Долар и нафта: И во Македонија дизелот ќе биде поскап од бензинот?

Турбулентниот септември не се преслика на домашниот пазар. Минатиот месец цената на нафтата на светските берзи во два наврата ја премина границата од 95 долари за барел. Доларот, пак, достигна тринеделен максимум.

Иако берзанските цени и курсот на доларот се двата елемента што се клучни при формирањето на цената на горивата, кај нас во текот на минатиот месец, а заклучно со вчера, цената на бензините се намали, а дизелот е поскап за пет денари по литар.

Уште еден настан беше значаен минатиот месец. Русија забрани извоз на дизел за да го стабилизира внатрешниот пазар. Оттогаш цената на дизелот расте. Кај нас вчера цената на литар дизел се изедначи со цената на литар бензин. Тоа се случило и претходно, во два наврата и минатата година, но изедначувањата не се толку чести.

Прогнозите одат во правец на тоа дека нафтата допрва ќе надмине 100 долари за барел. Ниските резерви во САД и намаленото производство во Саудиска Арабија и Русија веќе влијаат на цените, па, така, фјучерсите за тргување во ноември се за 1,5 отсто повисоки за нафтата брент и 1,95 отсто повисоки за суровата нафта ВТИ.

Колку време треба за да се преслика состојбата од светските берзи?

Домашниот пазар на горива остана стабилен пред сè затоа што при пресметките на цените на горивата, Регулаторната комисија за енергетика не ги зема предвид берзанските цени на суровата нафта туку на нафтените производи, и тоа во минатите пет дена, а кои се објавени на „Платс еуропиан меркетскен“ (Platt’s European Marketscan), како и движењето на курсот на доларот во однос на денарот во изминатиот петдневен период.

„Трендот на раст или пад на цената на суровата нафта на светските берзи не мора да значи дека во истиот период соодветно ќе се рефлектира и на берзанските цени на нафтените производи. Причината за постоење на диспаритети во одредени периоди при тргувањето зависи од дневната понуда и побарувачка на пазарот со нафта во светот за одреден нафтен производ, како и од начинот на управување со резервите и нивното пуштање во промет“, велат од РКЕ за „Блумберг Адрија“.

При утврдувањето на малопродажните цени на нафтените деривати во земјава, според методологијата, се земаат предвид просеците на берзанските цени за референтните производи во изминатиот петдневен период, како и движењето на курсот на доларот во однос на денарот во тој период.

„Сè зависи на кое ниво е просекот на наведените параметри и до кое ниво стигнале дневните котации на берзанските продукти. Има денови кога се случува ’цунами’ на светските берзи, односно кога скоковите или падовите во однос на претходниот ден за одделни продукти на берза да бидат над или под 50 американски долари за тон и во такви ситуации рефлексијата кај нас во малопродажните цени е побрза“, објаснуваат од Комисијата.

 

Силниот долар прави дополнителен притисок

Курсот на денарот во однос на доларот во изминатиот период во просек изнесува 58,0711 денари за долар и е за околу 0,178 отсто повисок од курсот на доларот (57,9677 денари/долар) по кој беа формирани цените со претходната пресметка, напишаа регулаторите во вчерашното соопштение за промената на цената на горивата.

„Анализите покажуваат дека курсот на доларот во однос на денарот во изминатиот период, поради геополитичките случувања, бележи значителен раст, што прави сериозен притисок врз формирањето на малопродажните цени на нафтените деривати, бидејќи и тој е еден од основните елементи што влегуваат во пресметката“, велат од РКЕ.

Аналитичарот на „Блумберг Адрија“ Михаел Блажековиќ вели дека растот на цената на нафтата го стимулира растот на доларот, кој минатата седмица достигна тринеделен максимум. Другиот фактор што оди во прилог на растот на вредноста на доларот се политиките на Фед. Сепак, тој не очекува значително натамошно зајакнување на доларот во однос на еврото, со оглед на тоа што и од САД пристигнуваат одредени макроекономски податоци што го поткрепуваат фактот дека и американската економија навестува мало забавување.

„Ставот на Фед дека каматните стапки во САД ќе останат покачени долго време исто така го поддржува зајакнувањето на доларот. Нивото на каматните стапки најдобро се гледа кај каматните стапки на автомобилските кредити, кои се за 300 базични поени повисоки од лани, кај потрошувачките зголемувањето изнесува околу 11,5 отсто, што е за 250 базични поени повисоко, како и на 30-годишната просечна хипотекарна фиксна каматна стапка, која изнесува над седум отсто“, објаснува Блажековиќ.

Михаел Блажековиќ/Bloomberg Adria

Според него, причината за слабеењето на еврото делумно може да се види и преку слабеењето на кинескиот јуан во однос на доларот, предизвикано од послабиот раст на кинеската економија, што, пак, индиректно влијае на еврото поради поголемата изложеност на европската економија на Кина.

„Понатамошниот пораст на цените на нафтата и гасот би го загрозил тековниот платен биланс на еврозоната, што дополнително би го продлабочило притисокот врз поевтинувањето на еврото во однос на доларот. Сегашната издржливост на американската економија во комбинација со ’кашлањето’ на одредени европски земји исто така фаворизира зајакнат долар“, вели Блажековиќ.

Ако на намалувањето на производството од страна на Саудиска Арабија и Русија се приклучат и некои други членки на организацијата OПЕК+, тогаш може да се очекува продолжување на поскапувањето на нафтата кон 100 долари за барел.

„Во моментов продолженото намалување на производството на Северна Арабија и Русија е веќе вклучено во светската цена на нафтата, што всушност, во комбинација со слабеењето на светските економии, фаворизира пад на побарувачката и создава надолен притисок врз цената на нафтата односно цената да остане на овие нивоа“, вели Блажековиќ.

 

Во моментов нема коментари за веста. Биди прв да коментира...

Остави коментар