.webp){kind=icon}
Речиси веќе една деценија слушам како дигиталните пророци предвидуваат иднина каде што банките ќе заштедат милијарди долари, клиентите ќе можат да го следат потеклото на нивното манго до органската фарма каде што се одгледувале, а финансиските посредници ќе станат нешто од минатото, сето тоа благодарение на блокчејн-технологијата. Чекав да дојде таа иднина, но никогаш не ја доживеав во моето секојдневие.
Замислете го моето изненадување кога наидов на зборот „блокчејн“ во торбичката „Миу миу“ (Miu Miu).
Неодамна купив торба и во џебот имаше мала бела картичка. На 100 проценти рециклирана картичка пишуваше: „Сертификатот за овој автентичен производ на ’Прада’ е поставен на платформата на конзорциумот ’Аура блокчејн’ (Aura Blockchain) за да ја сними и гарантира неговата автентичност“. Матичната компанија на брендот „Миу миу“, групацијата „Прада“, е една од многуте луксузни куќи што инвестираат во високотехнолошки начини за следење на нивните најпосакувани и најскапи производи. Изминатата година брендовите како „Лоро Пиана“ (Loro Piana), „Луј Витон“ (Louis Vuitton) и „Мезон Маржиела“ (Maison Margiela) лансираа услуги базирани на блокчејн на „Аура“ што им овозможуваат на клиентите да потврдат дека нивниот производ не е копија.
Сè поголем број фалсификати
Надежта е дека чантите, часовниците и дијамантските прстени за следење на овој начин може да ја револуционизираат битката на индустријата против растечкиот пазар на фалсификати. Според процените на Организацијата за економска соработка и развој, од 2019 година вредноста на трговијата со фалсификувани производи и копии изнесува дури 464 милијарди долари годишно, што е 2,5 отсто од светската трговија.
Блокчејн-технологијата е само една од алатките што се користат во долготрајната борба на секторот против фалсификувањето. Неодамнешните напори ја вклучуваат новата платформа на „Ричемонт“ (Richemont) за споделување информации за изгубени или украдени часовници и накит, како и лансирање систем за верификација базиран на вештачка интелигенција наречен „Аутентик верифај“ (Authentique Verify), кој е во сопственост на „Пату“ (Patou) на „ЛВМХ“ (LVMH).
Сигурниот начин да се докаже автентичноста на производот може да ја зголеми привлечноста на оригиналите, а истовремено да ја отежне продажбата на фалсификати на користениот пазар. Технологијата исто така може да им олесни на клиентите да ги продаваат или препродаваат нивните производи, што би можело да го поддржи аргументот дека многу од овие високоценети артикли имаат и одредена инвестициска вредност.
„Дигиталниот сертификат за автентичност е огромно решение за проблемот“, вели Стефано Росо, претседател на француската модна куќа „Мезон Маржиела“ и извршен директор на БВХ (BVX), и двата дел од „ОТБ груп“ (OTB Group). „Истовремено, ни помага да го продадеме производот и да го следиме неговото потекло“.
OTB е член на конзорциумот „Аура блокчејн“, кој управува со блокчејн-технологија специјално за луксузни брендови. Конзорциумот е основан во 2021 година од ЛВМХ, „Прада“ и „Ричемонт“, а подоцна му се придружија ОТВ и „Мерцедес-бенц“. Кога клиентите бараат еден од 600.000 регистрирани производи на ОТБ, тие не го бараат на која било случајна веб-страница, брендовите контролираат кои производи се регистрирани на платформата.
Концептот на блокчејн, каде што трансакциите се снимаат на интернет, на систем управуван од многу сервери, првпат беше препознаен како систем што ги поткрепува криптовалутите како што е биткоинот. Тешко е да се манипулира со информациите за блокчејнот, што многумина го сметаат за идеална алатка за сложено водење евиденција, како што е следење на потеклото или синџирот на снабдување на производот. Тоа помага да се реши голем проблем во онлајн светот, недостигот од доверба, за кој некои веруваат дека може да се пренесе на производи од реалниот свет.
Другите сектори експериментираат со оваа технологија со години, но допрва треба да имплементираат големи апликации. На пример, Волстрит беше во првите редови во развојот на блокчејн-системи, но работите се движеа побавно во високорегулирана средина со веќе поставени сложени системи. Последиците од загубата, на пример, во системот за размена на хартии од вредност би биле многу различни во споредба со проблемот во системот за следење на чантите. Иако сè уште се постигнува напредок, многу проекти најавени пред неколку години сè уште не се реализирани, додека некои други се отфрлени.
И покрај милијардите долари инвестирани во оваа технологија, таа сè уште не наиде на широко усвојување надвор од криптовалутите. Употребата на блокчејн во секторот на луксузни стоки ќе биде значаен тест за тоа дали технологијата има ефект надвор од нејзината првична намена.
Блокчејн и автентичноста на дизајнерските чанти
Услугата ОТБ им овозможува на клиентите да добијат дополнителни информации со допирање на нивниот телефон, на пример, на нов пар „мезон маржиела таби“, кој содржи НФЦ-чипови. Чипот му наложува на телефонот да отвори веб-страница со сертификат за автентичност на производот, обезбеден од конзорциумот „Аура блокчејн“, и информации за тоа каде се направени чевлите (Италија).
Слично на тоа, претходно оваа година, „Лоро Пиана“, дел од групата ЛВМХ, лансира услуга што им овозможува на клиентите да го скенираат QR-кодот на етикетите на неговата висококвалитетна облека „Подарок на кралевите“ за да ја потврдат нивната автентичност, многу важно кога купуваат кошули што може да чинат и 1.665 фунти (2.100 долари). Клиентите исто така можат да се регистрираат како сопственици на облека и да најдат информации за нејзиното потекло, да речеме, до серијата фина мерино-волна што се користела за изработка на маичките. (Многу е мек и доаѓа од одбрани фарми за овци во Австралија и Нов Зеланд.)
Bloomberg
„Веруваме дека блокчејнот е моќна алатка за подобрување на сè што е поврзано со следливоста, потеклото и автентичноста, почнувајќи од приказната што започнува на ниво на суровина“, рече Франк Ле Моал, извршен директор за ИТ и технологија во ЛВМХ. „Еден ден секој производ во луксузната индустрија ќе има корист од дигитален пасош или сертификат.
„Јас сум скептичен за робусноста или корисноста на блокчејн-решенијата што се обидуваат да поврзат физички производ со езотеричната природа на блокчејн-мрежите“, вели Колин Плат, советник на компании за блокчејн-проекти. „Што ќе се случи ако го извадам тој НФЦ-чип од чантата, направам 10.000 копии и ги ставам во 10.000 лажни чанти? Кој ја има вистинската чанта?“
„Апликациите изградени на технологијата на конзорциумот „Аура блокчејн“ користат различни слоеви на заштита, вклучувајќи и шифрирани НФЦ-чипови“, рече портпаролот.
Плат прашува и што ќе се случи ако луѓето ги продадат чантите без да ја регистрираат промената на сопственоста во системот. „Ако му продадете чанта на вашиот пријател и не го ажурирате блокчејнот, кој ја поседува чантата?“, вели тој. „Вие или вашиот пријател?
Групацијата „Прада“ интегрираше следење на блокчејн во својата нова линија на фин накит, вечно злато, додека работеше на изградба на одржлив синџир на снабдување за рециклирано злато, процес што траеше повеќе од една година. Линијата беше лансирана во октомври и користи 100 проценти сертифицирано рециклирано злато и скапоцени камења купени од доставувачи што ги исполнуваат високите стандарди за почитување на човековите права, безбедноста при работа, влијанието врз животната средина и деловната етика.
Bloomberg
Купувачите можат да ги користат своите телефони за да допрат картичка за накит, вклучувајќи ја и онаа што го придружува ѓерданот со синџир од жолто злато од 25.500 фунти, за да прикажат сертификат за автентичност, јаглероден отпечаток и информации за употребените материјали. „Тоа помага да се раскаже приказната за одржливоста на брендот, бидејќи клиентите можат да потврдат дека материјалите навистина ги исполнуваат рекламираните критериуми“, рече во интервју Тимоти Ивата, извршен директор на луксузната и ексклузивна група за накит на „Прада“.
Гарантирај дека подароците и луксузните чанти од втора рака се автентични
Дигиталниот сертификат и непобитните онлајн записи за сопственоста на производот би можеле да им олеснат на корисниците да им предаваат луксузни предмети на семејството и пријателите, велат директорите. Традиционално, сертификатите за автентичност се пластични или хартиени картички со сериски броеви, кои лесно може да се изгубат или фрлат со текот на годините. Наследен предмет може да не доаѓа со тој сертификат, што му отежнува на примачот да знае дали производот е вистински. Наместо тоа, информациите за сопственоста се чуваат на интернет.
„Технологијата исто така би го намалила ризикот за луксузни куќи кога влегуваат на пазарот на користени производи“, вели Даниела От, генерална секретарка на конзорциумот „Аура блокчејн“ и поранешна извршна директорка на луксузниот оддел на „Керинг“ (Kering). Компаниите би можеле да ја олеснат продажбата на користени производи без да се грижат за продажба на фалсификати.
„Технологијата може да го олесни следењето на историјата на производот од циклуси на продажба до поправки“, вели Пјер Никола Хурстел, извршен директор на „Ариане“ (Arianee), стартап што работи со брендови на потрошувачи за да изгради блокчејн-апликации. Седејќи во едно кафуле во Париз на почетокот од оваа година, Хурстел прикажа информации за автентичноста и историјата на неговиот часовник „панераи“ (Panerai), кои ги скенирал со својот телефон. Тоа ги вклучуваше датумот на продажба, датумот на истекување на гаранцијата и многу повеќе.
Наскоро, рече Хурстел, потрошувачите би можеле да имаат дигитален паричник на својот телефон што содржи сертификати за сите вредни производи што ги поседуваат. Ова може да има неочекувани последици за продавачите на луксуз, посилен пазар на втора рака може да ги направи потрошувачите прекумерно самоуверени.
„Ова не е добро за брендовите што се обидуваат да ја избегнат сеприсутноста и да го продадат ветувањето за ексклузивност“, рече Лука Солка, висок аналитичар за луксузни стоки во „Алијанса Бернштајн“.
Важноста на автентичноста на дизајнерските чанти
Кога ја извадив картичката од мојата чанта „Миу миу“, си помислив: Добро, сега што? Картичката немаше инструкции за пристап до дигиталниот сертификат за да се потврди неговата регистрација на блокчејн-мрежата. Дали мојата торба навистина е на блокчејн?
По неколку круга прашања, тимовите на конзорциумот „Аура“ и на „Прада“ рекоа дека сè уште не можат да ја потврдат самата торба, но дека групацијата „Прада“ може да пристапи до информациите преку чипот НФЦ вграден во производот.
„Со тоа што ја има етикетата „Аура“ на своите производи, групацијата „Прада“ им кажува на своите клиенти дека се на блокчејнот“, се наведува во соопштението на компанијата. „Тие имаат можност да знаат дека е автентичен и дека има свој непроменлив идентитет“.
Со други зборови, „верувајте ни“.
Моето ниво на безбедност беше минимално. Особено откако ја однесов чантата на поправка во продавницата „Миу миу“ во лондонската улица „Њу Бонд“ бидејќи се скина ременот. Никој не го скенирал за да ја потврди неговата автентичност.
Наместо тоа, продавачот ги побара моите податоци на таблетот. Системот ги прикажуваше сите нивни производи.
