекува добивките да бидат поттикнати од сигналите на Фед за натамошни намалувања на каматните стапки пред крајот на годината.

Мал број од испитаниците што предвидуваат пад на акциите до крајот на годината смета дека ризикот од стагфлација во САД е поголем од другите закани, како што се падот на технолошките акции или зголемувањето на тарифите од страна на претседателот Доналд Трамп.

Можности и ризици кај одбраната, здравството и помалите компании

Освен технолошките сектори, индустрија што е во фокусот на инвеститорите во последно време е и одбранбениот сектор, што не е ни чудно со оглед на фактот дека глобалната воена потрошувачка во 2024 година изнесувала рекордни 2,7 билиони долари, незабележано од крајот на Студената војна наваму. Но, како што посочуваат аналитичарите, тоа е малку подолготраен тренд, односно десетина години на раст на овој сектор.

„Имаме значително зголемување на буџетите за одбрана во Европа, Германија го зголеми за 28 отсто, Полска за 31 отсто, а вкупната потрошувачка на НАТО сега изнесува 55 отсто од глобалната воена потрошувачка. За разлика од други трендови што се циклични, тука компаниите потпишуваат долгорочни договори, најчесто со владите, што претполага предвидливост на приходите“, посочува Богдановски од „Опфолио“.

Од друга страна, пак, овие компании позначително растат кога има конфликти, па, така, од почетокот на војната во Украина, индексот на овој сектор е пораснат за 90 отсто, што е речиси двојно во однос на поширокиот индекс. Аналитичарите велат дека евентуална деескалација на конфликтот може да предизвика намалување на еуфоријата околу растот на компаниите и нивни снижени вреднувања, но ова е сепак подолгорочен тренд, промените се структурни и може да се гледа како долгорочна стратешка инвестициска опција.

Секторот здравство често се гледа како сигурно засолниште во време на неизвесност, а тоа, според нашиот соговорник, е многу интересен сегмент за анализа.

„Првенствено би сакал да се повикам на историјата. Кога се случил балонот дот.ком во 1999-2000, целокупниот индекс паднал за 50 отсто, но индексот што ги следи само здравствените фирми практично не загубил ништо од вредноста. Затоа што овој сектор се покажал отпорен на кризи и рецесии од едноставна причина што здравствените продукти и услуги се потребни без оглед на состојбата на економијата“, како што истакнува Богдановски.

Но, тука треба да се разликуваат големите компании со широки портфолија на продукти, диверзифицирани, кои имаат многу готовина во своите биланси и се многу стабилни, од малите биотехнолошки фирми, кои „горат“ многу кеш, често имаат шпекулативни движења на акциите. Затоа препораката тука е да бидеме поселективни и да не избираме пасивни ЕТФ-ови што следат многу компании од секторот.

„Но, анализирајќи го потенцијалот, мора да се види структурниот тренд. Се смета дека до 2034 година 26 отсто од населението во САД, на пример, ќе има над 65 години, а од тие лица околу 95 отсто имаат барем една хронична болест. Знаеме дека околу 90 отсто од здравството е поврзано со лекување токму на тие болести, но иако имаме тренд на стареење на населението, проблеми имаат и здравствените компании, со недостиг од кадар и сл., така што најуспешни ќе бидат оние што ќе го надминат тој проблем преку иновации и технологија“.

Кај компаниите со помали пазарни капитализации, Богдановски вели дека може да се забележи оти историски биле потценети, иако носеле повисоки приноси. Историјата ни покажува дека во сите циклуси кога имало намалување на каматните стапки, помалите компании ги надминувале приносите на големите.

„За помалите се побитни кредитите, па кога стапките паѓаат, тоа е поволно за нивниот бизнис-модел. Но, на што треба да внимаваат инвеститорите? Податокот дека во индексот на мали компании Russell 2000 околу 44 отсто од нив се тековно непрофитабилни укажува дека ќе мора повеќе да се потпреме на селекција на квалитетни мали компании што имаат раст на приходите, за да се одделат од голем број на т.н. ‘зомби’ фирми. Инвеститорите мора да ги селектираат победниците, наместо да купуваат пошироки индексни фондови“.

-Со помош на Андреа Чобанова, Блумберг Адрија ТВ

Во моментов нема коментари за веста. Биди прв да коментира...

Остави коментар