Неверојатен пресврт: Европа од немајкаде сака да складира гас во Украина

Во неверојатен пресврт на среќата, Европа наместо да се прашува дали ќе има доволно гас, сега е пред дилемата дали ќе има доволно капацитети за складирање. Како што европските складишта продолжуваат да се полнат, регионот сега размислува дали вреди ризикот да се потпре на недоволно искористените капацитети за складирање во Украина за да ја реши новата енергетска загатка.

Благодарение на комбинацијата од постојано намалување на побарувачката и придушениот апетит за течен природен гас во Азија, во моментов резервите од гас во Европа се блиску до рекордни нивоа и на пат за целосно пополнување пред крајот на летото. До средината на јуни, капацитетите за складирање гас во таканаречениот европски периметар (Северозападна Европа, Италија и Австрија) беа на ниво на исполнетост од 74 проценти, што е значително повеќе од просекот од 55 проценти исполнетост забележан во овој дел од годината во периодот 2016-2020 година. 

Доколку регионот остане без капацитети за складирање, би можело да се бараат алтернативи, како на пример складиштата во Украина.

Колку гас може да складира Украина?

Украина може да складира речиси 31 илјада милијарди кубни метри гас, што е еквивалентно на 40 проценти од вкупните капацитети на европскиот периметар. Украинските капацитети се недоволно искористени во последниве години. Според украинскиот оператор на складиштата „Укртрансгас“, најголем дел од капацитетите, околу 25 милијарди кубни метри, се наоѓа на запад, далеку од првите линии на фронтот на војната со Русија. Нешто помалку од 2 милијарди кубни метри од капацитетите се наоѓаат на север, а околу 4 милијарди кубни метри се на исток, делумно во окупирана територија.

До средината на јуни, Украина имаше околу 10 илјади милијарди кубни метри гас во складиштата и има цел да достигне 14,5 милијарди кубни метри пред почетокот на зимата. Со исклучок на објектите во источниот дел од земјата, ова остава околу 10 милијарди кубни метри празни капацитети што европските енергетски компании потенцијално би можеле да ги користат. 

Тоа не би било првпат европските клиенти да ги користат украинските локации за складирање. За време на прекумерната понуда на пазарот на гас во 2020 година, Украина им понуди поволни услови на европските клиенти, ги намали транспортните тарифи и го ослободи привремено складираниот гас од царински давачки. Тоа донесе околу 11 милијарди кубни метри гас од нерезидентни компании до украинските складишта и го зголеми нивото на искористеност на највисоко во последните десет години – 91 процент до крајот на сезоната за складирање во 2020 година.

Колку чинат транспортот и складирањето гас во Украина?

Украина нуди режим на „царински складишта“, дозволувајќи им на компаниите да складираат гас во нејзините капацитети до три години и да го реекспортираат назад во Европа без плаќање даноци и царини. Складираниот гас може исто така да се продава во Украина, иако тоа би предизвикало царинење и данок на додадена вредност на увозот.

Околу 60 проценти од гасот што странските компании во 2020 година го чуваа во подземните складишта за гас во Украина беше продаден на украинскиот пазар, додека остатокот беше задржан за следната година. Слична ситуација може да се случи и оваа година доколку европските енергетски фирми одлучат да складираат гас во Украина. Тие имаат три опции: реекспорт на гас назад во Европа за време на претстојната зима, да го продаваат на украинскиот пазар со царина и да платат 20 проценти ДДВ за увоз или да го чуваат за следната година. Една од можните маршрути е да се донесе гас од Германија преку Чешка и Словачка во Украина, да го чуваат таму една година, а потоа да го вратат назад по истата патека.

Распонот во моменталните тарифи е доволно широк за да ги покрие трошоците поврзани со транспортирање гас, складирање во Украина и носење назад во Европа преку избраната маршрута. Меѓутоа, пресметката на трошоците може да варира врз основа на тоа по која маршрута ќе се транспортира гасот, како и колку долго ќе се чува во складиштата.

Има ли тесни грла во гасната инфраструктура на Украина?

Технички гледано, во складиштето за гас на Украина може да се инјектираат големи количества дневно, давајќи ѝ на Европа можност да испрати значително количество гас во краток временски период. Според „Укртрансгас“, во тековната стапка на искористеност од 30 проценти во складиштата дневно може да се инјектираат 222 милиони кубни метри гас. При стапка на исполнетост од 50 проценти, објектите можат да примат 203 милиони кубни метри гас дневно. Во текот на зимата, при стапка на искористеност од 50 проценти на складиштата, складирањето на земјата може да повлече гас со брзина од 170 милиони кубни метри дневно, обезбедувајќи тампон за Европа во случај на студена сезона или какви било непланирани прекини во снабдувањето.

За да се донесе гас во Украина, точките на прекуграничната врска во западниот дел на земјата нудат загарантиран капацитет од 54 милиони кубни метри дневно. Во април, „Укртрансгас“ беше сертифициран како оператор на складишта за гас што ги исполнува стандардите на Европската Унија, давајќи ѝ на компанијата право да складира стратегиски резерви на гас за земјите-членки на блокот. Украина затоа е подготвена да складира гас за Европа, без разлика дали станува збор за пазарен суфицит или за стратегиски резерви. Останува прашањето дали Европа е подготвена да ги прифати ризиците поврзани со војната.

Како да оди справувањето со ризиците поврзани со војната?

Ризиците од тековната војна остануваат клучната пречка за користење на складиштата за гас во Украина. Иако објектите се лоцирани претежно во западниот дел на земјата на длабочина до два километра, а со тоа се и заштитени од природата, европските компании сè уште се загрижени за чување на нивниот гас во Украина додека беснее војната.

Физичко оштетување или губење контрола над клучните објекти се главните ризици. Европската комисија „истражува дали и како гаранциите издадени од јавните институции би можеле да дадат поддршка за отклучување на пристапот до складиштата за природен гас во Украина“, изјави неодамна портпаролот Тим Мекфи. Со оглед на тоа, Европа е веќе во средината на сезоната за обнова на резервите, тоа би требало да се направи навремено.

Во моментов нема коментари за веста. Биди прв да коментира...

Остави коментар