Не само стартапите туку и автомобилските компании со најдолга традиција се обидуваат да ги убедат своите клиенти дека електричниот е подобар. Електричен „мерцедес“? Можеби. Што е со БМВ? Хм, не сум сосема сигурен. Еве едно електрично „порше“. Дали е ова шега? Што е со електричното „ферари“? Злосторство! Слично прашање ми падна на ум кога го видовме електричниот „ролс-ројс спектре“ во Минхен. Во салонот - би рекле Англичаните во студиото - повторно доживеавме како се купуваат автомобили од најбогатите, каде што најпребирливите клиенти го замислуваат својот автомобил. Какво е чувството зад воланот на новиот „ролс-ројс“?
Британците велат дека тоа е најважниот претставник на брендот. Сите наредни автомобили на марката ќе бидат електрични, а целата флота би требало да биде електрифицирана до крајот на 2030 година. При првиот контакт, седиштето изненадува со својата големина. Иако има само две врати, се протега на нешто помалку од пет и пол метри во должина. За споредба: тој е подолг од најдолгиот баварски седум (БМВ) за околу десет сантиметри, а во однос на формата најлесно е да се спореди со пензионираното купе „врејт“ (Wraith).
„Многумина на прв поглед навистина мислат дека ’спектре’ е наследник на ’врејт’“, вели Френк Тиеман, шеф за корпоративни комуникации во „Ролс-Ројс“. Но, според неговата приказна, тоа не е точно: „Тоа е автомобил со различен калибар, наследник на фантомското купе“. Ова е верзија на „ролс-ројс фантом купе“ со две врати, кое е произведено пред повеќе од една деценија.
Три тона традиција и престиж
Со почетната цена, автомобилот се рангира веднаш под врвот на флотата, каде што моделот „ролс-ројс фантом“ продолжува да владее. По споредбата на техничките податоци, јасно е дека електричниот „спектре“ е радикално поголем од неговиот бензински колега - но и потежок. Празен, тежи дури 2,9 тони. Стоејќи пред него, не можев да ги игнорирам импозантните воздушни процепи, кои потсетуваат на столбови на римски храм. На врвот владее статуата на духот на екстази (англ. Spirit of Ecstasy), што ќе им укаже на другите учесници во сообраќајот дека зад воланот е многу важна, влијателна и богата личност. Фаровите на дискретен начин ги нагласуваат формите и стреите на каросеријата. Силен впечаток остава паѓачкиот покрив, кој завршува со капакот на багажниот простор.
Зошто електричен „ролс-ројс“?
„Една од клучните работи е дека возилото прво е „ролс-ројс“, а потоа електричен автомобил“, вели Тиеман. Тој додава дека не сакале да споделуваат мислења за форматот. Со дизајнот фастбек, тие сакаа да направат чекор во електричната ера со најемотивен дизајн и безвременска елеганција. Тие го направија тоа доста добро.
„Спектре“ навистина изгледа како вистински „ролс“, без разлика што има под хаубата. Каросеријата крие два електромотори: првата оска ја движат 190 киловати, а последната 360 киловати. Вкупната моќност, според пресметката, е околу 550 киловати. Англичаните велат дека е споредлив со околу 440 бензински киловати, што го поттикнува погонот на четири тркала на гигантот до 100 км/ч за 4,5 секунди.
Огромната батерија на дното на возилото со вкупен капацитет од 107 киловат-часа, според ветувањата, би требало да обезбеди досег до 530 километри. „Клиентите велат дека тоа е повеќе од доволно“, вели Тиеман. Тој додава дека „ролс-ројс“ се користат поинаку од другите автомобили. „Клиентите возат меѓу четири и шест илјади километри годишно, што значи дека ќе треба да го полните еднаш месечно за опсег од 500 километри“.
Што е со внатрешноста?
Вратата на „спектре“ се отвора на спротивната страна и открива поглед во светот на шеиците и султаните. Таа се затвора автоматски со притискање на сопирачката. Седиштата се високо, а фотелјите се разгалени со најдобрата кожа. Тепихот е мек како перница и се загрижив да не го изгребам со чевлите. Секој дел од кабината што го допрев беше опкружен со најдобрите природни материјали. Сите прекинувачи, отвори се механички, аналогни, како што биле секогаш.
За разлика од почетниците во автомобилизмот, кои во кабината до воланот ставаат само голем екран, Британците незабележливо кријат мултимедија, екрани и други модерни гаџети во традиционално позиционирана кабина со висока контролна табла. Во автомобилот има и екрани - два, централниот работи на допир, а може да се контролира и со централниот прекинувач на гребенот меѓу седиштата. Внатрешноста не откри дека седам во најмодерниот и најповрзан „ролс-ројс“. Има многу простор и на задните седишта. Багажниот простор е изненадувачки мал за џин од 5,5 метри, но е сосема доволен за опрема за голф.
Свет на неограничени можности
Секој „ролс-ројс“ испорачан во Европа во 2022 година е барем малку приспособен. „Европа е исклучително силен пазар кога станува збор за персонализација и индивидуализација. Во просек, приходот од приспособен автомобил е највисок во Европа, поголем отколку на Блискиот Исток, Азија или САД“. Нема пречки во персонализирањето на автомобилите. „Спомнаа неколку соработки со дизајнери што го украсувале ентериерот на возилата. Тие особено ги ценат личните состаноци со клиентите, бидејќи им ги доверуваат нивните желби, потреби и соништа“, вели Тиеман.
Тие не сакаат да ги спомнуваат имињата и деталите на клиентите, но во архивата се чува сè од 1904 година. „Кога првпат отидов во архивите, видов дека сè е зачувано на огромни полици, ништо не е дигитално. За нив се грижи архиварката Барбара, многу организирана дама. Таа покажа на кабинетот во кој се чуваат сите имиња на сопственици на возила од 1904 година“, се сеќава Тиеман. „Таа ја отвори фиоката со презимето Присли. Документот содржи интерни информации за возилото, потписите на тогашните менаџери за квалитетот, бројот на нарачката, бојата на возилото и официјалниот оригинален договор со потписот на Елвис“.
Uroš Božin
Погледнете ја галеријата
Uroš Božin
Погледнете ја галеријата
Uroš Božin
Погледнете ја галеријата
Uroš Božin
Погледнете ја галеријата
Uroš Božin
Погледнете ја галеријата
Uroš Božin
Погледнете ја галеријата
Uroš Božin
Погледнете ја галеријата
Uroš Božin
Погледнете ја галеријата
Uroš Božin
Погледнете ја галеријата
Како дамата со чадор го нападна Ленон
Потоа го спомна Џон Ленон, кој го купи првиот користен „ролс-ројс“. „Тој рекол дека никогаш нема да плати толку многу за автомобил. Подоцна, купил две или три нови бидејќи се заљубил во брендот“. Ленон го украсил својот „фантом V“ од 1964 година со посебни дезени и живописни бои. Кога излегувал од својот автомобил во центарот на Лондон, една госпоѓа што поминувала го нападнала со чадор и му плеснала в лице: „Свиња, како се осмелуваш да му го направиш тоа на ’ролс-ројс’“. Споменатиот автомобил подоцна стана симбол на автомобилот како уметничко дело и музејска поставка.
Во светот на „Ролс-Ројс“ многу брзо може да ја помешате реалноста со сон. Кинезите веројатно најмногу ќе бидат задоволни од неописливиот електричен погон. Според Тиеман, голем интерес има и за Европа. Тие добивале нарачки од сите европски земји, што значи дека меѓу купувачите се и Словенците. Период на чекање? Околу две години. „Ако го нарачате денес, ќе треба да почекате барем до 2025 година“.
„Ролс-Ројс“ отсекогаш ги оддалечувал патниците од надворешниот свет. Затоа електричниот погон има најголема смисла за британскиот бутик-бренд. Ако во минатото возачите на „Ролс-Ројс“ мораа да се сретнат со буржоазијата на бензинските пумпи, со автомобилот тие дополнително се дистанцираат од остатокот на човештвото. Тие ќе можат да го полнат електричниот „ролс-ројс“ токму во нивните палати, дворци и вили.