Македонците инвестираат во злато двојно повеќе од лани

Навалицата за злато на светските пазари не стивнува, што деновиве ја качи цената на скапоцениот метал до рекордни над 2.750 долари за унца. Златото поскапе за 30 отсто од почетокот на годинава, а геополитичката неизвесност и светската економија, која се тетерави, само ги тераат инвеститорите сѐ повеќе да бараат сигурност во златото, што може да ја крене неговата цена и до над 3.000 долари до средината на 2025 година, како што прогнозираат аналитичарите.

Снежана Поповска, сертифицирана техничка аналитичарка, ги поткрепува овие прогнози.

„Во нашата техничка анализа на движењето на цената на златото можеме да забележиме формирање на дно и ценовна формација наречена ‘cup & handle’. По неколку неуспешни обиди да ја пробие линијата на отпор, која истовремено претставуваше и психолошко ниво од 2.000 долари, годинава имаме силен тренд нагоре, кој сѐ уште трае и очекувам да продолжи. Еден од методите на предвидување до каде може да оди цената е со помош на линиите наречени ’Фибоначиеви екстензии’ (англ. Fibonacci extensions). Првата цел од 2.700 долари за унца веќе е постигната, а следното ниво е околу 3.700 долари. Затоа, секоја корекција надолу е одлична можност за купување злато“, објаснува Поповска.

Таа додава дека, и покрај намалувањето на бројките, стравот од инфлација кај државите сѐ уште постои, а нивната преголема задолженост и несигурноста на светските пазари се само дел од причините за прибегнување кон златото како посигурен чувар на вредноста. „Централните банки продолжуваат да ги зголемуваат своите златни резерви, а инвеститорите купуваат злато за да го заштита својот капитал и да го диверзифицираат портфолиото“.

Зголемен интерес за златото се забележува и во Македонија, каде што од пред неколку години може на пазарот да се купи инвестициско злато, освен традиционалното купување злато како накит, јубилејни монети издадени од Народната банка и сл.

Од „УНИ банка“, првата банка што понуди инвестициско злато во земјава, велат дека во изминатиот период значително е зголемен интересот за златните продукти, а прометот во споредба со минатата година е двојно поголем.

„Имаме купувачи од секаков профил. Најчесто се тоа физички лица, поретко компании, иако имаме склучено повеќе трансакции и со правни лица. За нив имаме и продукти за депозити, каде што на оние фирми што орочуваат позначајни износи во банката им подаруваме златни плочки од два и пет грама како еден вид додадена вредност за добрата соработка. Од физичките лица претежно се тоа бизнисмени, како и граѓани што веројатно се сѐ повеќе информирани за стабилноста на златото како инвестиција и големиот потенцијал за раст на цената допрва“, вели Ѕвонко Станковски, директор на Дирекцијата за трезор во „УНИ банка“.

За 20 години златото скокна во однос на доларот за 540 проценти

Оттаму истакнуваат дека само во последниве 20 години цената на златото во однос на американскиот долар е зголемена за 540 проценти или во просек годишно околу 28 проценти. „Златото сѐ повеќе ја губи својата улога на заштитник против инфлацијата, а сѐ повеќе станува реална инвестиција и средство за штедење, бидејќи годинава цената континуирано му расте, дури и кога инфлацијата е намалена“.

Компаниите, пак, ги купуваат златните монети најчесто по повод јубилеи - годишнини за своите вработени, одење во пензија, новогодишни празници, но и како подарок за разни корпоративни свечености, наградни игри итн.

И од  „Инвест метал“, овластен трговец со благородни метали, велат дека во последниве месеци се чувствува зголемен интерес за купување злато од страна на македонските граѓани, но и компании. Исто како и во „УНИ банка“, и овде велат дека количеството на злато во последните месеци е двојно поголемо во однос на лани.

„Иако интересот за инвестициско злато расте, сепак македонските граѓани сѐ уште не се добро запознаени со неговите предности“, вели Мариан Рангелов од „Инвест метал“. Кога почнале со работа пред три години, првите клиенти им биле претежно македонски иселеници во странство, кои веќе знаеле дека инвестициското злато е капитал што може да го земете со себе каде било во светот и да го продадете ако имате потреба. Дополнителна предност што го прави уште попривлечно за поседување е што инвестициското злато во Македонија, но и во многу земји од светот, е ослободено од ДДВ. Потоа почнале да се интересираат и локалните граѓани и компании, па сега имаат купувачи од најразлични категории.

Македонските граѓани и компании може да купат монети и плочки што чинат од шеесетина евра за 0,5 грама, па  до 8-9 илјади евра за 100 грама/Фото: Bloomberg Mercury

„Имаме купувачи од дедовци и баби што купуваат монети како подарок за своите внучиња, па до фирми што вложуваат сериозни пари во златни плочки, сметајќи дека сега тоа им е најсигурна инвестиција. Имавме и клиент физичко лице што поседува повеќе станови во Скопје, акции и обврзници, но решил да направи диверзификација на своето портфолио и со злато“, додава Рангелов.

Инаку, „УНИ банка“ и „Инвест метал“ нудат плочки од 24-каратно чисто злато, кои обично се со тежина од 10, 20, 50 или 100 грама и во моментов чинат од 800-900 евра до 9-10 илјади евра, како и монети од 22 или 24-каратно злато со различна грамажа, кои може да чинат од околу 300 евра до 2.500-3.000 евра. Но на нивните интернет-страници може да се види дека во светот на инвестирањето во злато може да влезете и со скромни 50-120 евра за почеток, колку што чинат плочките од 0,5 и еден грам.

Акции во „златните компании“

Освен купување злато во физички облик, на македонските инвеститори им се нуди можност и индиректно да учествуваат во „златната треска“, односно преку купување акции во компании што се занимаваат со производство на злато односно со копање златна руда. „КБ Инвест - Златен“, инвестициски фонд во состав на друштвото за управување со фондови „КБ Инвест“, парите на своите клиенти ги инвестира во акции на најголемите светски производители на инвестициски и индустриски метали, како злато, сребро, платина, бакар итн. Приносот на фондот годинава од речиси 35 отсто практично е идентичен со порастот на цената на златото на светските берзи и е највисок меѓу сите отворени инвестициски фондови што работат на македонскиот пазар.

Директорот на „КБ Инвест“, Горан Марковски, вели дека инвеститорите во овој фонд се претежно истите оние што влегле при формирањето пред неколку години и дека во меѓувреме нема некој зголемен интерес.

„Тоа се луѓето што знаеја за работата на нашите фондови и отворањето на ‘златниот’ фонд им беше само уште една можност плус за диверзифицирање на нивните портфолија. Иако златото годинава урива рекорди, за жал не можам да кажам дека за овој фонд има зголемен интерес, иако е очигледно дека неговите перформанси се поврзани со движењето на цената на златото. Логично е фирмите што произведуваат злато да имаат поголеми приходи периодов, па растат и нивните акции“, вели Марковски.

Тој претпоставува дека причината е тоа што кога луѓето сакаат да вложат во злато или во други благородни метали, претежно се навикнати да го прават тоа преку купување физичко злато, како накит, или сега во поново време и како инвестициско злато.

„За волја на вистината, лани ‘КБ Инвест – Златен’ имаше и осцилации во вредноста, поради осцилациите кај компаниите во кои ние вложуваме, па веројатно и тоа ги поколебува инвеститорите. Но, како и да е, очекувам цената на златото да расте и понатаму, бидејќи побарувачката нема да стивне набрзо“, вели Марковски.