Криптосекторот „пука“ од оптимизам поради очекувањата за регулација и ЕТФ

По колапсот на криптосекторот во 2022-та и закрепнувањето во текот на 2023-та, набљудувачите на пазарот ја дочекуваат новата година со оптимизам. Овој оптимизам најмногу се однесува на понатамошниот раст на цената на биткоинот како изворна и највредна криптовалута, која задржува околу 50 проценти од уделот на криптопазарот, а, следствено на тоа, и на другите криптовалути (алткоини).

Што се однесува на биткоинот, се очекува понатамошен интензитет да му дадат одобрувањето на биткоин ЕТФ (англ. exchange-traded fund / фондови со кои се тргува на берза) во САД, преполовувањето (англ. halving) и подобрувањето на општата макроекономска слика на глобално ниво, пред сè намалувањето на каматните стапки на централните банки.

Тоа се факторите што во голема мерка го обликуваа расположението на инвеститорите во претходните недели.

„Со воведувањето спот биткоин ЕТФ на пазарот, се очекува создавање нов бран на побарувачка меѓу главните инвеститори. Веројатно е дека американската комисија за хартии од вредност на САД (Securities and Exchange Commission - SEC), откако ќе одобри биткоин ЕТФ, наскоро ќе одобри и етериум ЕТФ, што дополнително ќе го стимулира пазарот, бидејќи тоа е втора по големина криптовалута со тековна пазарна капитализација од повеќе од 250 милијарди американски долари или 17 проценти од вкупниот пазар на криптовалути“, изјави Борис Мајсторовиќ, извршен директор во компанијата „Дигитал асет менаџмент“ (Digital Assets Management) од Бања Лука и основач на првата криптоберза и криптоменувачница во БиХ, BCX. 

Александар Матановиќ, основач и извршен директор на првата криптоменувачница во Србија, ECD, посочи дека одобрението за првиот биткоин ЕТФ се очекува на почетокот на годинава.

Поповолна инвестициска клима

„Исто така годинава треба да стапат во сила промените во сметководствените регулативи, поради што вложувањето во биткоин ќе стане попривлечно за компаниите. Тука е и очекувањето за намалување на каматните стапки и поповолна инвестициска клима воопшто“, наведува Матановиќ.

Мајсторовиќ споделува сличнo мислење. „Една од најголемите политики на заострување - зголемувањето на каматните стапки, можеби е зад нас. Истражување на 'Голдман Сакс' исто така наведува дека најверојатно нема да дојде до рецесија при корекцијата на инфлацијата“.

Во тој контекст, Мајсторовиќ потенцира дека најголемото влијание има макроекономска перспектива на големите земји, пред сè на САД. Тој додава дека растот на реалниот приход во САД треба да поддржи потрошувачка и раст на бруто-домашниот производ од најмалку два процента.

Матановиќ потсетува дека биткоинот е сезонски, но на подолги периоди. „Имено, наградата за рударите на биткоин се преполовува на секои четири години, што обично го активира растот на цените. Следното вакво преполовување ќе се случува напролет, па многумина се надеваат дека историјата ќе се повтори“, нагласува тој.

„Намалувањето на рударската награда од тековните 6,25 на 3,125 биткоини ќе доведе до помала понуда на биткоини на пазарот“, истакнува Мајсторовиќ.

Добар почеток на годината

„Ако ги земеме предвид сите овие позитивни информации што ќе ја зголемат побарувачката за биткоин, од една страна, и информациите за намалување на наградата во биткоини и помалата понуда, од друга страна, можеме да очекуваме продолжување на позитивниот тренд на цената на биткоинот во првиот квартал на 2024 година, а тоа го повлекува и целиот пазар на криптовалути“, рече Мајсторовиќ, нагласувајќи дека во моментот повеќето параметри за техничка анализа на месечната табела ги потврдуваат сигналите за набавка на биткоин.

Повеќето од набљудувачите на криптопазарот избегнуваат да предвидат колку ќе чини највредниот токен следната година, но не и соосновачот на „Крипто хаус“ (Crypto House) во Скопје и генерален секретар на криптоздружението „Ту д мун“ (2 The Moon), Александар Тасевски. Тој вели дека водечката криптовалута во 2024 година ќе ја надмине својата рекордна вредност од речиси 69.000 американски долари, достигната во ноември 2021 година.

Оптимистите тврдат дека биткоинот ќе ја надмине досегашната рекордна вредност  Bloomberg

„Лично, мислам дека ќе надмине 100.000 долари, а има експерти и информирани луѓе што споменуваат дури 200-250 илјади американски долари“, наведува Тасевски.

Тој предупредува дека постапките на големите играчи во криптоиндустријата, познати како „китови“, треба внимателно да се следат.

Гладни китови

„Кога тие ’китови’ си играат, малите играчи доколку не се внимателни, многу лесно може да бидат изедени од големите, односно ќе си ги изгубат своите средства. Една од стратегиите што ги прават ’китовите’ е во одреден момент да тргнат да продаваат криптовалута, нагло и во големи количества. Кога ќе почнат да продаваат, луѓето што имаат криптовалути го следат тој тренд и на тој начин уште повеќе се симнува цената на криптовалутите, односно ’китовите’ успеваат да ја соборат цената на криптото и создаваат шанса повторно да си купат одредена криптовалута по пониска цена“, објаснува Тасевски.

Покрај цените на биткоинот и другите популарни криптовалути, значаен сегмент во целата приказна е и обемот на тргување, особено ако се земе предвид дека голем дел од 2023 година беше со ниски нивоа.

Има очекување дека обемот на тргување ќе се зголеми Bloomberg

Во овој контекст, Матановиќ се надева на сериозен раст на обемот во 2024-та.

„Покрај очекуваниот раст на цената, за ова може да придонесе и макроекономската состојба, како и влезот на голем број нови инвеститори на пазарот преку стартот на биткоин ЕТФ“, рече тој.

Повеќето соговорници на „Блумберг Адрија“ укажаа на важноста на регулативата MiCA (Markets in Crypto Assets Regulation) на Европската Унија во однос на заштитата на инвеститорите и навлегувањето институционални инвеститори.

Нова регулатива

„Регулативата MiCA го поттикнува одржливиот технолошки развој на блокчејн-индустријата, како и заштитата на потрошувачите што доаѓаат во контакт со различни услуги обезбедени од т.н. даватели на услуги за криптосредства (англ. Crypto Asset Service Provider – CASP)“, потсетуваат адвокатите Денис Кулушиќ и Иван Чизмиќ од асоцијацијата „Стоунблок“ (StoneBlock).

Тие веруваат дека претстојната MiCA треба да воведе правна сигурност и да го забрза растот на компаниите што управуваат со криптосредства.

„Со помош на MiCA се воспоставуваат унифицирани правила на пазарот на Европската Унија за криптосредства, односно се опфаќаат средствата што моментално не се регулирани со законодавството за финансиски услуги. Клучните одредби за издавачите на криптосредства и оние што тргуваат со нив вклучуваат транспарентност, обелоденување, овластување за работа и следење на трансакциите. Новата законска рамка ќе ги поддржи интегритетот на пазарот и финансиската стабилност, ќе ја регулира јавната понуда на криптосредства и ќе обезбеди подобри информации за потрошувачите во однос на ризиците“, велат од правното дуо „Стоунблок“.

Кон крајот на 2024 година ќе започне примената на MiCA Bloomberg

Кога станува збор за алткоините, Матановиќ смета дека сега е потешко да се предвидат движењата на цените отколку порано. „Речиси сите причини за оптимизам (освен макроекономските околности) се однесуваат само на биткоинот. Понатаму, постои неизвесност за тоа кои од овие алткоини може да се класифицираат како хартии од вредност во САД, а кои не“. Имено, како што нагласи нашиот соговорник, SEC во САД инсистира дека повеќето од нив всушност претставуваат нерегулирани хартии од вредност.

„Историски гледано, криптовалутите имаат тенденција да растат или паѓаат заедно, но мислам дека овој пат има причини да се очекува оти биткоинот и алткоините ќе се однесуваат поинаку“, рече тој.

Според него, стабилните коини (англ. stablecoins) не се толку привлечни за анализа бидејќи нивната цена не се менува. „Меѓутоа, тие несомнено претставуваат важен дел од криптоекосистемот. Очекувам посилен регулаторен притисок врз издавачите на стабилни коини, особено имајќи предвид дека некои централни банки работат на сопствени дигитални валути“.

Популарност на НФТ

Во текот на 2023 година незаменливите токени (NFT) добија значителна популарност на мрежата на биткоин.

„Тоа е крајно контроверзна тема, многу обожаватели на биткоин мислат дека дури и треба да бидат забранети бидејќи ги прават обичните трансакции значително поскапи. Следната година би можела да биде интересна од таа гледна точка, да се види дали НФТ на биткоин стануваат посериозни и како ќе се покажат во споредба со етериум и солана“, изјави Матановиќ.

Иако тој очекува нешто пожив НФТ-пазар, не предвидува повторување на треската од 2021 година, „барем додека не се појави некоја примена што не е поврзана со скапи слики од мајмуни“.

Се чека поголема примена на НФТ Bloomberg

Стипе Плејиќ, извршен директор на „Ендемик маркетплејс“ (Endemic Marketplace), се осврна на трендот на растечкиот обем на тргување со НФТ и будењето на дигиталната уметност.

„Претстојниот циклус ќе биде обележан со употреба на технологија, тоа ќе биде т.н. јунити циклус, каде што на изградената инфраструктура ќе видиме многу апликации што ќе ги употребуваат крајните корисници“, рече Плејиќ.